Beroemde portretfoto van Vincent van Gogh blijkt zijn broer Theo

Een illusie minder voor het museum, want er waren slechts twee portretfoto’s van de wereldberoemde kunstenaar (1853-1890) bekend. Van Gogh hield er niet van om gefotografeerd te worden: hij noemde het een “doods medium” in een van zijn brieven, zei onderzoeker bij het Van Gogh-museum, Teio Meedendorp. Nu blijft er dus één portret van hem over, gemaakt op negentienjarige leeftijd.

Theo’s achterkleinzoon Willem van Gogh zegt “verrast” te zijn door de bevinding. Hij is echter “blij dat het mysterie is opgelost”. “Het is essentieel dat de erfenis van Vincent van Gogh correct wordt doorgegeven en bewaard”, aldus de man.

Volgens Vasseur ging men ervan uit dat Vincent tweemaal op de gevoelige plaat was vastgelegd, met foto’s van de beroemde schilder als 13-jarige en als 19-jarige. De foto met de veronderstelde 13-jarige Vincent, naar men vermoedde daterend van 1866/1867, werd voor het eerst in Essen vertoond in 1957 tijdens een tentoonstelling georganiseerd door een Belgische vorser, een zekere Mark Tralbaut. 

Die had de jongen op de foto geïdentificeerd als de 13-jarige Vincent en gaf de prent de naam “Portret van Vincent van Gogh omstreeks 1866" in de catalogus van de expo. Sindsdien werd de foto gebruikt in een veelvoud van biografieën over de Nederlandse meester.

Al in 2014 werden vraagtekens geplaatst achter de identiteit van de jongen op de foto. Men vermoedde toen dat de jongen op de foto en de 19-jarige op de andere niet één en dezelfde persoon zijn. 

Bij het lezen van een boek over Van Gogh sloeg ook bij Vasseur de twijfel toe. “Ik ontdekte dat de fotograaf die het kiekje maakte, Balduin Schwarz, pas in 1870 een studio in Brussel had geopend. Dat jaar was Vincent al veel ouder dan 13 (17 om exact te zijn) en ik vroeg mij af of dat echt Vincent was op de foto. Door de grote gelijkenis (met de foto van de 19-jarige Vincent) moest het om een lid van de familie Van Gogh gaan. Dat bracht ons bij Theo, Vincents jongere broer.” 

De these werd door verscheidene factoren bevestigd, zoals bijvoorbeeld dat Theo vanaf januari 1873 in Brussel woonde, de stad waar fotograaf Schwarz destijds werkzaam was.

Het Van Gogh Museum liet een medico-legale studie naar de foto uitvoeren en kwam tot dezelfde bevinding: de foto toont, met zeer grote waarschijnlijkheid, de toen 15-jarige Theo, en dateert dus van 1873.