Gedaan met gratis VRT-kijken: openbare omroep trekt stekker uit antenne

Tien jaar geleden trok de VRT de stekker uit de analoge ether. Wie toch gratis naar de publieke omroep wilde blijven kijken, moest overschakelen op een DVB-T-antenne om het nieuwe, digitale signaal te ontvangen. Maar vanaf zaterdag is ook dat verleden tijd.

Volgens de VRT zal amper 1 procent van de Vlamingen door de besparing getroffen worden, maar volgens het Imec Digimeter-rapport gaat het toch om 3,2 procent antennekijkers. Willen zij Eén, Canvas of Ketnet blijven ontvangen, dan moeten ze overstappen op een betalend antenne-abonnement bij TV Vlaanderen of kabel. Ze kunnen ook gratis blijven kijken via het onlinevideoplatform VRT NU, stelt de omroep. Maar daar is niet iedereen het mee eens.

“Video’s via VRT NU verbruiken zo’n 1,5 gigabyte data per uur”, zegt Laurens Dierick, initiatiefnemer van de protestgroep Antennekijker.be. “Basisinternet is dan ontoereikend, dus moet je een duurder abonnement nemen. Onaanvaardbaar, aangezien de VRT met belastinggeld wordt betaald. Vanaf zaterdag bestaat er geen enkele manier meer om nog gratis te kijken. De openbare omroep wordt dus een betaalomroep.”

‘Asociale maatregel’

Het platform krijgt vooral reacties van mensen die wonen in gebieden waar een kabelaansluiting moeilijk of onmogelijk is, zoals campingbewoners of schippers. Maar er zijn ook mensen die bewust kiezen om niet te betalen voor het VRT-signaal. VUB-professor digital mathematics Ann Dooms (40) is zo’n antennekijker. “Ik vind een digitaal tv-abonnement een gekke kost”, zegt ze. “Maar wat met mensen die het niet kúnnen betalen? In tijden waarin diversiteit en inclusie belangrijk zijn, mogen we er niet van uitgaan dat iedereen onbeperkt toegang tot internet heeft. Je snijdt zo een hele sociale klasse af. Ik denk bijvoorbeeld aan onze poetsvrouw op de VUB, die via een schotelantenne naar de Marokkaanse televisie kijkt. Aanvullend ontvangt zij de openbare omroepen via DVB-T. Vanaf zaterdag heeft zij dus geen toegang meer tot de Vlaamse tv.”

Ook callcentermedewerker Walter Vermeir (41) ruilde kabel-tv voor DVB-T. “Waarom zou ik aan een derde partij betalen, voor zenders waar ik via mijn belastingen al voor betaal”, vindt hij. “Maar het gaat me ook om het gebruiksgemak. Zo’n DVB-T-antenne plug je gewoon in je tv-toestel. Je hoeft dus geen digibox in te schakelen, je zet je tv aan en je hebt beeld. Maar voor VRT NU moet je een app installeren, een wachtwoord instellen en het beeld via een ander toestel naar je tv sturen. Veel gedoe.”

Internet als basisgoed?

Zelf verwijst de VRT naar Chromecast van Google om haar content van een laptop of tablet naar een tv-toestel te sturen. Maar het kan ook via een digitalemedia-ontvanger zoals Apple TV. “Tot voor kort werkte dat goed, maar sinds deze zomer zijn er vaak haperingen en onderbrekingen tijdens het doorsturen naar de tv”, merkt Dooms op. “Vorige week wilden mijn kinderen uitgesteld kijken naar de intrede van Sinterklaas. De kwaliteit was erbarmelijk, en bovendien zijn we nooit voorbij minuut acht geraakt. Gevolg: twee huilende kinderen. Als alternatief is VRT NU niet stabiel genoeg.”

Bij de VRT begrijpt men de bekommernis. “Steeds meer Vlamingen kijken online en we rekenen erop dat de technologie zich verder ontwikkelt”, zegt VRT-woordvoerder Hans Van Goethem. “Daarnaast beveelt de Vlaamse Ombudsman aan om internet te zien als een basisgoed, iets waartoe iedereen toegang moet kunnen hebben, net als water of elektriciteit. En via dat internet bieden wij onze content gratis aan.”

Hoe dan ook zullen volgens Dooms dit weekend heel wat mensen uit de lucht vallen wanneer ze plots geen tv meer kunnen kijken. “Velen weten niet waar DVB-T voor staat en denken dat de verandering geen gevolgen voor hen heeft.” De VRT belooft er alvast alles aan doen om ook hen zo goed mogelijk verder te helpen.