NASA vindt superbacteriën aan boord van internationaal ruimtestation

De studie werd mee uitgevoerd door wetenschappers van het Jet Propulsion Laboratory (JPL), dat onbemande ruimtetuigen bouwt en volgt voor de NASA. Het JPL zat onder meer achter de missie van de Marslander InSight, die deze week landde op de rode planeet.

Een en ander werd vorige week gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift BMC Microbiology en bouwde verder op een onderzoek van eerder dit jaar. Toen werden de genetische eigenschappen bestudeerd van bacteriën die in 2015 op de wanden van het ISS aangetroffen waren. Daarin vonden de wetenschappers meer dan 100 genen waarvan geweten is dat ze bacteriën helpen om resistent te worden tegen antibiotica. En de stalen van de Enterobacter bugandensis uit het ISS bleken zelfs resistent te zijn tegen alle negen antibiotica die erop werden getest. Superbacteriën dus.


De Enterobacter bugandensis leeft op veel plaatsen, onder meer in onze darmen, maar verwekt meestal geen ziekten. Tenzij bijvoorbeeld bij mensen met een lagere weerstand: bij hen kunnen ze zelfs levensbedreigende infecties veroorzaken. Door het feit dat ze resistent zijn tegen antibiotica, zijn ze erg moeilijk te behandelen. In de ruimte zijn de medische hulpmiddelen beperkt en astronauten hebben ook een verminderd immuunsysteem. Dat is een potentieel risico.

De nieuwe studie wil nu uitvissen hoe gevaarlijk de gevonden bacteriën precies kunnen zijn voor de mens. Daarvoor werd het genetisch materiaal van de stammen uit het ISS vergeleken met stammen van de Enterobacter bugandensis op aarde, die mensen ziek hadden gemaakt.

Ze bleken erg gelijkend te zijn en daaruit werd afgeleid dat er een kans van 79 procent was dat de bacteriën in het ISS ook ziekte konden veroorzaken. “Ze kunnen een belangrijk gezondheidsrisico vormen voor ruimtemissies”, klinkt het. “We moeten het genetisch materiaal nu verder onderzoeken om het volledige ziekteverwekkend potentieel bloot te leggen. Maar dat moet gebeuren op een manier die rekening houdt met de invloed van de microzwaartekracht.”

Verder onderzoek in de ruimte moet nu dus uitwijzen hoe gevaarlijk de organismen daar zijn en of die andere omgeving ze eventueel gevaarlijker maakt of net niet. Zo zou het kunnen dat de microzwaartekracht maakt dat bacteriën sneller evolueren en antibiotica minder goed werken, zoals eerder werd gesuggereerd door wetenschappers.