"Dit is niet meer de Theo van 4 jaar geleden": Francken debatteert in het hol van de Vlaamse leeuw

Petjes van het KVHV, pins met in drukletters ‘STOP MARRAKESH’ en tientallen aanhangers van de Vlaamse Volksbeweging. Het is acht uur ‘s avonds en staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) staart in hotel De Basiliek enkele honderden mensen in de ogen. Zoveel belangstelling had zelfs organisator Hugo Broeckaert van De Debatclub niet verwacht. “Puur geluk”, zegt hij over de timing.

Het is geen geheim dat het ‘Global Compact for Migration’ moeilijk ligt in rechtse kringen. De Identitäre Bewegung, een grensoverschrijdende beweging die rechts-radicalen in Europa groepeert, voert al maanden campagne tegen de VN-verklaring. Ook hier in Edegem is rechts goed vertegenwoordigd. Op de eerste rij zitten onder meer Dries Van Langenhove van Schild & Vrienden en Vlaams Belang-woordvoerder Sam Van Rooy.

Voorzitter Tom Van Grieken laat deze kans niet liggen. “Meneer Francken, durft u hier zeggen dat u het Europese zelfmoordpact (sic.) niet zal ondertekenen?” Enkele uren geleden trok N-VA in het parlement nog fel van leer tegen het migratiepact. Maar een veto, zoals Franckens woordvoerster vorige week uitsprak, kwam er niet. Het is die spreidstand die Van Grieken hekelt.

Uiterst voorzichtig weegt Francken zijn woorden. Maar als hij iets te diplomatisch antwoordt, stijgt er gejoel op. Van Grieken voelt dat hij beet heeft. “Zie je wel, dit is niet meer de Theo van vier jaar geleden”, duwt hij door. “Dit is iemand die twijfelt, iemand die kiest voor het Belgische systeem.” Zijn voorspelling? Als Francken het migratiepact niet afwijst, dan zal de kiezer hem genadeloos afstraffen.

Lichtjes bezweet

Dat is niet het enige. De samenwerking met de socialisten in Antwerpen, de cijfers over het aantal migranten, de aarzeling over Marrakech: Van Grieken heeft blijkbaar weinig moeite om dit publiek te bespelen. Van Grieken: “Als wij hadden gezwegen over Marrakech, dan zat u nu nog altijd stilletjes op de lijn van Merkel en Macron.”

Maar Francken gaat stevig in het verweer. Dat er veel misverstanden over Marrakech bestaan, zegt hij. Zo klopt het niet dat hij twee jaar gezwegen heeft voordat hij zijn mond opentrok. “Dit pact werd voor het eerst in januari besproken in Sofia. Ik heb toen meteen opmerkingen gemaakt.” En dat het pact nu nog niet juridisch bindend is, maar dat door Belgische rechtspraak wel kan worden. Ook hij krijgt de handen regelmatig op elkaar.

Iets voor tien staan beide heren lichtjes bezweet op het podium. Tussen hen heeft de moderator amper een woord gezegd. “Kijk, je kan natuurlijk overal uitstappen”, zucht Francken. Van Grieken heeft zonet voor de zoveelste keer Schengen in twijfel getrokken. “Maar soms moet je een compromis sluiten. Anders ga je maar beter op Mars wonen.”