Europa neemt 'België Leaks' in het vizier
De Europese Unie is een 'diepgaand' onderzoek begonnen naar mogelijk oneerlijke belastingvoordelen voor multinationals in ons land. Hiermee voert Europa de strijd tegen belastingontwijking op.
Waarover gaat het?
Margrethe Vestager, Europees commissaris voor Mededinging, start een onderzoek naar belastingontwijking in België door multinationals. Het onderzoek spitst zich toe op de zogenoemde winstoverschotten. Die 'rulingregeling voor overwinst' staat toe dat multinationals in ons land niet op hun volledige winst belast worden. In dit stadium van het onderzoek heeft de Commissie twijfels of deze fiscale bepaling niet in strijd is met de Europese regels voor staatssteun. Deze regels verbieden om bepaalde ondernemingen selectieve voordelen toe te kennen die de mededinging op de interne markt verstoren. Dat een onderzoek wordt ingeleid, zegt evenwel nog niets over de uitkomst van het onderzoek.
Hoe werkt die 'regeling op overwinst' precies?
De regeling wordt ook de 'excess profit ruling' genoemd. Het voordeel zit in de internationale winsten die multinationals boeken. Een deel van de winst in zo'n Belgische vestiging is immers te danken aan de groep. Bijvoorbeeld omdat het bedrijf kan terugvallen op de expertise uit de groep, of betere aankoopprijzen kan bedingen. Dat heten de 'overwinsten'. De Rulingcommissie sluit een akkoord af met het bedrijf omtrent de omvang van dat voordeel. Volgens de Europese Commissie zouden in het gebruikte systeem van België mogelijk overschattingen zijn gebruikt. Margrethe Vestager heeft het over percentages van 60 tot zelfs 90 procent.
Bovendien constateert de Commissaris dat deze fiscale rulings vaak worden toegekend aan ondernemingen die een substantieel deel van hun activiteiten naar België hebben verplaatst of die in België fors hebben geïnvesteerd. Met andere woorden, aanwijzingen voor een verdoken vorm van staatssteun.
Zijn die rulings illegaal?
Op zich zijn die niet onwettelijk. Maar, the devil is in the details. Albert Wolfs, diensthoofd van de federale cel Buitenlandse Investeringen, zegt dat een ruling in wezen niks anders is dan een vraag om zekerheid. "Onze cel is in 1997 specifiek opgericht om multinationals te adviseren omtrent hun fiscale vragen die ze hebben om zich in België te vestigen." Voor de fiscale afhandeling zelf treedt de Rulingcommissie op. "We werken samen, we zitten in hetzelfde gebouw", geeft Wolfs aan. Maar hij benadrukt dat niet elke buitenlandse investering gepaard gaat met een ruling. Elke Europese lidstaat heeft zo zijn eigen pakket aan gunstmaatregelen waarmee internationale bedrijven gelokt worden.
Ook ons land heeft een waaier aan belastingvoordelen waarmee het zwaait. De cel Fiscaliteit van het departement Buitenlandse Investeringen van de FOD Financiën heeft daarvoor een brochure opgesteld onder de noemer 'Unique tax incentives in Belgium'. Daar worden de mogelijke fiscale voordelen opgesomd waardoor het voor een buitenlandse investeerder aantrekkelijk kan zijn om in België een vestiging te openen. Ook de befaamde 'excess profit ruling' pronkt in die presentatie als lokmiddeltje.
Waarom ligt net die maatregel onder vuur?
Dergelijke rulings liggen op de maag omdat de winst die dankzij zo'n belastingakkoord in ons land onbelast blijft, ook in geen enkel ander land wordt belast. Dat komt omdat onze Rulingcommissie de andere landen niet op de hoogte brengt van de winst die ze hier vrijgesteld heeft. Daarover ondervraagd zei toenmalig minister van Financiën Didier Reynders (MR) dat het niet aan België is om de andere landen spontaan op de hoogte te brengen. Gisteren wilde Reynders niet reageren.
Hoeveel dergelijke rulings zijn er afgesloten?
Voor ons land alleen zou het volgens het kabinet van minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) gaan om een zestigtal dossiers. Volgens Ricardo Cardosso, woordvoerder van Margrethe Vestager, is er momenteel geen sprake van een onderzoek tegen die bedrijven zelf. "Eerst willen we zicht krijgen op het systeem dat België gebruikt. En of de interpretatie die België aan het systeem geeft niet in strijd is met de Europese regels. Dat onderzoek zal allicht een maand in beslag nemen. Daarbij kunnen de betrokken partijen antwoorden op vragen, of opmerkingen geven."
De enige naam die formeel bekend is in dergelijke deal is die van bierbrouwer AB Inbev. Het bedrijf mag ruim 80 procent van de winst van zijn Belgische dochterbedrijf Ampar belastingvrij houden. Carlos Brito, CEO van AB Inbev, gaf onlangs nog toe dat er een onderzoek geopend was door de Belgische Bijzondere Belastinginspectie naar die deal. Het bedrijf wilde verder geen commentaar kwijt, en zei enkel dat het zijn volledige medewerking aan het onderzoek gaf. Wel toonde Brito zich verbaasd omdat het akkoord met de Rulingcommissie door een andere belastingdienst werd onderzocht. Daar komt nu allicht nog een Europees onderzoek bovenop.
Zijn er nog zulke onderzoeken in andere Europese lidstaten?
Absoluut. Sinds juni 2014 onderzoekt de Commissie alle 'tax rulings' die multinationals tussen 2010 en 2013 in diverse lidstaten afsloten. Het zou gaan om tienduizenden dossiers. Margrethe Vestager zegt geen problemen te hebben met de 'tax ruling' zelf. "Vrijwel alle lidstaten gebruiken het om bedrijven rechtszekerheid te bieden in hun belastingzaken. Er zijn echter aanwijzingen dat er misbruik is gemaakt ten gunste van grote bedrijven. Er is een verschil tussen een fiscale prikkel voor iedereen en een voorkeursbehandeling voor enkelen."
Intussen zijn er op het Europese niveau formele onderzoeken opgestart in vier zaken: de rulings van Apple in Ierland, Starbucks in Nederland en Fiat Finance&Trade en Amazon, beide in Luxemburg. Het mag duidelijk zijn dat de Europese Commissie een tandje bijsteekt in de behandeling van een eerlijker fiscaliteit van de lidstaten.