Direct naar artikelinhoud
Ruimtevaart

ISS-bemanning naar buiten om mysterieus gaatje te inspecteren

De Russische kosmonaut Oleg Kononenko tijdens zijn ruimtewandeling aan het ISS op dinsdag 11 december 2018.Beeld AP

Twee Russische kosmonauten hebben vandaag hun ruimtepak aangetrokken voor een zes uur durende ruimtewandeling. De reden voor hun uitstapje is een mysterieus gaatje in de romp van een Sojoez-capsule die vastzit aan het internationale ruimtestation ISS. 

Het gaatje, dat voor een beetje drukverlies in het ruimtestation zorgde, werd eind augustus ontdekt en snel dichtgeplakt. Volgens de NASA-experts was het ISS daarmee gered, maar wie het lek heeft veroorzaakt blijft vooralsnog een raadsel voor de ruimtetechneuten. 

De Russische ruimtewandelaars hebben vandaag om 16.59 uur Belgische tijd hun ruimtestation verlaten en gaan nu proberen te achterhalen hoe groot de schade aan de buitenkant van de Sojoez is. Oleg Kononenko en Sergej Prokopjev zullen de mantel van de capsule inspecteren en daartoe een deel van de thermische isolatie verwijderen op de plek die van binnenuit is opgelapt. 

Volgens het gezaghebbende russianspaceweb.com zullen ze - met een speciaal gewijzigd chirurgisch mes - ook snijden in de zachte thermische bedekking en in het aluminium meteorietenschild. De tweede operatie is een unicum in de ruimtevaartgeschiedenis. Daarna brengen de twee ruimtewandelaars nieuwe thermische bescherming aan. 

Uitgeschoten of sabotage? Bij het gaatje zijn sporen van de boor te zien, die doen vermoeden dat de dader trilde tijdens het boren.Beeld EPA

Gat is geboord

Het hoofd van de Russische ruimtevaartorganisatie Roscosmos, Dmitri Rogozin, heeft eerder gezegd dat het gaatje mogelijk bij de bouw van de Sojoez-capsule is geboord. Degene die het gat in de romp heeft geboord, heeft mogelijk meer beschadigd dan alleen de binnenkant.

Persbureau TASS meldt dat bemanning, na de ontdekking van het lek, met een endoscoop de binnenzijde van de romp heeft geïnspecteerd. Daarbij werd ook schade ontdekt aan het meteorietschild, dat de capsule beschermt tegen rondvliegend ruimtegruis. De vraag is nu hoever er is doorgeboord.

Mogelijk sabotage

Mogelijk is er sprake van sabotage. Rogozin sluit zelfs niet uit dat iemand in de ruimte het station bewust heeft gesaboteerd. Als het gaatje niet tijdig was ontdekt en gedicht, zou het ruimtestation binnen 18 dagen zonder zuurstof hebben gezeten. Met de dood van de bemanning tot gevolg.

Rogozin zegt, op basis van de foto’s uit de ruimte, dat het gaatje lijkt te zijn gemaakt door iemand met “trillende hand”. Heel netjes is het gaatje niet aangebracht, getuige de krassen ernaast. Mogelijk is een medewerker van fabrikant Energia uitgeschoten tijdens de bouw van de capsule.

Mond dichtgehouden

Een bron binnen Energia zegt dat het boorgaatje snel werd gedicht met een soort hars en dat de dader er verder het zwijgen toedeed. De lancering en het verblijf in de ruimte zou korte metten met de provisorische reparatie hebben gemaakt. Met het lek tot gevolg.

“Er zijn niet alleen sporen binnen het ruimtevaartuig gevonden”, zegt Rogozin, “maar ook op het anti-meteorietschild dat de capsule van buitenaf beschermt.” Het schild zit zo’n 15 millimeter van de drukwand af. De boor zou erdoorheen zijn geschoten en zelfs de niet luchtdichte buitenwand hebben geraakt.

Omdat het de bedoeling is dat een deel van de ISS-bemanning tegen het einde van het jaar met dezelfde capsule huiswaarts keert, is het van groot belang dat het probleem wordt opgelost. Om het zekere voor het onzekere te nemen, worden ook alle Sojoez-capsules op aarde nu gecontroleerd.

De bemanning van het ruimtestation had binnen 18 uur dood kunnen zijn, als het lek niet tijdig was ontdekt en gedicht.Beeld EPA
De verrichtingen in de ruimte worden nauwlettend gevolgd vanuit het controlecentrum in Korolev, net buiten de Russische hoofdstad Moskou.Beeld EPA