'Breivik leeft in wereld van videogames'

De middeleeuwse ridders die hij gebruikt in zijn propagandavideo op YouTube zijn opgepompte superhelden uit games als Assasins Creed of World of Warcraft. Hij gebruikt de afbeeldingen van hen bijna als cartoons."

De extreem rechtse terrorist Anders Behring Breivik moest dinsdag huilen toen op de tweede dag van zijn proces zijn eigen video werd vertoond, waarin hij onder meer beelden van de Knights Templar, de middeleeuwse ridderorde van tempeliers, had gemonteerd. Breivik stelt zelf ook zo'n ridderorde te hebben opgericht, iets wat de openbaar aanklagers niet geloven.

"Breivik identificeert zich met deze ridders", zegt Bandlien. "Hij beschouwt zichzelf ook als een held, iemand die zich opoffert om zijn land en Europa te redden van de etnische ondergang."

Openbaar aanklager Svein Holden liet maandag in de rechtbank een foto zien van Breiviks kamer(tje) in het huis bij zijn moeder waar hij een jaar lang, van de zomer 2006 tot de zomer 2007, bijna non-stop World of Warcraft speelde. Hij had geen baan en leefde van zijn spaargeld. Breivik glimlachte toen de aanklager een foto liet zijn van zijn computerscherm met het personage dat hij had aangenomen.

Hij zei trots te zijn op de 12 minuten lange video die hij op YouTube zette vlak voordat hij op 22 juli zijn aanslagen pleegde waarbij 77 mensen omkwamen. Volgens Bandlien is aan de video duidelijk te zien dat Breivik zijn informatie voornamelijk van Wikipedia heeft gehaald.

"De verwijzingen die hij maakt naar de middeleeuwse tempeliers zijn zeer oppervlakkig. De Tempeliers waren ridders die de pelgrims beschermden die rond de twaalfde eeuw naar Jeruzalem trokken. Ze maakten onderdeel uit van een groot sociaal netwerk en hadden banden met de paus, de koning van Jeruzalem en ook moslims. In veel opzochten waren zij "multiculti", grinnikt Bandlien.

Volgens Hans Rustad, de hoofdredacteur van de rechtse website Document.no, waarop Breivik voor zijn aanslagen enkele malen reacties schreef, is Breivik met zijn getuigenis door de mand gevallen. "Hij wil zich afficheren als intellectueel, maar zijn idolen zijn de neonazi's in Duitsland die buitenlanders hebben neergeschoten. Hij noemt Noorwegen geen democratie, hij heeft totaal geen connectie met de realiteit. Hij zegt in de rechtszaal dat hij vijftienduizend uur heeft gelezen en gestudeerd. Maar hij kon geen enkele boektitel noemen. Het gaat allemaal om hemzelf, hij wil als held gezien worden. Het is voor mij duidelijk dat hij ziek is. Hij zou ontoerekeningsvatbaar moeten worden verklaard."

Rustad snapt niet dat de gevestigde media in Noorwegen Breivik liever toerekeningsvatbaar verklaard zouden zien, waardoor hij gevangenisstraf krijgt. "Dan zit hij in de gevangenis en heeft hij toegang tot de rest van de wereld. Dan mag hij met iedereen communiceren en kunnen zijn ideeën verspreiden."

Rustad vindt het moeilijk te zeggen hoeveel volgelingen Breivik heeft. "Ik denk dat niemand hem steunt."

Ook Kari Helene Partapuoli van het antiracismecentrum in Oslo denkt dat Breivik een eenling is. "Hij heeft geprobeerd samen te werken met extremisten maar hij is niet iemand met wie goed valt samen te werken, dat lijkt me wel duidelijk", zegt ze in haar kantoor in het centrum van Oslo. "Breivik is ook geen charismatisch persoon die aanhangers trekt."

De site Document.no, die vijftigduizend bezoekers per maand trekt, sloot direct na de aanslagen enige tijd zijn discussieforum. "We waren geschokt en in rouw", zegt Rustad. Inmiddels wordt er streng gemodereerd. "Sommige mensen snappen niet dat woorden elkaar kunnen versterken in het openbaar. Waarom zouden we toe moeten staan dat alles wordt gezegd?"