"De fiscus houdt te weinig rekening met betalers in moeilijkheden"

De Federale Ombudsman krijgt jaarlijks rond de 6.000 klachten. In die klachten komen er telkens terugkerende problemen aan het licht. Daar heeft de Ombudsman, in constructieve sfeer met de Federale Overheidsdienst Financiën, grondig onderzoek naar gevoerd. 

Het afbetalingsplan

Mensen met betalingsmoeilijkheden kunnen een beroep doen op een afbetalingsplan. De schuld moet dan binnen een termijn van 12 maanden terug betaald worden. Maar er zijn enkele knelpunten:

• Het afbetalingsplan wordt forfaitair berekend. Men houdt geen rekening met het werkelijk beschikbare budget van de betaler
• Er wordt rekening gehouden met bijzondere omstandigheden maar die beperken zich enkel tot medische kosten. Met de afbetaling van een hypotheeklening of een alimentatiebijdrage wordt bijvoorbeeld geen rekening gehouden
• Voor sommige categorieën belastingbetalers (arbeiders, uitzendkrachten, mensen met een deeltijdscontract en langdurig arbeidsongeschikten) wordt er systematisch te weinig bedrijfsvoorheffing ingehouden

Vervolgingen

Als je niet op tijd betaalt, wordt er onmiddellijk een vervolgingsprocedure opgestart. Er kan beslag gelegd worden op je loon, je bankrekening of de deurwaarder kan langskomen. Ook bij de vervolgingen zijn er enkele knelpunten: 

• Indien het afbetalingsplan niet gerespecteerd wordt, wordt het meteen stopgezet zonder dat de betaler de kans krijgt om uitleg te geven of de situatie recht te zetten
• Vervolgingen zijn niet altijd noodzakelijk. Omdat de schuld bijna betaald is of er binnenkort betaald wordt
• De fiscus eist soms bedragen waardoor mensen minder overhouden dan het leefloon

Communicatie

De communicatie tussen de fiscus en betalers loopt heel erg moeizaam:

• Er zijn problemen met telefonische bereikbaarheid. Een telefoongesprek kan in zo'n situatie nochtans meer duidelijkheid scheppen
• De fiscus informeert maar met mondjesmaat over mogelijke oplossingen om afbetalingen ordelijk te organiseren
• Er wordt te weinig persoonlijk in dialoog gegaan met de belastingbetaler op het moment dat er nog een oplossing mogelijk is

Verbetering is mogelijk

"De overheid doet duidelijk inspanningen. Maar op sommige vlakken kan het echt wel beter", zegt Guido Herman. Daarvoor heeft de Ombudsman ook enkele aanbevelingen:

• Neem de bijzondere omstandigheden in een ruime zin mee 
• Zoek persoonlijk contact met de betalers
• Houd bij vervolgingen ook rekening wat de financiële gevolgen zijn voor de betaler

Minister van Financiën Alexander De Croo (Open VLD) vraagt dat de federale overheidsdienst Financiën de aanbevelingen van de ombudsman ter harte neemt en snel met een plan van aanpak komt om ze in de praktijk om te zetten. "Nu wordt bij het invorderen van belastingen nog te dikwijls een beroep gedaan op deurwaarders. Dat brengt vaak extra kosten mee waardoor de schuldenaren vaak nog dieper in de problemen dreigen te geraken." De Croo heeft de voorzitter van de FOD Financiën gevraagd om binnen te twee weken een plan te hebben met maatregelen die snel doorgevoerd kunnen worden zonder dat de wetgeving daarvoor moet worden aangepast.

De Croo vindt dat het inschakelen van de fiscale bemiddelingsdienst altijd de eerste reflex zou moeten zijn. "Die dienst kan bekijken hoe een concreet en haalbaar afbetalingsplan kan worden opgesteld dat rekening houdt met de concrete situatie en middelen van de belastingplichtige. Daarover heeft  Carina van Cauter (Open VLD) al eerder een wetsontwerp in de Kamer ingediend."