Tweede proces Ronald Janssen voor verkrachtingen

Ronald Janssen (41) werd al veroordeeld voor de moord op Annick Van Uytsel, Shana Appeltans en Kevin Paulus, maar tussen 2001 en 2006 maakte de leraar uit Loksbergen (41) nog twaalf andere slachtoffers. Hij staat terecht voor verschillende verkrachtingen, poging tot aanranding en slagen en verwondingen.

Tijdens een muziekfestival in Kortenaken verkrachtte hij een vrouw die lag te slapen in haar tentje. Zijn echtgenote was op dat moment net bevallen en Janssen had naar eigen zeggen "nood aan affectie". Daarna volgden de feiten elkaar snel op. Tweemaal kroop hij binnen in een studentenhuis en mishandelde en verkrachtte er een studente.

Een vrijend koppeltje kreeg er van langs met een baseballbat. Janssen sleurde het meisje in de struiken en probeerde haar te verkrachten, maar dat mislukte omdat er andere mensen tussen kwamen. In 2006 stak hij een 19-jarig meisje zeven keer met een mes en datzelfde jaar verkrachtte hij nog twee meisjes op één nacht tijdens een festival in Peer.

De openbaar aanklager liet al verstaan dat hij geen extra celstraf zal eisen. Omdat Janssen al veroordeeld werd tot de maximumstraf zou een nieuwe celstraf gewoon worden opgeslorpt. Toch moet het proces worden gevoerd, omdat de slachtoffers alleen op die manier aanspraak kunnen maken op een schadevergoeding.

"Bovendien kan dit nieuwe proces ervoor zorgen dat Janssen bovenop zijn maximumstraf nog verschillende jaren ter beschikking wordt gesteld van de regering", zegt traumapsychoog Erik De Soir. "Zo is de kans groter dat hij voor altijd opgesloten blijft. En dat is momenteel de grootste bekommernis van de slachtoffers: dat hij gestraft wordt en dat hij nooit meer de kans krijgt om zijn misdaden te herhalen."

Etiket: verkracht

Volgens De Soir, die in de nasleep van de zaak-Janssen verschillende familieleden en kennissen van Janssen en zijn slachtoffers begeleidde, is de psychologische prijs die de slachtoffers betalen voor het proces echter behoorlijk hoog. "Sommige slachtoffers slagen erin om het gebeurde stilaan af te sluiten, en nu wordt dat allemaal weer opengereten. Dat is enorm pijnlijk."

Meteen ook de reden waarom het proces wellicht achter gesloten deuren zal plaatsvinden. De Soir: "Niemand is erbij gebaat om dat proces in het openbaar te voeren. De slachtoffers willen niet door het leven gaan met een etiket op het voorhoofd. Daar willen ze net vanaf." Of dat ooit helemaal zal lukken, is twijfelachtig. "Een verkrachte vrouw voelt zich heel haar leven verkracht in haar zijn. De sporen zijn onuitwisbaar, maar dat hoeft niet te betekenen dat je geen leven meer kunt opbouwen", zegt de psycholoog. "Zolang het proces duurt kennen de slachtoffers van Janssen mentaal geen rust. Pas wanneer gerechtigheid is geschied kan het herstel echt op gang komen."

Volgens de Nederlandstalige Vrouwenraad worden er jaarlijks ongeveer 3.000 verkrachtingen geregistreerd in ons land. Meer dan de helft van de daders wordt nooit gevat en slechts 1 op de 100 zou in de gevangenis terechtkomen.

Erik De Soir kijkt niet op van die cijfers. "Veel slachtoffers geven een verkrachting zelfs nooit aan. Vaak is de dader een bekende, en dan bedoel ik echt bekende Vlamingen, mensen uit de politieke of de zakenwereld. Het slachtoffer gaat een avond mee op stap, na een etentje eindigt de avond bij de man thuis en daar verkracht hij de vrouw. Veel slachtoffers willen zichzelf de pijn van een proces gewoon besparen. Ze lopen het risico dat ze er veel geld aan verliezen en toch niet geloofd worden."

"We zijn als maatschappij helemaal nog niet klaar met het fenomeen verkrachting", besluit De Soir. "Er zijn nog te veel mensen die denken dat een kortgerokte vrouw die uitgaat, alcohol drinkt en uitdagend danst, het verdient om verkracht te worden. Laat me duidelijk zijn: niemand lokt seksueel geweld uit. Geen enkele vrouw zegt dat ze zin heeft om verkracht te worden. Dat is de grootste lulkoek, maar het zit er bij velen nog heel stevig ingebakken."