'Probleem is niet de prijs, maar de overconsumptie'
De flinke prijsdalingen van medicijnen vanaf volgende week zijn een lapmiddel, vindt gezondheidseconoom Lieven Annemans (UGent). 'Als de overheid structurele maatregelen wil nemen, dan moet ze het verbruik van pillen aanpakken, niet de prijs ervan.'
Dat de regering de helft van de geneesmiddelen in prijs doet dalen, is "zombiepolitiek", klaagt Lieven Annemans aan. "Het gaat hier om simpele maatregelen die al lang uitgestorven zouden moeten zijn." Vanaf volgende week maandag 1 april worden 2.500 medicijnen goedkoper, tot soms wel 60 of 70 procent. Bij de prijsdalers zitten allerhande geneesmiddelen: niet alleen chronische behandelingen voor cholesterol, hoge bloeddruk, diabetes en astma, maar ook antibiotica, de anticonceptiepil en veel vaccins.
Zo zakt de prijs voor een doosje Lipitor, een bekende cholesterolverlager, van 5,53 naar 4,96 euro. Cervarix, het vaccin tegen baarmoederhalskanker, maakt een stevigere duik: van 112,69 naar 69,06 euro.
Waarde van medicijn
Het lijkt op het eerste gezicht het ideale besparingsrecept: als we hetzelfde medicijn voortaan goedkoper kunnen krijgen, dan is dat zowel voor de patiënt als voor de ziekteverzekering een goede zaak. Voor de burger zou het een totale besparing van 10 miljoen euro opleveren, berekende minister van Volksgezondheid Laurette Onkelinx (PS). Ook de overheid, die een bepaald percentage van de kosten terugstort aan de patiënt, wint erbij. Onkelinx schat de meeropbrengst voor de sociale zekerheid op 89 miljoen euro.
Toch vergist de regering zich schromelijk, merkt Annemans op. "Het is een makkelijke oplossing om met één pennentrek de prijzen te doen dalen. De minister stelt dat ze de zorg zo toegankelijk wil houden. Maar het grote probleem in ons land is niet de prijs, wel de overconsumptie. Vandaag krijgen velen al een medicijn dat ze niet echt nodig hebben. De poort naar overmatig verbruik staat nu al open. Een prijsdaling zwengelt die overconsumptie alleen maar meer aan. Denk bijvoorbeeld aan de cholesterolverlagers." Meer nog, de maatregel houdt onvoldoende rekening met de waarde van een medicijn, kaart de gezondheidseconoom aan. "Je hebt geneesmiddelen die hun geld dubbel en dik waard zijn. En er zijn er andere die te veel kosten voor wat ze maar dienen. De overheid gaat hier helemaal aan voorbij. Daardoor dreigen de farmabedrijven op den duur de moed te verliezen om te investeren in medicamenten van hoge waarde."
Ziek gezondheidssysteem
De regering misbruikt het begrip 'structurele maatregel', vindt Annemans. "Een prijsdaling is allesbehalve structureel, want het verandert niks aan de manke processen in ons gezondheidssysteem."
De oplossing in een notendop: geef patiënten een vaste huisarts, stuur artsen en specialisten op bijscholing voor striktere voorschrijfrichtlijnen en beloon zorgverleners die wel correct briefjes verstrekken. "Voer die maatregelen nu in en je plukt er volgend jaar de vruchten al van. Anders blijft het gewoon dweilen met de kraan open."