Vive le Vélo: De kijkers genieten, de makers stressen

Vive le Vélo telt 35 medewerkers. Daarnaast zeult een ploegje van 8 man elke dag met de tafel van Maarten Vangramberen en is er de driekoppige equipe van vliegende reporter Sammy Neyrinck. "Dat loont, omdat de koers nog vrij toegankelijk is", zegt Lieven Van Gils, de voorganger van Vangramberen, die het Tour-spektakel voor het eerst in jaren vanuit zijn luie zetel volgt. "Naast de start- en aankomstinterviews vragen wij van de renners ook nog dat we 's avonds bij hen in het hotel mogen komen zitten. En dat ze live bij ons aan tafel hun uitleg doen, op een moment dat Karl Vannieuwkerke het meest geschikt acht in zijn show. Toch lukt dat bij de meeste ploegen, met uitzondering van de Fransen. Bij FdJ zeggen ze vlakaf dat de Belgische tv hen geen fluit interesseert. Team Sky is ook een ramp. Daar is 's avonds niemand welkom."

Vier jaar geleden slaagde Van Gils er nog in om Sky-kopman Bradley Wiggins te strikken. Het werd een bewogen interview. "Van de teamwoordvoerder, ex-renner Dario Cioni, kregen we niets gedaan. Maar Carsten Jeppesen, een hoge pief binnen het team, beweerde dat hij voor ons 10 minuten met 'Wiggo' kon fiksen. We kregen een afspraak 's morgens, voor de start van een van de laatste ritten. Onze tafel stond netjes opgesteld in de lobby van het Sky-hotel, maar Wiggins was te laat. Vlak voor de renners in de bus zouden stappen, kwam hij uit de lift: "Waar moet ik die truien tekenen?," vroeg hij. Jeppesen had hem niet durven te vertellen dat er ook een interview bij hoorde. Wiggins zuchtte, sméét zijn sporttas tegen de grond en ging zitten. Ik wist dat het gesprek niet lang zou duren en stelde alleen de meest essentiële vragen. De tweede ging al over doping. Cioni deed meteen teken dat ik moest stoppen, maar Wiggins gaf prachtige antwoorden. Na vier vragen sprong Cioni voor de camera en brak hij het interview af. Nadien kreeg ik van Jeppesen een litanie over me heen. Hij vond het ongehoord dat ik zulke vragen stelde en zei dat we de eerste jaren niet meer welkom zouden zijn bij Sky."

De tafelgesprekken op het juiste moment in de show krijgen, was wel vaker een huzarenstukje. Files, technische problemen, miscommunicatie en afspraken die plots veranderen; voor Van Gils en zijn ploeg was het dagelijkse kost. "Vorig jaar zouden we Rafal Majka aan tafel hebben, na zijn ritzege. Maar de nieuwe persverantwoordelijke wist blijkbaar niet dat het live moest. De uitzending liep naar haar einde en Majka zat nog altijd te eten. Hij kon niet komen, volgens de woordvoerder. Daarom belden we Piet De Moor, de Belgische dokter van de ploeg. Hij heeft Majka meteen naar ons gestuurd. Dat was echt op het nippertje."

Kratje Duvel

Het grote publiek smult van de fratsen van wereldkampioen Peter Sagan, maar voor interviewers is hij een taaie kluif. Sammy Neyrinck bekent dat hij er vaak met lood in de schoenen naartoe trok. "Sagan leek al die interviews tegen zijn zin te doen. Alsof je hem constant verveelde met je vragen. Ik heb hem eens een kratje Duvel gegeven, om een betere band met hem te krijgen. Hielp ook niet. Tot ik vorig jaar uitvoerig met zijn vrouw kon spreken. Zij gaf me tips. Sagan krijgt graag originele vragen. Je moet hem uitdagen, en vooral niet vragen wat hij van de koers verwacht, want dat haat hij. Katarina is trouwens een intelligente vrouw. Dat koppel weet heel goed waarmee het bezig is."

Van Gils interviewde Sagan vorig jaar na zijn dollemansafdaling van de Col de Manse. "We zaten de koers te volgen op een terras en zagen Sagan als een stuntpiloot die berg afdalen. Ondanks zijn zoveelste tweede plaats klopte hij zichzelf op de borst terwijl hij over de streep reed. Ik riep meteen dat ik hem die avond aan tafel wilde. Onze producer wist dat nog te fiksen ook. Tien minuten voor het interview voelde ik plots een klauw op mijn schouders. Sagan, ongelofelijk relaxed: 'Jow, de mannen!' Na het interview bleven we eten op dat terras. Een halfuur later zagen we hem naar buiten wandelen met zijn vriendin en haar hondje. De groenetruidrager in de Tour ging om halfelf 's avonds nog even de hond uitlaten! Ik zie het Eden Hazard niet doen op het EK. Daarna zette hij zich aan een tafeltje met zijn schoonvader en dronk hij de helft van diens trappist leeg. Heerlijke vent. Als hij er zin in heeft."

Ook eentje met een handleiding: Jurgen Van den Broeck. Vooral in zijn periode bij Lotto waarin hij op de top vijf van het klassement mikte, kon hij na de aankomst korzelig uit de hoek komen. "Twee jaar geleden legde hij bij Lieven een heel emotioneel interview af", zegt Maarten Uytterhoeven, producer van de tafelequipe van Van Gils. "Het was zijn laatste jaar bij Lotto. In elke bergrit werd hij er genadeloos uitgereden. Door de felle kritiek wilde hij eerst geen interview geven, maar we overtuigden hem dat het goed was om Vlaanderen eens uit te leggen waarom het niet liep, en wat hij er allemaal voor gedaan had. In dat gesprek kon je voelen hoe kapot hij ervan was. Als Lieven nog twee vragen had gesteld, was hij beginnen te huilen. Achteraf bleef Jurgen nog 20 minuten zitten. De Belgen die het interview hadden gevolgd, kwamen hem feliciteren en troosten. Dat deed hem zichtbaar deugd."

Wie zoals Neyrinck en Van Gils drie weken lang in de Tour-karavaan en de rennershotels rondzwermt, ziet en hoort veel. "Een paar jaar geleden deden er verhalen de ronde over twee Lotto-ploegmaats die regelmatig een bezoekje brachten aan twee vrouwen. Die reden met een woonwagen in het wiel van de Tour. Ik weet zeker dat zulke dingen gebeuren. Ik heb ook al geslapen in hetzelfde hotel als podiummissen en hostessen uit de karavaan. Als je een paar weken van huis bent, begint het te kriebelen."

"Gelukkig voor de renners zien ze hun vrouwen op de rustdag. Die komen hen perfect opgetut bezoeken. En dan is het om beurten, hè, want de renners slapen meestal met twee op de kamer. Ik heb John Degenkolb zijn zwangere vrouw eens zien verwennen in een weide. Achter onze geblindeerde ramen konden wij mee genieten van het spektakel." (lacht)

Armstrong-imitatie

In alle hectiek botst het regelmatig met de Franse autoriteiten, die graag met veel vertoon de officiële Tour-stickers van de VRT-wagens trekken. Ex-veldrijder Paul Herygers vervoert de gasten die 's avonds bij Vannieuwkerke aan tafel zitten. "Ik heb al veel miserie gehad met de Fransen. In de kleinste dorpjes staan ze te flitsen. Ze doen zelfs alcoholcontroles tijdens de koers. En als je wagen niet onberispelijk gepoetst is, vlieg je aan de kant. Mijn truc om met die mannen om te gaan? Doen alsof je geen jota Frans verstaat. Dan laten ze je sneller door."

"Aan de voet van Les Deux Alpes hadden Hendrik Luyten en zijn touristique-ploeg (een rubriek in Vive le Vélo, RL) ooit een zware discussie met een agent. Ze moesten hun opname boven afleveren, maar mochten er niet door. Ik ben in mijn auto gestapt en er met mijn gasten knal doorheen gereden. Die agenten moesten opzij springen. De opname van Hendrik zijn ze nadien met een moto moeten komen halen."

Ook in het omzeilen van verkeersinferno's is Herygers een kei. In een volledig dichtgeslibte afdaling van Alpe d'Huez presteerde hij het om 15 kilometer op het linkervak naar beneden te roetsjen. "De politie had alles geblokkeerd. Eerst mochten de coureurs naar beneden, daarna de ploegwagens en dan de rest. Plots zag ik een escorte voor Alberto Contador voorbijkomen. Ik nestelde me in hun spoor. We reden iedereen voorbij. Dat was zoals winnen op Alpe d'Huez. Een andere keer heb ik in de buurt van de Alpe eens een rivier moeten oversteken met mijn busje. Alles zat potvast en ik probeerde het via alternatieve routes. We zijn moeten uitstappen om te checken of onze auto door die rivier kon."

Herygers heeft de grootste en beroemdste Belgen vervoerd in het Tour-circus. "Bij al die grote mannen vallen de streken meteen weg. In de koers worden het kleine jongetjes en meisjes die met grote ogen op de renners wachten."

Hij herinnert zich vooral de fratsen van Guga Baúl, die tijdens een bergrit uit de wagen ging hangen en een perfecte Lance Armstrong-imitatie ten berde bracht. "De mensen dachten dat hij het echt was. Ze werden kwaad, omdat Guga dingen riep over doping. Sommigen liepen achter ons aan. Ik dacht dat ze de auto kapot gingen slaan en heb vol gas gegeven."

Geen rustdagen

Ook Tim Vandromme, de kok van Vive le Vélo, kwam al in aanraking met de Franse autoriteiten. "Op een bepaald moment werden we in de Vogezen tegengehouden door de douane. "Rien à déclarer?", vroegen ze. Euh, nee. Ze trokken de deuren van mijn camionette open en schrokken. Vooral onze frigo's vonden ze interessant. Ze dachten wellicht dat er bloedstalen in lagen. Of ze even mochten kijken, vroegen ze, met plastic handschoentjes aan. 'Op eigen risico', zei ik, 'want ik heb net een lading stinkende Franse kazen gekocht.' Toen hij de frigo opende, zette de agent meteen een stap achteruit door de indringende kaaswalm."

De kleine Franse dorpswinkels zijn niet altijd voorzien op een kok die een team van 35 man moet soigneren. "Wij kopen die winkels gewoon leeg", zegt Vandromme. "'Dertig kippen, alstublieft.' Dan zie je de paniek in de ogen van die uitbaters."

Na hun inkopen is het voor Vandromme en zijn broer zaak om zo snel mogelijk op hun bestemming te geraken. Dat verloopt niet altijd vlot. "Het allereerste jaar waren we nog niet zo goed georganiseerd. Alles nam veel tijd in beslag, waardoor we te weinig sliepen. Op een avond hadden we nog een trip van vier uur voor de boeg. Vlak voor middernacht sprongen we in de auto. Onderweg raakte onze gps in de war en reden we hopeloos verkeerd. Onze concentratie verslapte en het leek ons beter om even een hazenslaapje te doen. Terwijl wij aan de kant van de weg lagen te slapen, passeerde de rest van de Vive le Vélo-karavaan. Hilariteit alom. Pas tegen zeven uur 's ochtends arriveerden we in ons hotel. Na een tweede dutje moesten we uit de veren. Vive le Vélo kent geen rustdagen."

"Fysiek is de Tour echt op het randje", vindt Van Gils. "Het is geen toeval dat we tijdens nachtelijke autoritten altijd de chauffeur in het oog hielden om te vermijden dat hij indommelde. Je bent hele dagen samen onderweg, onder hoge stress, soms met hongerige magen en een flink slaapgebrek. Het eerste moment voor jezelf heb je soms om halftwee 's nachts, als je in een snikhete hotelkamer binnenkomt. Ik heb ooit letterlijk staan vloeken en stampen tegen een bed met vuile lakens."

Sammy Neyrinck: "De Tour is stressen van 's morgens tot 's avonds. Bij de start moet je ogen op je rug hebben. Vroeger dronken de renners nog samen koffie in het rennersdorp. Dat was het moment om vrouwen te versieren. Nu blijven ze tot vlak voor de start in hun bus zitten. Als ze buitenkomen, is het alle hens aan dek. Je hebt maar een paar minuten. Als je Greipel kunt interviewen, ben je je plaats kwijt bij Kittel. Na die interviews maken we dat we weg zijn, omdat we voor de koers willen zitten. Onderweg maken we beelden met een vaste camera naast het parcours. We moeten dus voorsprong nemen. Niet evident, als je overal maar 70 kilometer per uur mag rijden."

"Vorig jaar, in de etappe naar Rodez, moesten we een omweg van 360 kilometer maken naar de finish. Dat was de hele dag racen om op tijd te zijn. De renners waren al op enkele kilometers van de streep toen we in de aankomstzone arriveerden. We hebben onze auto fout geparkeerd en zijn meteen naar de streep gesprint. Onze geluidsman bleef bij de auto om te discussiëren met een agent die ons daar weg wilde. Hijgend en zwetend kwamen we ter plaatse. We duwden op 'REC' en vlak daarna kwamen Van Avermaet en Sagan over de streep. Een halve minuut later en we hadden de overwinning van Greg gemist."

"In zulke omstandigheden is een middagmaal pure luxe", stelt Neyrinck. We overleven op koeken en fruit. Heel soms pikken we broodjes of pizza op. Gelukkig krijgen we 's avonds op de set bij Karl een lekker menu aangeboden."

Dat geldt niet voor de ploeg van Maarten Vangramberen, aangezien die 's avonds in de buurt van rennershotels vertoeft. "Eten is ons grootste probleem", zegt producer Maarten Uytterhoeven. "Het is vaak halfelf 's avonds voor we kunnen eten. Dan moet je hopen dat er nog een hotel of restaurant bereid is om voor acht man te koken. Vaak krijgen we de deur in ons gezicht. In het slechtste geval behelpen we ons met die slechte driehoeksboterhammen uit de tankstations."

Hartfalen

Vier jaar geleden was er een drama op de set van Vive le Vélo. Wielrenner Rob Goris overleed aan een hartfalen, enkele uren nadat hij in de show te gast was geweest. Paul Herygers zette Goris en zijn vriendin Katrien Van Looy die nacht af in hun hotel. "Ik zie hen nog zitten knuffelen op de achterbank: een koppeltje om jaloers op te zijn. 'Tot morgenvroeg', zei ik. Maar er kwam geen morgenvroeg. Bij het ontbijt wisten we nog van niks. We sliepen op een andere verdieping en hadden niks gehoord. Om halfacht kregen we telefoon van Katrien. Rob was rond halftwee rechtgeveerd en meteen weer achterovergevallen. Ze had geroepen, getierd en geprobeerd hem te reanimeren. Maar de hulpdiensten kwamen te laat. Vreselijk. De volgende avond heb ik de show van Karl niet bijgewoond. Ik wist dat het te emotioneel zou worden en ben niet uit mijn auto gekomen."

"Ik ben fier op de uitzending die we toen hebben gemaakt", zegt producer Gunther Leenders. "Normaal zouden we in een mooi gewelfde zaal van een klooster zitten. Maar door het overlijden van Rob wilden we sportdokters aan het woord laten en moesten we dichter bij de ploeghotels zitten. We zijn 's namiddags nog snel een nieuwe locatie gaan regelen. De rest van de karavaan stond vlak bij Épernay aan de kant, te wachten tot wij belden. Na veel gezeur kregen we toelating om in het stadspark te draaien. Als gekken zijn we de set beginnen op te stellen. De drive die ik bij de hele ploeg voelde, was prachtig."

Het gezapige sfeertje op de set van Vannieuwkerke nodigt uit tot gezellig doorzakken, maar daar laten de Sporza-werkmieren zich niet meer aan vangen. "Het eerste jaar deden we dat wel eens", bekent Neyrinck. "Maar dat sleep je dagenlang mee. Je recupereert niet in zo'n Tour. Een paar jaar geleden zaten we 's ochtends om vier uur al op de Col du Galibier om de zonsopgang te filmen. De aankomststreep werd er in alle vroegte getrokken en daar wilden we bij zijn. We filmden hoe trucks met het materiaal voor de aankomst naar boven reden. Een prachtig beeld. Ik had twee broeken aan en stond te sterven van de kou. Maar de sterrenhemel was fenomenaal. We zijn de hele dag gebleven. Geloof me: dan vlieg je 's avonds niet in de drank."

"Onderschat ook de afstanden niet die we afleggen. Die kruipen in de kleren. Het eerste jaar hadden we 10.000 kilometer gereden, drie keer meer dan de totale afstand van de Tour."

In Parijs volgt de ontlading, en niet alleen bij de renners. Jo Helsen, een cafébaas uit Noorderwijk die de Tour drie weken lang volgt met drie oude Volkswagen-busjes, organiseert er elk jaar een slotfeest. "Daar gooien we alle remmen los", zegt Neyrinck. "Mijn team speelt er meestal dj, ideaal om drie weken stress eruit te gooien."

Van Michel Wuyts en José De Cauwer is geweten dat ze de auto al met de snuit richting België zetten voor ze op de Champs Elysées een laatste keer samen in de commentaarcabine kruipen. Lieven Van Gils koos voor de middenweg. "Ik vertrok niet graag als een dief in de nacht", zegt hij. "In Parijs dronken we eerst nog een pint en gingen we samen op restaurant. Ik reed 's nachts nog naar huis. Tegen halfvijf kwam ik aan. Dan had ik nog 24 uur om de was te doen en mijn koffers te pakken voor de gezinsvakantie."