“Kiezersbedrog”, “woordbreuk” en “verraad”: burgemeester Bart De Wever onder vuur na aankondiging

Dat N-VA-voorzitter Bart De Wever zichzelf naar voren schuift als kandidaat-minister-president, komt voor de Antwerpse professor politocologie Dave Sinardet (VUB) enigszins als een verrassing. Vooral omdat De Wever had aangegeven dat hij zes jaar burgemeester van Antwerpen zou blijven. “Naar de Antwerpse kiezer is dit toch een vorm van kiezersbedrog”, aldus Sinardet. Ook Wouter Van Besien (Groen), Filip Dewinter (Vlaams Belang) en Kris Peeters (CD&V) reageren verbaasd op de beslissing van de (nu nog) burgemeester. Jinnih Beels (SP.A) zegt dan weer blij te zijn dat er duidelijkheid komt.

gjs

N-VA zette zichzelf maandag stevig in de kiesmarkt. Voorzitter De Wever schoof zichzelf naar voren als kandidaat om straks de Vlaamse regering te leiden, terwijl Jan Jambon kandidaat is om zijn intrek te nemen in de Wetstraat 16. Huidig minister-president Geert Bourgeois zal bovenaan de Europese lijst staan. De voorbije weken kwam Jambon nadrukkelijk in beeld als kandidaat-minister-president, al werd gefluisterd dat Bourgeois niet zomaar een stap opzij wilde zetten.

LEES OOK. Bart De Wever wil Vlaams minister-president worden: N-VA-voorzitter bereid burgemeesterschap op te geven

© pol de wilde - corelio

Sinardet gelooft dat de lijstvorming deels het resultaat is van een intern compromis. “Bart De Wever als kandidaat-minister-president is wellicht makkelijker te accepteren voor Geert Bourgeois, dan Jan Jambon of een mindere god. Waarschijnlijk heeft hij nu minder het gevoel opzij te worden geschoven, omdat de grote voorzitter himself zijn opvolger wil worden.”

“Democratisch niet gezond”

Toch komt de aankondiging rond De Wever ook voor de Antwerpse politicoloog enigszins verrassend. Hij kan zich ook inbeelden dat het nieuws bij een deel van de Antwerpse kiezers die voor De Wever hebben gestemd, niet in goede aarde zal vallen. De vraag is ook wie de burgemeesterssjerp zal overnemen indien De Wever het tot Vlaams regeringsleider schopt. “Maar het heeft voor een stuk ook te maken met een algemene uitwas van de Belgische politiek, waarbij politici de kiezer verleiden als kandidaat-burgemeester en daarna terugkomen op hun engagement om vrolijk voor een andere post te kandideren. Dit is democratisch niet zo gezond”, vindt Sinardet.

De kandidatuur van ex-vicepremier Jambon komt voor Sinardet wat minder als een verrassing. “Eerst werd hij als minister-president in beeld gebracht. Het is duidelijk dat hij naar voren werd geschoven voor een belangrijke functie.” Toch is voor Sinardet de vraag in welke mate de kandidatuur echt was. “Het klonk toch niet echt overtuigend”, luidt het.

“Alles moet wijken voor stemmen”

Hij merkt op dat N-VA in het verleden niet meteen stond te springen voor het premierschap. “Het probleem stelde zich ook niet, toen ze in 2014 in zee gingen met de MR”, legt Sinardet uit. “Maar als Belgische premier moet je het Belgische compromis belichamen. Dat ligt niet alleen symbolisch moeilijk, maar ook politiek, voor een Vlaams-nationalistische partij die zich ook graag als anti-establishment profileert.”

“De redenering achter deze lijstvorming is dat er absoluut zo veel mogelijk stemmen moeten worden gehaald en daarvoor moet al de rest wijken”, gaat Sinardet voort. Hij wijst daarbij op een paradox rond het Vlaamse niveau. “Gezien de aandacht die vooral naar het federale niveau gaat, kan je niet zeggen dat Vlaanderen het belangrijkste niveau is. Maar electoraal is het wel een belangrijke sleutel tot de macht.”

Zo is er op federaal niveau veel meer flexibiliteit mogelijk bij de coalitievorming, waardoor je als grootste partij nog kan worden opzijgeschoven, bijvoorbeeld omdat er geen meerderheid verplicht is in beide taalgroepen. “Op Vlaams niveau wordt het al heel moeilijk om zonder N-VA door te gaan, indien ze 30 of 35 procent zou halen. N-VA kan inzetten op het Vlaamse niveau, en dan bekijken of ze federaal zonder de PS verder kan regeren. Zo niet kan ze vanuit Vlaanderen een forsere Vlaams-nationalistische kaart trekken”.

Wouter Van Besien: “Als hij consequent is, neemt hij vandaag ontslag”

© BELGA

Antwerps Groen-kopstuk Wouter Van Besien vindt dat De Wever onmiddellijk moet stoppen als burgemeester nu hij kandidaat Vlaams minister-president is. “Als hij consequent is, neemt hij vandaag al ontslag als burgemeester”, zegt Van Besien. “Burgemeester zijn van Antwerpen is geen plan B.”

Volgens Van Besien pleegt De Wever in ieder geval “woordbreuk eerste klas” door niet langer zes jaar burgemeester te willen zijn. “Voor De Wever waren de Antwerpse verkiezingen blijkbaar maar om te lachen”, zegt hij. “Twee weken in de nieuwe termijn en hij wil zijn stad in de steek laten.”

Kristof Calvo: “Antwerpen verdient beter”

Ook Groen-politicus Kristof Calvo reageert verrast op de aankondiging van De Wever. “Eerste termijn om vooral partijvoorzitter te zijn en te blijven, tweede termijn om zo snel mogelijk te vertrekken en het land op te blazen. Antwerpen verdient beter”, schrijft Calvo op Twitter.

Filip Dewinter: “Hij heeft Antwerpen verraden”

© ISOPIX

Antwerps Vlaams Belang-kopstuk Filip Dewinter zegt bij De Standaard dat De Wever “Antwerpen heeft verraden”. “Hoe vaak kan je de kiezer eigenlijk bedotten op korte tijd? De socialisten terug in het bestuur, het confederalisme vijf jaar in de koelkast stoppen en nu zogezegd toch weer op tafel leggen, het minister-presidentschap... Wie gelooft De Wever nog?”

Jinnih Beels: “Goed dat er duidelijkheid komt”

Kersvers Antwerps SP.A-schepen Jinnih Beels stelt dat haar partij tijdens de onderhandelingen met N-VA en Open VLD voor een Antwerps bestuursakkoord aan Bart De Wever “steeds duidelijkheid gevraagd heeft: Antwerpen of Brussel”. Ze noemt het daarom “goed dat die duidelijkheid er na mei komt”, nu De Wever kandidaat minister-president is. Tot dan is het “wel nog een derde bal om in de lucht te houden”, stelt Beels vast.

© BELGA

Beels voegt er in haar reactie nog aan toe dat SP.A verwacht dat “de grote verbinding in de stad de komende maanden geëngageerd in de praktijk wordt omgezet”, los van de verkiezingscampagne die nu volop zal losbarsten.

Kris Peeters: “Antwerpenaren zullen wenkbrauwen gefronst hebben”

Kris Peeters, bij de jongste gemeenteraadsverkiezingen uitdager van Bart De Wever in Antwerpen, zegt geschrokken te zijn van de beslissing van De Wever. De CD&V-minister van Werk zegt dat “veel Antwerpenaren en ikzelf de wenkbrauwen gefronst zullen hebben.”

© Photo News

“Bart De Wever heeft steeds zeer affirmatief te kennen gegeven dat hij burgemeester van Antwerpen zou blijven. Spijtig genoeg kiest hij nu voor een nieuwe functie”, aldus Peeters. “Mochten de Antwerpenaren dit geweten hebben bij de verkiezingen, weet ik niet of het resultaat hetzelfde geweest zou zijn. Maar weten zullen we het niet meer, want de verkiezingen liggen nu achter ons.”

Kris Vanmarsenille: “Sorry Antwerpen, de partij moet worden gered”

Een meesterstrateeg, noemt Kris Vanmarsenille Bart De Wever. De hoofdredacteur van onze zusterkrant Gazet van Antwerpen schrijft in een opiniestuk dat het voor de Antwerpenaar ronduit wrang voelt dat De Wever het opgeven van het Antwerpse burgemeesterschap als niet meer dan een soort van collateral damage beschouwt. “Sorry Antwerpen, de burgemeester gaat iets anders doen, de partij moet worden gered.

“Al die mooie woorden die u in interviews met Bart De Wever in deze krant kon lezen: over zijn liefde voor de stad, hoe het burgemeesterschap hem veranderd heeft, hoe hij droomt van de grootste infrastructuurwerken ooit, van een nieuwe stadsgemeenschap, van een betere communicatie tussen de gemeenschappen… het klinkt allemaal hol nu. Het zal wel dat Bart De Wever van Antwerpen houdt en dat hij zo graag burgemeester is, het kan wel dat hij het burgemeesterschap perfect kon combineren met het voorzitterschap, maar als het erop aankomt gaat de partij voor alles, is de voorzitter belangrijker dan de burgemeester, belangrijker dan de Antwerpenaar”, aldus Vanmarsenille.

“Die zit de volgende vijf maanden dus opgescheept met een burgemeester die volop bezig is zijn nieuwe baan voor te bereiden. En daarna met een burgemeester die hij niet verkozen heeft, toch niet in die functie. En als De Wever geen minister-president wordt – en die kans is redelijk klein omdat N-VA afgetekend de grootste partij van Vlaanderen is – dan kan hij in Antwerpen blijven. Dan moet de Antwerpenaar het nog vijf jaar doen met een burgemeester die eigenlijk iets anders had willen zijn. Dan is dat burgemeesterschap niet meer dan een troostprijs voor een mislukte minister-president. En dat is echt niet wat de grootste stad van Vlaanderen en het grootste economische centrum van het land verdient.”

Aangeboden door onze partners

Hoofdpunten

Aangeboden door onze partners

Beste van Plus

Lees meer

Meest Gelezen