De ene rechtbank is de andere niet: in Gent en Antwerpen verschillen ze van mening over het verbod op de boerkini

Een Antwerpse rechter heeft geoordeeld dat het boerkiniverbod in het stedelijk zwembad van Borgerhout niet discriminerend is. In 2017 gingen vijf moslima’s naar het zwembad Plantin en Moretus. Ze vroegen of een bedekkend zwempak toegelaten was, bestaande uit “een 100 procent badstof tuniekje met daaraan een hoofddoek genaaid en een aansluitende broek tot de enkels”. ‘Neen’, zei de loketbediende. De dames kregen hun toegangstickets terugbetaald. Twee van hen trokken naar de rechtbank waar ze stelden benadeeld te worden omwille van hun geloof.

Een van hen was eerder ook al betrokken bij een soortgelijke procedure in Gent. Daar schorste een rechter bijgevolg het boerkiniverbod in twee zwembaden. Toen klonk het dat boerkini’s geen probleem waren voor veiligheid of hygiëne, onder meer op basis van een advies van het Vlaamse Agentschap Zorg en Gezondheid.

De Antwerpse rechter volgde dat advies van het agentschap ook, in die zin dat een boerkini “bij correct gebruik” voldoet aan de hygiënische eisen, maar stelde dat de controle daarop geen gemakkelijke opgave is. Vooral door de specifieke boerkini van deze dames. “Deze tuniek is niet aansluitend en verhult het lichaam zodat er geen visuele controle mogelijk is van hetgeen eronder gedragen wordt.”

Loszittende boerkini

Daar lijkt men het in Gent mee eens. Nadat de rechter daar het verbod deze zomer had geschorst, afficheren de stedelijke zwembaden de toelating om in boerkini te zwemmen, maar alleen als die aansluitend is. Loshangende kledij is er niet toegelaten. De ene boerkini is de andere dus niet.

In eerste instantie lijkt de Antwerpse rechter te oordelen over een specifieke, loszittende boerkini. Tegelijk ziet de rechtbank geen reden om het algemene boerkiniverbod onwettig te verklaren. De moslima’s in kwestie willen niet spreken met de pers, om hun privacy te beschermen. “Het zijn gewoon dames die willen zwemmen”, klinkt het bij hun advocaat. Bij hun bezoek aan het zwembad kregen ze wel assistentie van de Legal Clinic, een afdeling van het Mensenrechtencentrum van de UGent.  

De dames overwegen nu om in beroep te gaan. Volgens professor discriminatierecht Jogchum Vrielink (Université Saint-Louis) zijn hun kansen niet gering, want de redenering van de Antwerpse rechtbank is niet waterdicht. 

“De controleerbaarheid op de hygiëne van een boerkini lijkt me niet problematischer dan die op andere zwemkledij. Controle door de redders zou dus net als in andere gevallen moeten volstaan”, zegt Vrielink. “Ik heb het gevoel dat de rechter bijna op zoek gaat naar redenen om het verbod toch overeind te laten.”

‘Religieuze visie op het vrouwenlichaam’

De uitspraak is een overwinning voor Antwerps schepen voor Diversiteit en Inburgering Fons Duchateau (N-VA). Die verspreidde in oktober, twee dagen voor de gemeenteraadsverkiezingen, een filmpje. Daarin stelde hij dat het Gentse stadsbestuur zijn proces simpelweg niet wou winnen, doordat het bestuur het enkel over hygiëne had gehad. In Antwerpen zou het proces gevoerd worden op basis van gelijke rechten tussen mannen en vrouwen. “Onze zwembaden dienen niet om een religieuze visie op het vrouwenlichaam te promoten”, klonk het toen. 

In het vonnis van de Antwerpse rechtbank is daar geen spoor van terug te vinden. Het zou wel gepleit zijn, maar de rechter spreekt louter over hygiëne en veiligheid. Duchateau wil nu niet reageren. N-VA voert momenteel onderhandelingen met Open Vld en sp.a voor een nieuw stadsbestuur en de rechte lijn lijkt ingezet. De boerkini is dan een gevoelig onderwerp. In Gent kwam het in september in de gemeenteraad bijna tot een handgemeen tussen een N-VA’er met Turkse roots en uittredend sp.a-schepen Resul Tapmaz, naar aanleiding van hoofddoeken op stedelijke scholen en de boerkini’s in zwembaden.