OPTIE 1. De regering valt

“Op dit moment lijkt de meest evidente keuze dat men vaststelt dat het probleem onoplosbaar is, dat de verschillen onoverbrugbaar zijn”, zegt politicoloog Carl Devos. “De premier moet dan naar de koning gaan om het ontslag van de regering aan te bieden. De koning kan dan twee zaken doen: ofwel aanvaardt hij het ontslag ofwel houdt hij het nog een tijdje in beraad.”

Die eerste optie is heel erg onwaarschijnlijk, weet ook politicoloog Dave Sinardet. “Want dan moeten er in principe binnen de 40 dagen nieuwe verkiezingen worden georganiseerd, en daar is niemand voorstander van. De kans is ook bijna onbestaande dat er voor de volgende federale verkiezingen (op 26 mei 2019, nvdr.) nog een nieuwe regering gevormd kan worden.”

Waarschijnlijker is dat de koning het ontslag in beraad houdt. “Zo wordt er opnieuw een beetje tijd gekocht en kunnen de partijen verder proberen te zoeken naar een oplossing”, aldus Sinardet. “De ontslagnemende regering gaat dan in lopende zaken.”

“Een van de mogelijkheden is dat er dan met een minderheidsregering, eventueel zelfs met gedoogsteun van N-VA, voortgewerkt wordt tot de verkiezingen van mei”, zegt Devos. “Zo toont N-VA zich tegelijk principieel standvastig én politiek verantwoordelijk. Ook mogelijk, maar minder waarschijnlijk: er wordt een alternatieve meerderheid gezocht die de resterende regeertermijn nog uitdoet. Maar of een van de oppositiepartijen daarop zit te wachten?”

LEES OOK. Theo Francken (N-VA) haalt uit naar regeringspartners en migratiepact: “Wie zegt dat dit allemaal vrijblijvend is, die dwaalt”

OPTIE 2. Er komt toch een akkoord

“Meer dan twee derde van het parlement is voorstander van het Migratiepact”, zegt Devos. “Dat is erg veel, waardoor ze bij N-VA misschien toch zullen beseffen dat ze deze oorlog verloren hebben. Ze kunnen dan zeggen dat ze nog altijd tegen het pact gekant zijn, maar dat ze er de regering niet voor gaan laten vallen. Op dit moment lijkt dat echter niet het geval.”

“Tenzij iemand plots een enorme bocht neemt, lijkt deze optie dus uitgesloten. De eenvoudigste uitweg is misschien wel dat premier Michel gewoon uit eigen naam naar Marrakech gaat en daar eventueel zegt – zoals de N-VA vraagt – dat hij geen meerderheid heeft binnen zijn regering. Dan wordt het probleem uitgesteld tot New York. Op 19 december moet daar op de knop geduwd worden over het pact. Groen, rood of onthouding. Ook zo koop je weer wat tijd.”

“De voorbije dagen is duidelijk geworden dat N-VA er niet voor staat te springen om uit de regering te stappen. Misschien is een onthouding in New York voor hen wel aanvaardbaar. Het is een mogelijk compromis, een mogelijke ontsnappingsroute voor N-VA, maar wil premier Michel dat wel?”

“Het is een beetje paradoxaal”, zegt Sinardet. “Langs de ene kant lijken de fundamentele, inhoudelijke verschillen binnen de regering te groot, maar langs de andere kant is er toch de wil om de regering overeind te houden, waardoor ze nog elke dag voort strompelt. Ik twijfel of de hoofdrolspelers zelf nog weten hoe het verder moet.”

VIDEO. Kopstukken reageren na afloop van ministerraad: “Er is zeker nog een regering”

OPTIE 3. De Belgische parodie

De laatste mogelijkheid is misschien wel de meest typisch Belgische. “Het parodiescenario”, zo omschrijft Carl Devos het. “In dat geval houdt de koning het ontslag van de regering in beraad tot na de top van Marrakech of zelfs die van New York. Een regering die al gevallen is, kan namelijk niet nog eens vallen. Het pact kan dan goedgekeurd worden, waarna de koning het ontslag weigert en er weer overgegaan kan worden tot de orde van de dag. Gek? Misschien, maar in België kan het.”