Direct naar artikelinhoud

Opnieuw groeit gat in begroting

Het tekort in de federale begroting wordt steeds groter nu blijkt dat de fiscale inkomsten al voor 2,2 miljard euro achterlopen. Naast het politieke geruzie over het tekort wordt de vraag steeds prangender hoe de regering dit zal oplossen: nog meer besparen of nog meer belasten?

De begrotingsonderhandelingen kondigden zich al bijzonder moeilijk aan. De regering gaat vanaf half augustus op zoek naar 8 miljard euro voor een evenwicht in 2018, maar daar komt nog een smak bij. De eerste vijf maanden van 2016 bleven de belastinginkomsten met 2,2 miljard euro onder de prognoses. Dat blijkt uit een rapport van de federale overheidsdienst Financiën, dat deze krant kon inkijken.

De tegenvallers zitten onder meer in de lagere btw-inkomsten, maar ook de bedrijfsvoorheffing boert de eerste vijf maanden achteruit. De terreuraanslagen hebben de economie in ons land een forse knauw gegeven. Daarnaast vallen de voorafbetalingen lager uit dan begroot. Door de lage rente wachten heel wat bedrijven om hun belastingen op voorhand te betalen. De regering-Michel heeft intussen maatregelen genomen om dat te verhelpen.

Grote inspanning

Voor alle duidelijkheid: het tekort heeft betrekking op de eerste vijf maanden van dit jaar. Volgens de FOD Financiën is er beterschap in zicht voor de rest van het jaar. Zo zouden de fiscale inkomsten van juni tot augustus al een inhaalbeweging maken. Het land krabbelt recht na de aanslagen.

Maar zelfs als die heropleving zich in hetzelfde tempo doorzet tot het einde van het jaar, dan bedraagt het tekort nog steeds 1,1 miljard euro. "Een zeer optimistische schatting", zegt een welingelichte regeringsbron. "Zo'n groei van de belastinginkomsten hebben we alleen gezien bij economische hoogconjunctuur."

Minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) nuanceert. "Die berekeningswijze klopt niet", zegt woordvoerder Ferry Comhair. "Wij baseren ons op de Europese boekhoudregels. Dat is de enige juiste methode." De FOD Financiën houdt enkel rekening met het geld dat binnenkomt en buitengaat, voor Europa moet ook de economische context in rekening gebracht worden. "En zo kom je op een tekort in de fiscale ontvangsten van 760 miljoen euro voor dit jaar", zegt Comhair. "Dat is nog steeds een grote inspanning, dat klopt."

Dit doet sterk denken aan de aanloop naar de begrotingscontrole van begin dit jaar. Ook toen bleken de belastinginkomsten 1,4 miljard euro lager dan geraamd. Ook toen was er discussie over de cijfers. Vooral CD&V trok toen al van leer tegen Van Overtveldt. Die zou zijn huiswerk niet naar behoren gemaakt hebben, klaagde voorzitter Wouter Beke aan.

CD&V vs. N-VA

Nu staan beide partijen opnieuw tegenover elkaar. "We kunnen nu echt wel spreken van een probleem-Van Overtveldt", zegt CD&V-parlementslid Eric Van Rompuy. "Ik sta bekend als zijn grootste criticus, maar de cijfers geven me eens te meer gelijk. De lichtzinnigheid waarmee hij met de cijfers omspringt, is ongezien."

Daarmee zitten CD&V en N-VA op ramkoers nog voor deze begrotingsonderhandelingen zijn begonnen. Eind vorige week klaagde N-VA nog een extra tekort van 229 miljoen euro in de sociale zekerheid aan, waarna CD&V-vicepremier Kris Peeters alle zeilen bijzette om de berichtgeving te corrigeren. Peeters maakt zich nu op zijn beurt "ernstige zorgen" over de belastinginkomsten. "Als je de cijfers ziet, dan weet je dat de begrotingsonderhandelingen bijzonder lastig worden." Hij past voor een directe aanval op zijn collega-minister, maar de boodschap is niet mis te verstaan.

De achterliggende discussie is duidelijk. De N-VA wil het tekort wegwerken door in de eerste plaats te snijden in de sociale zekerheid, de grote nachtmerrie van CD&V. De christendemocraten van hun kant azen op een vermogenswinstbelasting en zetten daarom Van Overtveldt onder druk.

Vandaag komt het monitoringcomité, de groep topambtenaren die zich over het overheidsbudget buigt, met een eerste rapport. Volgende week brengen zij uitsluitsel over hoe groot het gat in de begroting eigenlijk is. Intussen is het politieke steekspel volop gestart.