Joe Sixpack worstelt met zijn autolening
Het aantal mensen in de Verenigde Staten en Engeland dat hun autolening niet kan afbetalen, is schrikbarend groot. Is er een nieuwe kredietbubbel op komst?
Negen jaar nadat Amerikaanse banken wat al te enthousiast hypotheken hadden verstrekt aan consumenten die hun schuld helemaal niet konden dragen - wat leidde tot de grootste financiële crisis sinds de jaren 30 - is er een ander financieel product dat dreigt uit te groeien tot een economische tijdbom: de autolening.
In de Verenigde Staten stond in het vierde kwartaal van 2016 voor 23 miljard dollar aan slechte autoleningen op de balans van financiers. 7,6 procent van de klanten was wanbetaler, waarvan 3,82 procent 90 dagen en meer te laat betaalt, het hoogste niveau sinds de crisis van 2008. De cijfers stellen de Amerikanen voor een groot raadsel. Op andere terreinen - werkloosheid, consumentenvertrouwen en kredietverlening - gaat het juist prima met hun economie.
Ook in Engeland, en bij uitbreiding geheel Groot-Brittannië, zijn er zorgen, omdat steeds meer Britten hun auto met een lening financieren. "Inmiddels koopt 85 procent van de Britten zijn auto op afbetaling", zegt Calvin Davies, hoofd Asset Backed Securities and Covered Bonds bij NN Investment Partners, voorheen Nationale-Nederlanden. "In 2009 ging nog maar 50 procent autoleningen aan." Vorig jaar is voor een recordbedrag van 28 miljard euro geleend voor auto's, meldde de Britse krant The Guardian.
In Engeland is de zogeheten Personal Contract Purchase (PCP), vrij vertaald een persoonlijk koopcontract, erg populair. "Consumenten kopen een auto op afbetaling en mogen kiezen wat ze aan het einde van de looptijd doen," zegt Davies. "Ze kunnen de auto weer inleveren, hem definitief kopen of inruilen voor een nieuwe. De prijzen waartegen dat kan, zijn vooraf vastgelegd."
Op de pof
Aantrekkelijk voor klanten is dat ze de auto niet volledig afbetalen, maar alleen de verwachte waardedaling. Daardoor kunnen ze tegen een relatief bescheiden bedrag met een Audi of Mercedes rijden. En dan is daar ook nog de lage rente, die deze financiering aantrekkelijker maakt.
Maar het autorijden op de pof brengt risico's met zich mee. De Britse centrale bank stelde in een recente publicatie dat het de auto-industrie kwetsbaarder maakt voor macro-economische schokken. Als de werkloosheid plots toeneemt of de rente stijgt, kunnen klanten hun maandelijkse termijnen mogelijk niet meer betalen.
In de VS gebeurt dat al en in Groot-Brittannië wordt men langzamerhand ook onrustig. De inflatie stijgt er steeds verder - inmiddels ligt die bijna op drie procent - en knaagt daardoor aan de koopkracht van de gemiddelde Brit.
De vraag is of we iets zullen merken van de autoleengekte in de VS en Engeland. "Deze toename in rommelhypotheken, autoschuld en wanbetalingen is meer bewijs dat we op het randje van een volgende recessie zitten," schreef de Amerikaanse economische commentator Harry Dent eerder dit jaar. "En dat zal de diepste recessie sinds de Grote Depressie worden."
Risico voor economie
Katherine Davidson, analist bij investeringsbank Schroders, ziet het zo somber nog niet in. Volgens haar is het aandeel slechte leningen in de VS nog steeds beperkt. "Het gaat om 25 procent van de totale autofinanciering en maar 2 procent van alle consumentenkredieten."
In Groot-Brittannië zijn ze er niet gerust op. Parlementariërs en schuldhulpverleners roepen financieringsmaatschappijen op meer openheid te geven over het aantal wanbetalers. "In 2008 waren de rommelhypotheken al een erg groot probleem," zegt parlementslid Rachel Reeves in TheGuardian. "Beleidsmakers hebben dat gemist. Nu wordt steeds meer geleend voor auto's en maken consumenten moeilijk af te lossen schulden. De autoriteiten moeten de sector beter begrijpen en het risico dat de economie hierdoor loopt."