Europa legt speculanten aan banden
Elf eurolanden verklaren zich bereid om een gezamenlijke heffing in te voeren op financiële transacties. Daarmee is de kritische drempel overschreden om een Europese taks op speculanten in de praktijk in te voeren. Ook België doet mee.
Een Frans-Duits voorstel krijgt de steun van negen andere landen, waaronder België, Italië en Spanje. Het Verenigd Koninkrijk doet onder druk van de Londense City niet mee, net zomin als Nederland, Luxemburg en Ierland.
Een taks op financiële transacties, of kortweg Tobintaks naar bedenker James Tobin, wil belastinginkomsten halen uit de vliegensvlugge megatransacties op de financiële markten. De particuliere belegger wordt niet geviseerd.
Een eerder voorstel van de Europese Commissie dient als uitgangspunt voor een wet. Dat gaat uit van een heffing van 0,1 procent op de handel in aandelen en obligaties en 0,01 procent op afgeleide producten. Zowel koper als verkoper zou belast worden, mits ze een band hebben met de deelnemende landen. Als een Amerikaanse bank met een Duitse bank aandelen verhandelt, zal dus alleen de Duitse bank worden belast, tenzij de Amerikaanse bank in Europa een vestiging heeft.
De Commissie wil zo vermijden dat bedrijven wegtrekken uit landen die een Tobintaks hanteren. Banken en grote beurshuizen die niet belast willen worden, moeten alle banden doorknippen met hun klanten in die landen. En dat, argumenteert de Commissie, zal niet gauw gebeuren.
De Europese Commissie waagt zich niet aan een schatting van de mogelijke belastingopbrengst. Ze schatte eerder dat een heffing in alle EU-landen jaarlijks minstens 57 miljard euro kon opleveren. Maar in de huidige plannen doet Londen, het grootste financiële centrum van Europa, niet mee. Met de Frankrijk, Duitsland, Italië en Spanje zijn wel de vier zwaargewichten uit de eurozone aan boord.
De taks wordt alleen een succes als ze niet te ontwijken is via financiële spitstechnologie. Want als de transacties massaal naar Londen verhuizen, schiet ze haar doel voorbij.
Het was eurocommissaris voor Fiscaliteit Algirdas Semeta die gisteren het akkoord met de elf aankondigde tijdens overleg van de EU-ministers van Financiën in Luxemburg. Slowakije en Estland bevestigden er hun deelname, maar het was vooral de instemming van Italië en Spanje die voor de doorbraak zorgde. België, Oostenrijk, Slovenië, Griekenland en Portugal sloten zich eerder al aan bij het Frans-Duitse voorstel. "Deze taks is een nieuwe inkomstenbron afkomstig van een onderbelaste sector en zet aan tot een meer verantwoordelijke beurshandel", vatte Semeta de dubbele doelstelling samen.
Er is nog geen eensgezindheid over waar de opbrengst voor moet dienen. De Europese Commissie ziet de Tobintaks het liefst vloeien naar de Europese begroting. Sommige lidstaten willen de opbrengst liever gebruiken voor nationaal gebruik. Wellicht komt er een verdeelsleutel.