De man met de mirakels in zijn voeten
Voetballer Josip Weber is dood. En omdat we over de dood niets weten, is het beter het leven te herinneren. Van een man die het volk met zijn voeten in vervoering bracht en met zijn ogen een liedje werd.
Dat lied zong Raymond van het Groenewoud, het heet 'Hoppah!' en daarin hoor je deze zin: "Opgelet, als ik mij bij Josip mag verwarmen. Zo van coraçon. Weber met accordeon. Heel zijn hart. O, wat doet dat deugd zo'n gloed in iemands ogen." Je vindt het op iTunes en Spotify en luister daar deze week maar naar. Zoals Josip die namiddag in Slavonski Brod in Kroatië deed. Hij kende het, maar had het al lang niet meer gehoord. We legden onze telefoon op zijn tuintafel en zagen de woorden van Raymond levend worden. Dat was die gloed.
Een 'in memoriam' voor iemand die je interviewde, is een genre met een valkuil. Voor je het weet, lijkt de dood immers het érgst voor wie erover schrijft. Dat is altijd oneerlijk en zeker nu: voor 22 maart 2017 was Josip Weber - net als voor iedereen - geen kennis, laat staan een vriend. Hij was die fantastische spits van Cercle Brugge, Anderlecht en ook even de Rode Duivels en zonder de vraag van voetbalblad Puskás om met hem te praten voor een nummer dat 'Penalty' als thema had, was dat zo gebleven.
Maar toen vlogen we naar Zagreb en reden we naar Slavonski Brod en toen woensdag het nieuws kwam van zijn dood, bleef wel tristesse over. En spijt in die ene vraag: waarom stuurde ik hem de voorbije weken niet nog eens een berichtje? Op WhatsApp was hij nog actief geweest, dat had je gezien, maar schroom verhinderde om contact te nemen. En een mens denkt altijd dat er nog tijd is en dat de eigen problemen dringender zijn. Nu durf je niet meer kijken wanneer hij WhatsApp het laatst checkte.
Die 'Penalty' had een reden. Iemand schreef dat thuis 'Röthlisberger' jarenlang als scheldwoord was gebruikt omdat die Zwitserse scheidsrechter op het WK '94 geen penalty floot na de fout van Thomas Helmer op Josip Weber. Josip, net genaturaliseerd tot Belg, stak de armen in de lucht en dat beeld is nu iconisch. Dat is wel jammer, want we moeten aan Josip Weber denken omwille van die honderden doelpunten. Drie keer topscorer, drie keer na elkaar zelfs, van 92 tot 94. Met 26, 31 en 31 goals. "Ik had nochtans altijd twee of drie verdedigers bij me", zei hij. "Zelfs als ik naar het toilet ging, gingen ze met me mee."
Live the life you love
Zo goed was Josip Weber. Je moet niet vergelijken met Neymar of Lukaku. Andere tijden, ander voetbal, andere mirakels. Maar ook hij wilde alleen scoren. Mee verdedigen? "Een spits die in zijn eigen strafschopgebied komt, is gevaarlijk voor zijn eigen ploeg", zei hij in maart. "Heb jij Messi ooit al zien verdedigen?" Hij vertelde dat hij een derde van zijn goals met rechts scoorde, een derde met links en een derde met het hoofd. Bij Cercle Brugge-truitjes en bij Anderlecht. Tot zijn knie het begaf.
Het interview verscheen in Puskás en ook in De Morgen maar behalve over die penalty, al die goals en het helaas mislukte WK van 94 (voor de Belgen én voor hem, Josip scoorde niet) praatte hij in zijn heerlijk weberiaans Nederlands over het leven dat zwaar was geworden door die ziekte. Dat zag je al toen hij de deur opende van zijn huis aan de Frane Bulića, de straat in Slavonski Brod waar hij terug was gaan wonen. Op 300 meter van zijn moeder, samen met zijn vrouw Irena en zijn twee kinderen. Zijn nektapijt was al lang weg, nu waren ook zijn haren dat.
In augustus 2014 was prostaatkanker vastgesteld, met uitzaaiingen op de beenderen. "Eén op een miljoen mensen geneest zichzelf, en ik hoop die ene te zijn. Maar ik zou ook blij zijn als ik nog 2,5 jaar normaal kan leven." Irena, zijn vrouw, droeg een sweatshirt met daarop:Live the life you love. Je zou kunnen schrijven dat het niet waar is dat hoop doet leven (want kijk nu, hij is dood), maar wie ben je dan? En het was heel lastig om later enkele koppen te lezen: 'Weber terminaal.' Zijn we dat uiteindelijk niet allemaal? Wie durft een man zijn hoop te ontnemen? Josip overleefde zelfs het voetbalblad waarin zijn verhaal verscheen.
Brandnetels en bosbessen
Voor Irena is dit erg, voor de kinderen Josipa en Marko en voor Enna en Juraj, want ondertussen had Josip twee kleinkinderen. Ze waren gekomen na die diagnose van kanker. Hij volgde protonen- en hormonentherapie, kreeg chemotherapie en reisde naar de beste dokters, hij wilde leven, maar begin januari besloot hij zelf dat het niet meer kon. "De chemo was zwaar, het resultaat niet wat ik wilde", zei hij. "Nu probeer ik het met natuurlijke middelen. En met de hoop op een mirakel. De moderne geneesmiddelen hebben geen antwoord meer op mijn ziekte."
Een dag later gingen we samen wandelen, onderweg plukte hij brandnetels, dronk sap van bosbessen en bad met zijn vriend en priester Marin. Bij God en de natuur haalde Josip de hoop. Tot die God affloot. Over een week zou Weber 53 worden, het leven van Josip Weber wordt altijd ingeperkt door twee dagen in november.
Hoe verslagen iedereen reageerde, las u op Twitter en Facebook. Die woorden zijn bekend. Hoe hij zijn laatste maanden doorbracht, weten we niet. Laat die herinneringen en de woorden maar bij Irena. En dan blijft één beeld. Fotograaf Diego Franssens was erbij in Slavonski Brod en nadat Irena een doos vol met oude truitjes van Josip bovenhaalde, maakt hij die foto van Weber met dat truitje van Cercle voor zijn borst. Laat ons daar naar kijken: dat was Josip Weber. De man met de mirakels in zijn voeten.