'Onze kleinkinderen dreigen onze generatie te vervloeken'

DOOR LODE DELPUTTE

BRUSSEL l Zoals hiv en aids de levensverwachting in delen van Afrika naar de dieperik teruggedwongen hebben, zo dreigt de opwarming van de aarde dat op wereldschaal te doen. Dat vrezen de auteurs van het VN-rapport Fighting Climate Change: Human Solidarity in a Divided World.

Grosso modo vertelt het jaarlijkse rapport hoe de wereld ervoor staat: economisch natuurlijk, maar ook sociaal, bijvoorbeeld inzake levensverwachting en onderwijs. Uit die hoek komt dit jaar niet eens slecht nieuws: Afrika, het armste continent, maakt al sinds 2000 een periode van economische groei door. Die belooft stilaan effect te sorteren op de ontwikkeling.

Op wereldvlak zal voor de periode 2007-2008 4 procent groei opgetekend worden. Telde de planeet in 1990 nog 29 procent extreem armen (mensen die het met minder dan 1 dollar per dag moeten stellen), dan betrof het in 2004 'maar' 18 procent meer. Het neemt niet weg dat nog steeds meer dan 2,5 miljard mensen dagelijks niet meer dan 2 dollar te besteden hebben, en alle verbetering ten spijt worden elk jaar tien miljoen kinderen geboren die nooit vijf worden.

Over dat genuanceerde landschap van gestage ontwikkeling en permanente uitdaging komt nu echter een extra donderwolk gedreven: de opwarming van de aarde. "We beschikken over een window of opportunity van nog hoogstens tien jaar", lichtte UNDP-onderdirecteur Jean Fabre het VN-rapport in Brussel toe. "Als er niet snel drastische actie komt, zullen klimaatgebonden rampen de geleverde ontwikkeling tenietdoen."

Ter illustratie van de doemende regressie verwijst Fabre naar de ravage die aids aanrichtte in Botswana. "Dat land had destijds grote vooruitgang geboekt in zijn ontwikkeling. De hoge hiv-prevalentie deed de levensverwachting echter met dertig jaar krimpen."

Ook als gevolg van de klimaatopwarming zullen 's werelds armen, zij met de kleinste ecologische voetafdruk, de hoogste prijs betalen. Zo dreigt de ontregeling van het landbouwsysteem in sub-Saharaans Afrika tegen 2060 600 miljoen hongerlijders voort te brengen. Bijna twee miljard mensen dreigen het in 2080 zonder drinkwater te moeten stellen, met name in Noord-China en Zuid-Azië. Op termijn kunnen overstromingen in deltagebieden 332 miljoen mensen tot migratie dwingen, enzovoort.

Om de gerealiseerde ontwikkeling alsnog veilig te stellen mag de temperatuur gemiddeld niet meer dan 2 graden Celsius stijgen, heet het in het VN-rapport. "Helaas voorzien de verschillende scenario's stijgingen van 3 tot 3,5 graden, 6 graden zelfs in het slechtste geval. De politieke wereld heeft de urgentie nog niet gevat", aldus Fabre.

Even drastische als innovatieve actie is de enige uitweg. Tegen 2050 zullen de industrielanden hun uitstoot met 80 procent moeten verminderen tegenover het peil van 1990, de ontwikkelingslanden met 20 procent.

"Er zijn ook gigantische inspanningen nodig om de armoede uit te roeien, want armoede betekent geringe technologische kennis, en geringe technologische kennis staat voor de voortzetting van de vervuiling", zegt de UNDP-topman.

In de aanloop naar de cruciale post-Kyototop van Bali stellen de VN-auteurs vier maatregelen voor. In de eerste plaats moet de CO2-uitstoot veel duurder worden, zeggen ze. Vervolgens moeten wereldwijd superstrenge standaarden voor voertuigen, gebouwen en elektronica worden uitgevaardigd, dient het potentieel voor hernieuwbare energie voor het volle pond aangeboord en moeten de internationale samenwerking en transfer van technologie veel beter.

"We kunnen ons de luxe van de armoede niet langer permitteren", besluit Fabre. "Doen we daar niets aan, dan zullen we ook de opwarming niet inperken. In dat geval zullen onze kleinkinderen ons vervloeken."

http://hdr.undp.org

Jean Fabre (VN):

Klimaatgebonden rampen zullen de geboekte ontwikkeling tenietdoen als we niet snel in actie schieten