Roep om excuses aan Congo steeds luider: “Het is tijd dat we onze historische fouten erkennen”

Wat een weelde, hier in deze prachtige zalen. Het marmer blinkt, er klinkt muziek uit het hart van Afrika; opgezette vogels, apen, een giraf staan niet achter glas, je kunt ze bijna allemaal gewoon aanraken (wat niet mag); maskers, messen, kunst, trommels, een meterslange kano en aan de muur enorme landkaarten van wat ooit Belgisch Congo was.

Welkom in het vernieuwde AfricaMuseum in het Park van Tervuren, iets buiten Brussel. De bezoekers komen op deze doordeweekse donderdag uit heel Europa en kijken met open mond naar al het moois uit Congo, Rwanda en Burundi. Die drie landen, één heel groot en twee heel klein, werden in een niet al te ver verleden bestuurd door de Belgen. Begin jaren 60 werden ze onafhankelijk. Het museum, zo staat er op een bordje, ‘wil de interesse voor deze tijd aanwakkeren en een forum zijn voor een levendig debat’.

Dat is een mooi streven, want er valt inderdaad het nodige te debatteren. De relatie van België met zijn voormalige kolonies is op zijn zachtst gezegd een heel bijzondere. In Brussel was er namelijk halverwege de negentiende eeuw een koning die het niet kon verkroppen dat hij geen enkel overzees gebiedsdeel had. Deze Leopold II, ooit omschreven als iemand die om de haverklap van zijn paard viel en geen waarneembaar gevoel voor humor had, kreeg het bij de grootmachten van die tijd geregeld dat hij de eigenaar van Congo werd. Letterlijk ‘de eigenaar’, zo noemde hij zichzelf ook: Congo was van hem persoonlijk. En zo werden de Belgen op een dag wakker met een kolonie die 76 keer zo groot was als hun eigen land.