Jungle wacht op bulldozers
De avond voor de afbraak van de Jungle van Calais staan de zenuwen gespannen bij de 10.000 vluchtelingen in dit kamp. Zondagavond zijn opnieuw hier en daar rellen uitgebroken tussen bewoners en politieagenten. Migranten gooiden met stenen naar de politie, die daarop traangasgranaten inzette.
Naarmate de ontruiming dichterbij komt, verruwt de sfeer in het vluchtelingenkamp van Calais. Sommigen zijn alvast zelf begonnen met de afbraak. Ze hebben verschillende barakken, ook van hulporganisaties, kort en klein geslagen of in brand gestoken.
"Vergeet niet dat dit een kleine stad is, waarvan slechts een erg klein deel voor oproer zorgt", zegt Sofie Guns, vrijwilliger en drijvende kracht van de Vlaamse vzw Humain. "Ze voelen zich al jarenlang slecht behandeld en het kleine beetje dat ze hier hebben opgebouwd, breken ze liever zelf af dan dat bulldozers het komen doen."
De Franse autoriteiten willen deze week 6.400 migranten met bussen overbrengen naar opvangcentra. Daarna start de afbraak van het kamp. De vluchtelingen zelf zijn stuk voor stuk tevreden dat het kamp dichtgaat, alleen hun mening over hun toekomst verschilt. Zoals twee Pakistaanse vrienden die we ontmoeten. Ze trekken hun valies voort door de modder. De ene wil zo snel mogelijk de bus op om in Frankrijk asiel te krijgen, de ander wil in het Verenigd Koninkrijk geraken. "Als ze hier mijn vingerafdruk nemen, kan ik die droom nooit meer verwezenlijken."
Voor de groep die geen asiel in Frankrijk wil aanvragen, of daar op een 'non' is gestuit, wacht een verslechtering van de situatie. "Zij die het het moeilijkst hebben, zullen overblijven," zegt Patrick Legein van vzw Humain, "en ten prooi vallen aan mensensmokkelaars. Ik vermoed dat die ergens in de buurt een nieuw kamp starten."
Grimmige onzekerheid
Toch zijn de hulporganisaties tevreden dat Frankrijk eindelijk werk maakt van deze krottenbuurt met haar eigen regeltjes, en vooral het gebrek daaraan. Unicef, de kinderrechtenorganisatie van de VN, waarschuwde er meermaals voor dat minderjarigen hier worden mishandeld, seksueel misbruikt of ingezet door smokkelaars. "Dit kamp is een echte schandvlek", zegt Shaista Ahmad Sheehan, een Britse barones die in het Hogerhuis zetelt voor de Liberal Democrats.
Ze zal samen met enkele andere vrijwilligers optreden als waarnemer en de problemen rapporteren aan Human Rights Watch. Ze vreest dat de ontruiming niet zal verlopen zoals de hulporganisaties het graag zouden zien.
"We hebben gevraagd om kinderen, vrouwen en kwetsbare volwassenen als eersten op de bus te laten, maar het ziet ernaar uit dat iedereen in lange rijen zal moeten aanschuiven. Dan zal het neerkomen op het recht van de sterkste, zoals altijd in deze jungle. Bij de ontmanteling van het migrantenkamp in Duinkerke zijn zo 129 kinderen vermist geraakt en niemand weet waar ze zijn."
Ook vzw Humain probeert vooral op de niet-begeleide minderjarigen in te praten. Ze bakken pannenkoeken en hopen zo een gesprek aan te knopen en hen de juiste informatie te bezorgen.
"Je merkt dat iedereen opgejaagd rondloopt. Dat is logisch, want niemand weet exact wat er maandag te gebeuren staat en die onzekerheid maakt hen nerveus. Dat maakt dat hier vandaag een speciaal, beetje grimmig sfeertje hangt."
► 6-7