Kamercommissie keurt herziening artikel 7bis goed, maar klimaatwet komt er allicht niet
Onder het toeziend oog van klimaatactivisten heeft de Kamercommissie voor de wijziging van de Grondwet er dinsdag mee ingestemd om het Grondwetsartikel 7bis aan te passen. Die wijziging moet een robuust klimaatbeleid mogelijk maken. Toch komt de klimaatwet er allicht niet.
Het voorstel werd zoals verwacht met 9 stemmen voor en 8 stemmen tegen goedgekeurd. Bij de stemming drukten oppositiepartijen PS, SP.A, Ecolo-Groen en cdH en meerderheidspartij MR op de groene knop. De tegenstemmen kwamen van N-VA, CD&V en Open VLD.
De tekst die dinsdag groen licht kreeg, voegt een paragraaf toe aan artikel 7bis van de Grondwet. Die paragraaf schrijft voor dat overheden samenwerken aan een doeltreffend klimaatbeleid overeenkomstig de doelstellingen, beginselen en modaliteiten die vastgesteld zijn in een bijzondere wet - de klimaatwet dus. Die zou dan nadien via een bijzondere wet nog moeten ingevoerd worden.
Normaalgezien zal de tekst donderdag echter sneuvelen in de plenaire Kamer. Dan is immers een tweederdemeerderheid nodig en door de tegenstemmen van N-VA, CD&V, Open VLD, Vlaams Belang en Vuye & Wouters zal het voorstel die meerderheid niet halen.
Jean-Marc Nollet (Ecolo) en Meyrem Almaci (Groen) richtten zich tijdens het debat tot Open VLD en CD&V, in een poging beide partijen alsnog op andere gedachten te brengen. Ze gingen daarbij in tegen de 'drogredenen' die de 'Zweedse' partijen eerder aanhaalden tegen de tekst. Een samenwerkingsakkoord komt volgens Almaci neer op verder aanmodderen. 'Altijd hetzelfde recept gebruiken en denken dat het tot een ander resultaat zal leiden, is de definitie van waanzin', citeerde ze Albert Einstein.
Luk Van Biesen (Open VLD) maakte echter duidelijk dat zijn partij bij haar standpunt blijft. 'Iemand afschilderen als klimaatnegationist omdat hij tegen deze Grondwetswijziging stemt, is heel ver van de pot gerukt', stak hij van wal. 'Wij zouden elke week klimaatwetten willen stemmen. Maar wetten met concrete maatregelen die haalbaar en betaalbaar zijn.'
Klimaatmars
Op de bezoekerstribune van de Kamercommissie zat een groep klimaatactivisten. Omstreeks 11 uur waren die met een 500-tal vertrokken aan het Noordstation, om hun wandeling te eindigen aan het klimaatdorp dat op het Troonplein is opgetrokken. De jongeren lieten zich opnieuw luidkeels horen met slogans zoals 'Het is te heet op de planeet, de regering doet geen reet’ of ‘Un, deux, trois dégrées, c’est un crime contre l’humanité’.
In de mars stapten ook enkele bekende sympathisanten mee. De acteurs Koen De Graeve, Jan Bijvoet en Nico Sturm steunen de klimaatjongeren. Naar goede gewoonte waren ook de ‘grootouders voor het klimaat’ aanwezig om een betere toekomst te eisen voor de volgende generatie.
Klimaatdorp op Troonplein
Een tweehonderdtal klimaatactivisten heeft de nacht van maandag op dinsdag opnieuw doorgebracht op het Brusselse Troonplein. Ze wilden zo hun eis voor de grondwetsherziening kracht bijzetten. Een aantal activisten volgde ook het debat in de Kamercommissie.
‘We willen de politici tonen dat we als burgers hun beslissingen opvolgen’, zegt woordvoerder Thomas Leroy van Greenpeace. Na de stemming over artikel 7bis vertelde klimaatactiviste Anuna De Wever aan De Standaard dat ze minstens nog tot donderdag op het Troonplein wilde bivakkeren. Die dag zal het voorstel namelijk behandeld worden in de plenaire. Maar later op de dag werd duidelijk dat de politie verder kamperen heeft verhinderd.
‘Stop met die drogredenen om klimaatwet te blokkeren’
De klimaatbetogers van Youth For Climate zullen zich aan het Troonplein bij de activisten voegen die daar sinds zondagavond kamperen. — © photo news
‘U kunt vandaag de weg openen naar een klimaatwet die de grootste klimaatambitie mogelijk maakt’, probeerde Groen-voorzitter Meyrem Almaci vanmorgen nog om Open VLD en CD&V ervan te overtuigen artikel 7bis van de Grondwet te herzien. Vergeefse moeite, maakte Luk Van Biesen (Open VLD) meteen duidelijk: ‘Deze vergadering is verspilde energie.’
Zoals verwacht heeft de kamercommissie Grondwetsherziening daarnet met 9 van de 17 stemmen de herziening van artikel 7bis van de Grondwet goedgekeurd. Dat gebeurde dankzij de steun van de MR. De wijziging van dat artikel is een voorwaarde om een klimaatwet te kunnen goedkeuren. Maar de klimaatbeweging behaalt vandaag slechts een pyrrusoverwinning, want de grondwetsherziening haalt donderdag in de volle kamer nooit de vereiste tweederdemeerderheid. Dat betekent dan sowieso dat de klimaatwet zoals Groen en Ecolo ze voor ogen hadden, er niet kan komen. De N-VA, Open VLD en CD&V zullen tegenstemmen.
‘Vrijgeleide om klimaatmaatregelen door strot te rammen’
‘Dit is een vergadering van verspilde energie’, zei Luk Van Biesen (Open VLD). ‘De klimaatwet is onvoldragen. De Raad van State heeft dat duidelijk gemaakt. Wij pleiten voor een verplicht samenwerkingsakkoord. Daarmee respecteer je de bevoegdheid van elke overheid.’
Volgens Van Biesen is een samenwerkingsakkoord de enige manier om de verantwoordelijkheid van het klimaatbeleid bij de politiek te houden. ‘De klimaatwet, met in de Grondwet verankerde doelstellingen, wordt een vrijgeleide om klimaatmaatregelen door de strot te rammen. Als de overheid dat niet doet, zal de rechter dat wel doen. Verkiezingen en politici zullen het beleid niet meer bepalen, maar alles – ook het sociaal beleid – zal moeten wijken voor het klimaat.’ En hij gooide er nog een flinke sneer aan toe. ‘Jullie Groenen gaan nog liever aan tafel zitten met de erfgenamen van Mao en Stalin dan samen met ons naar oplossingen te zoeken.’
‘Maak verplichte samenwerkingsakkoorden’
CD&V-fractieleider Servais Verherstraeten alludeerde op het risico van een blanco cheque. ‘Iedereen wil een beter klimaat, maar velen zijn bang voor de kostprijs. Dat bleek ook na de verkiezingen in Nederland afgelopen week. Daar moeten we rekening mee houden. We moeten werken aan een breed draagvlak. De kostprijs mag geen argument zijn om niets te doen, maar we moeten de prijs in het oog houden.
‘Om samen te werken hebben we geen grondwetswijziging nodig’, wees ook Verherstraeten de klimaatwet van de hand, zoals de groenen die voor ogen hebben. ‘Laat ons samenwerkingsakkoorden sluiten en de verschillende overheden responsabiliseren. Laat ons deze weg kiezen. Met verplichte samenwerkingsakkoorden hebben ook klimaatbewegingen een kapstok om ze juridisch af te dwingen.’
‘Samenwerkingsakkoorden werken niet’
‘Stop met die drogredenen om een klimaatwet te blokkeren’, fulmineerde Groen-voorzitter Meyrem Almaci. ‘Die klimaatwet is geen heilige graal. Natuurlijk moeten er vele concrete maatregelen genomen worden. Maar mag ik erop wijzen dat onze partij als enige met haar klimaatplan de hand aan de ploeg heeft geslagen.’
Maar voor Almaci is de klimaatwet wel de beste weg om nu eindelijk fors vooruitgang te boeken met het klimaatbeleid. ‘Twintig jaar samenwerkingsakkoorden hebben bewezen dat het niet werkt. Het mag niet van een volgende regering afhangen of we ambitieus zijn. Het heeft geen zin om na twintig jaar tekortschieten terug te vallen op hetzelfde riedeltje. Trouwens, die klimaatwet is de start voor betere samenwerking.’
‘Dat blijft betekenen dat elke regio een vetorecht houdt’, vulde Francis Delpérée, kamerlid voor CDH en grondwetsspecialist aan.
Almaci deed ook het risico van een gouvernement des juges af als een drogreden. ‘Er is nu ook al een juridisch steekspel bezig omdat er een juridisch vacuüm is.’
‘Een klimaatwet die een duidelijk klimaatbeleid op de sporen zet, is minder werk voor de rechters’, vult Kamerlid Kristof Calvo (Groen) aan. ‘Tenzij het jullie ambitie is om doelstellingen te formuleren, maar ze eigenlijk niet te halen.’
Ook de kostprijs vindt Almaci een drogreden. ‘Dat is een potsierlijk argument als je ziet dat de regeringspartijen een megagat in de begroting nalaten. De banken werden zonder enig debat gered, omdat het moest. De klimaatpolitiek is even acuut.’
‘Wij willen de komende 48 uur nog zoeken naar compromis’
Na vandaag is het duidelijk dat de klimaatwet, zoals Groen die voor ogen heeft, er deze bestuursperiode niet meer komt. Morgen wordt de klimaatwet zelf besproken in de commissie Volksgezondheid. Daar zal CD&V een amendement indienen op de klimaatwet, met de bedoeling verplichte samenwerkingsakkoorden rond klimaat mogelijk te maken.
‘Wij willen de komende 48 uur nog zoeken naar een compromis’, zegt Calvo. Hij vindt het bijvoorbeeld ook een optie dat de federale wetgever de bevoegdheid krijgt om de doelstellingen vast te leggen.‘Maar een verplicht samenwerkingsakkoord zien we niet zitten.’ Maar ook Calvo voelt de bui al hangen. ‘Zelfs als er geen klimaatwet wordt goedgekeurd, is een nieuw tijdperk aangebroken’, besluit Calvo.
