Direct naar artikelinhoud

Marokkaanse koning weigert islamist als minister

Volgens de nieuwe Marokkaanse grondwet heeft de koning minder te zeggen bij het vormen van een regering. Maar een radicale criticus op de post van Justitie gaat hem te ver.

De eerste islamistische premier van Marokko, Abdelilah Benkirane, had beloofd dat zijn nieuwe regering afgelopen maandag bekend zou zijn. Maar het laat zich aanzien dat ruim een maand na de verkiezingsoverwinning van de PJD de kabinetsformatie is uitgedraaid op de eerste grote botsing tussen koning Mohamed VI en de gematigde islamistische partij. De koning zou daarbij zijn veto hebben uitgesproken over een van de beoogde ministers.

Hoewel er geen officiële mededelingen zijn gedaan over de crisis tussen koning en premier is inmiddels algemeen bekend dat het de voordracht betreft van Mustafa Ramid voor de post van minister van Justitie. Ramid geldt al jaren als een van de meest populistische en radicale leden van de PJD. Zijn veelbesproken tirades tegen vrouwenrechten, muziekfestivals, het gebruik van alcohol en optredens van Elton John (vanwege diens openlijke homoseksualiteit) bezorgden hem in kringen van meer liberale Marokkanen de bijnaam 'Shrek'.

Ramid haalde zich in 2004 bovendien de koninklijke woede op de hals door als parlementslid openlijk de positie van koning Mohamed VI als 'aanvoerder der gelovigen' te bekritiseren. Deze titel, die de koning min of meer als hoogste gezag binnen de islam bevestigt, geldt als een onaantastbare status binnen het Marokkaanse regime. Eerder dit jaar trad hij terug als parlementariër van de PJD, nadat hij het parlement voor een aanfluiting had uitgemaakt. Vervolgens nam hij ook deel aan een van de marsen van de straatprotestbeweging in Marokko.

Het voorstel van premier Benkirane om Ramid als minister van Justitie voor te dragen, bleek nu te veel voor de vorst en zijn raadgevers. De kabinetsvorming is tot nader order stil komen te liggen. De kwestie is ongemakkelijk voor de koning: niet alleen is het de eerste keer dat in Marokko een islamistische partij een coalitieregering moet leiden, ook wordt voor de eerste keer de nieuwe grondwet toegepast die deze zomer na een referendum werd ingevoerd.

Die zou de premier en het parlement meer bevoegdheden geven. De vorst zou alleen nog de ministers van Defensie en Religieuze Zaken benoemen, terwijl de premier de rest van zijn kabinet vaststelt. Diens keuze kan echter alsnog op een koninklijk veto kan rekenen.