Opsporing verzocht: juweliers die gestolen buit smelten
Hoewel de wet het nu verplicht, noteren sommige juweliers nog niet altijd de gegevens van klanten die juwelen laten smelten. 'Op die manier helpen ze criminelen', zegt politiedirecteur Eddy De Raedt. 'Want hoe kunnen wij van zo'n klompje goud zeggen dat het bestaat uit gestolen juwelen?'
"Die malafide handelaars moeten eruit", zegt Eddy De Raedt, directeur Criminaliteit tegen Goederen van de federale politie. Zulke juweliers en opkopers van goud bestaan alvast. Commissaris Geneviève Godfrind: "We vielen met de FOD Economie en de FOD Financiën onlangs binnen bij twee juweliers in Laken. Er waren vijf klanten om juwelen te smelten. We wilden weten van waar die ringen en sieraden afkomstig waren. Alle vijf beweerden ze die juwelen te hebben gevonden op straat. Dat zegt genoeg, niet?" De politie en de inspecteurs sloten de twee handelszaken. De vijf klanten werden opgepakt voor verhoor.
Juweliers met een voor- en een achterdeur, noemt Eddy De Raedt hen. "Een voordeur voor de normale klanten, een achterdeur voor diegenen die de juwelen zo snel mogelijk onherkenbaar en dus ook niet-identificeerbaar willen maken." Volgens De Raedt is dat big business. "Vorig jaar steeg het aantal woninginbraken in ons land naar 67.000 feiten (met de pogingen inbegrepen, bjm). In ruim 40 procent bestond de buit uit juwelen - dat zijn om en bij de 30.000 juwelendiefstallen. Daarvan werd slechts een heel minieme hoeveelheid teruggevonden in het buitenland. Nog een kleiner aantal diende voor persoonlijk gebruik. Maar het gros van de buit wordt dus gewoon gesmolten. Er gaat daar gigantisch veel geld in om."
De Raedt beklemtoont dat de politie de sector van juweliers niet wil viseren. "Door voortdurend te controleren willen we eigenlijk een Very Irritating Police of Erg Vervelende Politie zijn tegenover de daders. Ze moeten weten dat ze niet zomaar ongestraft hun gestolen waar kunnen inruilen voor een gesmolten klomp waarvan niemand ooit nog de herkomst kan bepalen. Maar het staat vast dat onze controles ook gevolgen hebben voor juweliers die de regels niet respecteren."
De politiedirecteur ziet ook een verschuiving van het fenomeen van Frankrijk naar ons land. "Tot vorig jaar mochten juweliers in Frankrijk tot 500 euro cash uitbetalen aan mensen die juwelen lieten smelten. Nu is dat nog nul euro en wordt gewerkt met bankrekeningen. Dit betekent dat de aanbieder van de juwelen in Frankrijk te veel risico loopt."
Verplicht registreren
Sinds enkele weken is er bij ons een Koninklijk Besluit van kracht waardoor juweliers verplicht zijn de particulier die edele metalen aanbiedt te registreren. Heel concreet moet de juwelier zijn naam, voornaam en geboortedatum noteren en die gegevens voor zeven jaar bijhouden. De politie kan die op elk moment opvorderen. "Dat is een positieve evolutie", zegt Eddy De Raedt. "Vroeger moest er een gerechtelijk onderzoek lopen voor we de administratie van juweliers konden controleren. Nu maakt de wet, die er overigens kwam in samenspraak met de Hoge Raad voor Juwelen en Uurwerken, dit mogelijk."
Geneviève Godfrind zegt dat bepaalde regio's ook op eigen initiatief verder gaan dan de wettelijke verplichting. "In enkele gemeenten rond Luik nemen de juweliers bijvoorbeeld ook foto's van de juwelen. Ze houden die twaalf dagen bij om de politie zo de kans te geven te verifiëren of ze niet gestolen zijn."
Toch ziet De Raedt de identificatie- en registratieverplichting niet als wondermiddel. "Voor criminelen telt één ding: de return on investment. Hoeveel winst kunnen ze maken", zegt De Raedt. "Als de winst te klein wordt of ze te veel risico lopen, zoeken ze naar alternatieven. Firma's die via internet voorgedrukte omslagen opsturen waarin je je juwelen moet deponeren met vermelding van je bankrekening hebben momenteel onze bijzondere aandacht. Want wie doet dat nu? Het lijkt me duidelijk dat daar een zeker risico bij hoort. Alleen hoef je op die manier de afkomst van de juwelen niet te verantwoorden."