Waarom zangvogels zoeken naar de perfecte liefdesballade

Zangvogeltjes worden niet voor niets zo genoemd: om te ontdekken wie hun ideale partner is, luisteren vrouwelijke vogels aandachtig naar de ballades van de mannetjes. Ze gaan (letterlijk) fluitend door het leven. 

Die liefdesliedjes leren de mannelijke vogeltjes aan wanneer ze jong zijn. Ze luisteren aandachtig hoe hun vader fluit, vervolledigen en perfectioneren het, waarna ze het liedje zelf gebruiken bij hun zoektocht naar een partner. Met hun getsjilp zeggen de vogeltjes eigenlijk: “Ik heb een gezond stel hersenen en een sterk lichaam. Vind je me leuk?”.

Om die vraag te beantwoorden, luisterden de jonge vrouwelijke vogeltjes wederom naar de liederen van hun vaders. Eenmaal oud genoeg om te paren, fluiten de vrouwtjes het lied niet na, ze observeren en analyseren slechts. Kritisch weliswaar. Zeer kritisch zelfs want slechts één ‘verkeerde’ noot kan het verschil maken. De vrouwelijke zangvogel is erg kieskeurig, en maar goed want het mannetje dat ze er uiteindelijk uitkiest, blijft bij haar tot de dood hen scheidt.

Om te onderzoeken hoe dat kieskeurige proces precies in zijn werk gaat, bestudeerden biologen het minuscule brein van enkele zebravinkjes, kleine zangvogeltjes die erg populair zijn in België en Nederland. Uit dat onderzoek bleek dat de vogels gebruikmaken van een geluidscontrolesysteem in hun hersenen dat de liederen omzet in sociale boodschappen, vergelijkbaar met mensen die praten om elkaar te leren kennen. Bovendien waren er nog enkele verschillen tussen de mannelijke en vrouwelijke vinkjes.

Het grootste verschil is het vermogen tot nabootsen, iets wat enkel de mannelijke vinken kunnen, en het vermogen tot het onthouden van een lied, wat enkel weggelegd is voor de vrouwelijke vinkjes. Vrouwtjes memoriseren het lied van hun vader waarna ze het keer op keer gebruiken ter evaluatie van de ballade van een potentiële mannelijke partner. 

Kortom, de zangvogeltjes gebruiken hun hersenen om een liedje te interpreteren. Iets wat geen enkel zoogdier hen nadoet in het dierenrijk. Enkel de mens wordt - net zoals de vogeltjes - verliefd door te communiceren.