Officieel: Abaaoud is omgekomen
Vingerafdrukken hebben bewezen dat Abdelhamid Abaaoud (28) gedood is tijdens de raid in de Parijse voorstad Saint-Denis. Volgens de autoriteiten is hij via Griekenland naar Frankrijk gereisd om daar minstens vijf complotten te smeden.
De bevestiging dat Abaaoud gedood is, kwam er gisteren in een korte mededeling van het Parijse parket: "Hij is formeel geïdentificeerd door een vergelijking van vingerafdrukken nadat zijn zwaar verminkte lichaam was ontdekt in het gebouw waar de speciale eenheden van de politie woensdagochtend zijn binnengevallen."
Of Abaaoud is doodgeschoten of bezweken aan de impact van de ontploffing die een zelfmoordterroriste daar heeft veroorzaakt, staat nog niet vast. De speurders wezen wel op de enorme ravage in het gebouw om te verklaren waarom het zo lang heeft geduurd voor er uitsluitsel kwam. Abaaoud zou ook merkelijk zijn verdikt sinds hij voor het laatst op foto's verscheen, wat lange tijd voor twijfel zorgde of hij het wel was.
De Franse autoriteiten blijven Abaaoud een cruciale rol toedichten in het bloedbad van vorige week in Parijs. Meer nog: in het dankwoord dat premier Manuel Valls tot zijn politiediensten richtte, wreef hij de Marokkaanse Belg betrokkenheid aan bij "vier van de zes verijdelde aanslagen" in Frankrijk sinds de vorige lente. Hij verwees daarbij uitdrukkelijk naar een complot om terreur tegen kerken te plegen. Dat kon in april worden verhinderd door de arrestatie van een terrorist in Villejuif bij Parijs.
Eerder hadden Franse speurders Abaaoud ook al vernoemd in de zaak rond de mislukte aanslag op de Thalys in augustus, en een vroeger plan om een concertzaal aan te vallen dat in diezelfde maand was opgebiecht door een teruggekeerde Syrië-strijder. Toch viel op dat Valls gisteren sprak over "een van de breinen achter deze aanslagen", een teken dat hij Abaaoud niet langer als de hoofdfiguur in het complot beschouwt.
Valls waarschuwde ook voor het gevaar dat terroristen chemische en bacteriologische wapens kunnen gebruiken. Die dreiging houdt het land al bezig sinds de aanslagen en de publicatie van een mededeling van het ministerie van Volksgezondheid de dag erna. Dat ministerie verspreidde toen de opdracht om een tegengif te produceren tegen 'neurotoxische organofosfaten'.
Schijnwerpers
Dat Abaaoud niet hét meesterbrein is, maar een van de breinen, stelden intussen ook heel wat specialisten. Die wezen erop dat IS de hoogste in rang nooit zelf ter plekke zou sturen - en dat de dood van Abaaoud dus onderstreept dat hij niet meer dan een commandant te velde geweest is, die plannen van hogerhand heeft uitgevoerd.
Dat Abaaoud ongemerkt tot in Parijs is kunnen komen, roept wel grote vraagtekens op bij het Europese veiligheidsbeleid. "Je moet beseffen om wie het hier gaat", zo zegt de Franse jihadspecialist David Thomson. "De bekendste kop van de hele Franstalige jihad." De man stond wereldwijd geseind sinds de verijdelde aanslag van januari in Verviers. En IS deed geen enkele moeite om hem uit de schijnwerpers te houden, wel integendeel. In februari voerde de terreurgroep hem op als een van haar helden met een interview en een heuse fotosessie in haar magazine Dabiq.
Daarin pochte Abaaoud hoe hij naar België was kunnen reizen en aan de politierazzia in Verviers wist te ontsnappen. In werkelijkheid kwam hij wellicht niet verder dan Griekenland, vanwaaruit hij het complot om Belgische politiemensen te onthoofden zou hebben aangestuurd.
Griekenland kwam gisteren trouwens weer ter sprake toen de Franse binnenlandminister Bernard Cazeneuve zich tegen de kritiek verdedigde. "Het was pas op 16 november dat een niet-Europese inlichtingendienst ons heeft gewaarschuwd over zijn aanwezigheid daar", verklaarde hij. Het zou Marokko zijn dat heeft ontdekt dat Abaaoud weer in Europa was binnengedrongen. Maar de Griekse autoriteiten weren zich al. "Er is geen enkel teken dat deze man op ons grondgebied heeft verbleven", zo zei het ministerie van Binnenlandse Zaken daar.
Abaaoud mocht dan wel Europa's meest gezochte terrorist zijn, toch zat hij tot aan zijn dood op Facebook. De afgelopen jaren werden zijn accounts meermaals verwijderd, maar de recentste bestond gisteren nog. Die draagt de naam Soussi Abdel, een verwijzing naar zijn voornaam en de streek rond Agadir waaruit zijn familie stamt. Het is niet duidelijk of hij er nog gebruik van maakte en behalve de foto van een sierlijk zwaard is er niets meer op te zien. Dat beeld verwijst wellicht naar Katibat al-Battar, de elitebrigade van IS waartoe hij behoorde. Battar betekent immers zwaard.
De ontdekking dat Abaaoud zich schuilhield in de woonst in Saint-Denis, wordt toegeschreven aan ten minste één getuige die hem zou hebben gezien, en aan het afgetapte telefoonverkeer van Hasna Aït Boulahcen. Dat is de vrouw die zichzelf heeft opgeblazen tijdens de politieactie. Sommige bronnen beweren dat zij een nicht is van Abaaoud, maar andere zeggen dat ze hem slechts 'cousin' noemde om verbondenheid te tonen.
Feit is dat Aït Boulahcen van twee verschillende kanten werd afgeluisterd. De Franse binnenlandse veiligheidsdienst DGSI deed dat vanwege haar banden met Abaaoud, terwijl de plaatselijke politie de vrouw blijkt te hebben gevolgd omdat ze zich inhield met de handel in drugs.