Direct naar artikelinhoud

Dubbel zoveel militairen op Belgische straten

Zolang de hoofdverdachte van de Parijse aanslagen niet gevat is, stuurt de regering meer dan dubbel zoveel militairen de straat op. Ook Frankrijk kijkt in de richting van België voor extra militaire bijstand. Hoe ons armlastig leger dit allemaal zal kunnen bolwerken, is nog niet duidelijk.

"Onze jongens" moeten in de grote steden potentiële doelwitten bewaken zodat de politie er vaker kan patrouilleren. Driehonderd extra militairen worden daarvoor ingezet, bovenop de 200 militairen die al op straat actief waren. In de praktijk betekent dit wel dat er nog veel meer militairen nodig zullen zijn voor deze 'binnenlandse operatie.' Als er een gebouw is dat de klok rond bewaking nodig heeft, zijn daar immers vier militairen voor nodig. Ook op concerten, sportwedstrijden en kerstmarkten kunnen militairen een oogje in het zeil houden.

Gisterenavond waren er al opvallend veel militairen op de been bij de gebouwen van de Europese Unie in Brussel, op de Brusselse luchthaven, aan de grote treinstations en zelfs de Antwerpse bioscopen.

De vraag rijst dan ook hoe onze strijdkrachten dit allemaal gaan bolwerken. Vooral omdat er vanuit Frankrijk ook nog eens een vraag om militaire bijstand wordt verwacht. Die vraag lag gisteravond voor op het kernkabinet, dat bij het ter perse gaan nog niet afgelopen was.

Frankrijk riep gisteren voor het eerst in de geschiedenis de hulp in van de andere lidstaten. In het jargon gaat het om de 'defensieclausule uit het Verdrag van Lissabon'. Volgens de Franse defensieminister Jean-Yves Le Drian zijn de Franse strijdkrachten "overbelast" omdat ze op meerdere fronten actief zijn. Frankrijk wil samen met de andere lidstaten de strijd tegen terreurorganisatie IS, die de massamoorden heeft opge-eist, intensiveren.

Het kan zijn dat landen ook wordt gevraagd militaire steun aan te bieden bij bestaande vredesoperaties in bijvoorbeeld Afrika of het Midden-Oosten. "De EU kan een coördinerende rol spelen om het gezamenlijke antwoord op de aanslagen zo effectief mogelijk te maken", zei Europees Hoog Buitenlandvertegenwoordiger Federica Mogherini.

België stelt zich volgens een woordvoerder van defensieminister Steven Vandeput (N-VA) hoe dan ook "solidair" op. "Als de vraag komt, zullen we concreet binnen de regering bespreken hoe we daar op kunnen ingaan." Er bestond gisteravond in de Wetstraat wel nog juridische onduidelijkheid over wat deze 'verplichting' betekent. Kan Parijs nu van België drie F16's opeisen om ze in te zetten boven Syrië? Of verzoeken ze dat we ervaren paracommando's naar de Centraal-Afrikaanse Republiek sturen om de Fransen daar af te lossen?

De clausule is wel degelijk vatbaar voor interpretatie, erkent ook Maja Kocijancic, een woordvoerster van Hoog Buitenlandvertegenwoordiger Mogherini. "De clausule is langs de ene kant zeer duidelijk: 'Een verplichting met alle middelen binnen hun macht', ja, maar er staat verder ook dat de nationale procedures en ook de NAVO-verplichtingen gerespecteerd moeten kunnen worden." Dat biedt België dus wel wat armslag.

Kleine manoeuvreerruimte

Het budget operaties van Defensie is dit jaar zo goed als uitgeput. "We hebben wat marge maar kunnen niet zomaar een grote operatie erbij nemen", klinkt het in defensiekringen. Wel wordt voor eind dit jaar door de ministerraad nog een knoop doorgehakt over het budget defensie-operaties voor 2016. Maar ook daarin zal er niet veel ruimte zijn. Een groot deel van dat geld is nu al toegezegd voor het inzetten van F-16-gevechtsvliegtuigen in de anti-IS-coalitie, waarin België vanaf juli 2016 een jaar lang de fakkel overneemt van de Nederlandse luchtmacht om IS-doelen in Irak te bestoken.

Toen deze afspraak werd gemaakt, werd stilletjes gehoopt dat het conflict tegen dan al grotendeels voorbij zou zijn. Nu bestaat de kans dat de Fransen ons alsnog dieper in de oorlog trekken. Als dat gebeurt stelt zich de vraag of de Belgische weigering om IS-doelwitten in Syrië te bombarderen volgehouden wordt of deze strategie door de massamoorden in Parijs en de voortdurende dreiging van nieuwe aanslagen opnieuw op losse schroeven wordt gezet. Politiek is de manoeuvreerruimte van de regering sinds vrijdag in elk geval flink verkleind. Door de betrokkenheid van daders uit Molenbeek die aan de aandacht van onze veiligheidsdiensten ontsnapten, staat België bij de Fransen in het krijt.