Wie twijfels heeft over zijn professionele toekomst, staat er in ons land niet alleen voor. Sinds 1 juli 2013 biedt de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB) een cheque­systeem aan dat mensen aanmoedigt om stil te staan bij de vraag of hun loopbaan er wel uitziet zoals ze het echt willen. Iedereen die in de laatste twee jaar minstens één jaar als werknemer of zelfstandige heeft gewerkt in Vlaanderen of Brussel, heeft het recht om ‘loopbaancheques’ aan te vragen. Daarmee kan loopbaanbegeleiding worden gevolgd in een erkend centrum.

Om de zes jaar kan je twee cheques aanvragen, die recht geven op twee keer vier uur begeleiding. Elke cheque heeft een waarde van 550 euro, maar de werknemer zelf betaalt slechts 40 euro. De Vlaamse overheid past bij.

De populariteit is enkel blijven toenemen, zo blijkt uit recente cijfers van de VDAB. “Sinds 2013 is het aantal aanvragen gestegen met 212 procent, het eerste halfjaar niet meegerekend”, zegt woordvoerster Shaireen Aftab. “In 2014 hebben 11.663 Vlamingen loopbaanbegeleiding gevolgd, vorig jaar ging het om 24.736. Na vijf en een half jaar gaat het opgeteld om 124.458 mensen.”

Ongelukkig op het werk

Maar waarom is het systeem zo populair? Uit recente cijfers van HR-dienstverlener Agilitas blijkt dat meer dan de helft van de Belgen geregeld slecht in zijn vel zit op het werk. Eén op de tien ervaart dat gevoel zelfs dagelijks. “Je kunt dan ter plaatste trappelen, maar je kunt ook voor jezelf zorgen”, zegt Stijn Baert, professor arbeids­economie (UGent). “Door de stijgende aandacht voor problemen als stress en burn-out, beseffen steeds meer mensen dat ze in de risicozone zitten. Zeker in een context van ‘langer werken’ en meer flexibiliteit op de arbeidsmarkt, zetten ze sneller de stap naar hulp. Loopbaanbegeleiding is een mooie vorm van hulp.”

Daarnaast heeft de stimulering door de overheid de drempel fors verlaagd, zegt Shaireen Aftab. “En ook de uitbreiding van ons aanbod speelt een rol.”

Ander bedrijf, andere carrière

De resultaten zijn voor iedereen anders. “Sommigen beseffen dat ze toch goed zitten in hun job, anderen zien in dat de job zelf niet het probleem is maar veeleer het bedrijf. Nog anderen worden zelfstandig. En we zien het ook gebeuren dat mensen hun carrière volledig omgooien. Maar het werkt: bij de laatste evaluatie in 2017 was de tevredenheid 87 procent.”

“Ik voel me het best als ik ergens verantwoordelijkheid voor kan dragen”

Loopbaan­begeleiding heeft Robin Muliawan (34) uit Edegem doen inzien dat hij zich niet slecht in zijn vel voelde wegens zijn jobinhoud, maar wel van­wege het bedrijf waarvoor hij werkte.

“Ik ben IT-analist, en kreeg bij mijn vorige werkgever heel weinig verantwoordelijkheden. Toen ik twee jaar geleden loopbaanbegeleiding heb gevolgd, heb ik geleerd dat ik me het best voel wanneer ik ­ergens verantwoordelijkheid voor kan dragen. Even heb ik daarom over­wogen om een eigen start-up te beginnen, maar daar bleek het nog te vroeg voor. Ik ben daarom gaan werken voor een bedrijf dat me voldoende ver­trouwen geeft om een project van nul op te starten, en innovatie erg stimuleert. Ik voel me veel beter nu.”

“Ik ben benieuwd, dit is een veilige tussenstap”

Toen Sara Van Ranst (27) uit Gent in 2015 aan de slag ging bij een bedrijf als grafisch vormgever, begon ze al na zes maanden te merken dat ze te weinig uit­daging voelde. “Ik miste vrijheid en flexibiliteit, en wist niet wat te doen”, vertelt ze. “Ik droom ervan om op een dag zelfstandige te worden, maar ik was nog te onzeker om die sprong te wagen. Vorig jaar heeft mijn loopbaanbegeleider me gesuggereerd om zelfstandige in bijberoep te worden. Het is een veilige tussenstap om te weten te komen of ik echt wel een goed zelfstandigenprofiel heb. Ik ben heel benieuwd waartoe het zal leiden. Maar voorlopig ben ik erg tevreden dat ik alvast dit aan het proberen ben.”

“Ik ben nu weer aan het studeren”

Tanni Lardinois (29) uit Sint-Pauwels bij Sint-Gillis-Waas heeft haar leven behoorlijk omgegooid, sinds ze twee jaar geleden twee loopbaancheques heeft aangevraagd. “Ik heb mijn diploma ­middelbaar onderwijs nooit gehaald, en heb daarom zo’n zeven jaar in de verkoop gewerkt, onder meer bij Kruidvat. Het liep er niet goed, en ­lange tijd dacht ik dat het aan mij lag. Tijdens de loopbaanbegeleiding heb ik echter ingezien dat dit niet klopte, en zijn we op zoek gegaan naar wat ik wilde doen en waar ik goed in was. Ik ben nu weer aan het studeren, om begeleider in de kinderopvang te worden. Loopbaanbegeleiding heeft echt een verschil voor mij gemaakt.”