Misia Sert, muze en gezel van tientallen kunstenaars maar ook een “parasiet van het hart”

Aan het begin van de vorige eeuw was Parijs het culturele centrum van de wereld. Kunstenaars als Marcel Proust en Claude Monet wandelden er door de straten en Coco Chanel was druk bezig van haar naam een merk te maken. Die creatievelingen vormden een gigantisch web dat de grenzen van de stad oversteeg en dat geweven was door een spin die nadien wat in de vergetelheid raakte: Misia Sert, de koningin van de Parijse salons. Ze is het hoofdpersonage van Sert, een driedelige podcast die Katharina Smets maakte voor Klara.

Het leven van de onstuimige Sert leest (en luistert) als een roman die wat doet denken aan De 100-jarige man die uit het raam klom en verdween, het boek van de Zweed Jonas Jonasson waarin hoofdpersonage Allan Karlsson per toeval de ene na de andere beroemdheid tegenkomt. Vooral nadat ze op haar 21ste trouwde met de Pool Thadée Natanson, die zich vaak in de artistieke milieus van Parijs begaf. Samen met Sert opende hij zijn huis voor gelijkgestemde zielen, die er kwamen om met elkaar in discussie te gaan.

Tot Marlies Dekkers

Al snel ontpopte Sert zich tot een invloedrijke muze en model. Voor wie meer met popcultuur dan de belle-époquecultuur heeft: als de Franse artistieke milieus uit het begin van de 20ste eeuw het Marvel Cinematic Universe waren, dan was Misia Sert de kolonel Nick Fury van dienst – degene die achter de schermen alle touwtjes in handen had.

In haar podcast wekt Katharina Smets de sfeer van toen terug tot leven door Reinhilde Decleir te laten voorlezen uit de memoires van Sert, en door die fragmenten af te wisselen met klassieke muziek. De biografische passages draaien vaak rond de relaties van Sert, die drie echtgenoten versleet, waardoor haar liefdesleven een gedroomde inspiratiebron was voor velen. Nog steeds trouwens: Marlies Dekkers ontwierp drie jaar geleden een lingeriecollectie die aan haar was opgedragen.

De combinatie van die twee – het verhaal van Sert en de gepaste muziek – zorgt voor een heerlijke documentaire van anderhalf uur die kabbelt als de Seine. Als luisteraar kan je makkelijk dromen van een tijd waarin geld geen rol speelde en iedere avond eindigde in een drinkgelag met bohemiens.

Eindelijk de lof die ze verdient

Als Sert ergens in slaagt, dan is het vooral dat het titelpersonage eindelijk de lof krijgt die ze verdient. De podcast is een ode aan de vrouw die als muze en gezel tientallen kunstenaars inspireerde en daarnaast ook een ‘parasiet van het hart’ was, aldus haar boezemvriendin Coco Chanel. Een vrouw van pieken en dalen die niemand echt kon doorgronden.

Misschien is dat de reden dat je als luisteraar met een knagend gevoel achterblijft. Je ontdekt in Sert wel hoe invloedrijk de vrouw is geweest, maar haar motieven om van de ene allesverslindende relatie en vriendschap in de andere te duikelen blijven verborgen. 

Niettemin: een prachtige podcast over een al even mooie vrouw die je nadien nooit meer zal vergeten.

De podcast is te beluisteren via iTunes, Spotify of deze link.