VS-waakhonden leggen Google op de rooster

Dat stelden bronnen die bekend zijn met het onderzoek in de Wall Street Journal. Google noch de Federal Trade Commission (FTC) wilde op het artikel in de Amerikaanse zakenkrant reageren.

Het onderzoek zou zich toespitsen op de vraag of Google zijn eigen producten en diensten via zijn zoekmachine bevoordeelt ten opzichte van vergelijkbaar aanbod van concurrenten. Het bedrijf zou dat doen door eigen waar hoger te laten eindigen in de Googlezoekresultaten dan die van de concurrentie.

Marktmacht

Eerder onderzoek van de FTC naar mogelijk misbruik van marktmacht door Google richtte zich louter op (voorgenomen) acquisities. Google heeft ongeveer 65 procent van de Amerikaanse zoekmarkt in handen, in Europa zelfs meer dan 80 procent.

Het onderzoek dat de FTC zou zijn begonnen, volgt op vergelijkbaar onderzoek dat de Europese Commissie afgelopen november is gestart. Dat werd mede ingegeven door klachten van Microsoft en dochterondernemingen daarvan. Los van het onderzoek door de FTC zijn de staten Texas, New York, Californië en Ohio onlangs op eigen houtje ook onderzoek gaan verrichten naar de marktmacht van de zoekgigant.

Verschillende analisten trekken in hun reactie op het uitgelekte onderzoek de vergelijking met Microsoft. Na jarenlange groei en de creatie van een dominate positie op zijn eigen markt, volgde voor het bedrijf vanaf de jaren negentig een lange periode waarin het onderwerp was van onderzoek door de mededingingsautoriteiten.

Volgens kenners leidden de vele rechtszaken en schikkingen die daarop volgden ertoe dat Microsoft aanzienlijk minder macht kreeg en dat zijn imago een flinke deuk opliep. Daarnaast kostten alle rechtszaken en onderzoeken het bedrijf zoveel tijd en energie dat er, ook bij de raad van bestuur, jarenlang veel minder aandacht was voor operationele en strategische zaken.

Hoewel nog weinig te zeggen is over de gevolgen van de lopende onderzoeken tegen Google, staat vast dat deze het bedrijf erg veel tijd zullen kosten. De Amerikaanse mediaprofessor Siva Vaidhyanathan, al jarenlang een kritisch volger van Google en schrijver van het boek The Googlization of Everything, noemde het nieuwe onderzoek "een waarschuwing aan het adres van Google dat het moet stoppen met zich te gedragen als een klein kind en dat het moet ophouden te doen alsof zijn activiteiten niet ook negatieve effecten hebben".

Ondanks die scherpe bewoordingen vindt Vaidhyanathan de vergelijking met Microsoft niet terecht. "Microsoft hield zich bezig met aantoonbaar illegale activiteiten. Het beperkte zijn concurrenten actief in het creëren van een positie op de markt en viel computerbedrijven lastig om concurrentie te beperken. Ik denk niet dat ze bij Google zulke smoking guns zullen vinden. Al is het maar omdat Google zijn zoekalgoritmes zo vaak aanpast dat er geen conclusies te verbinden zijn aan zoekresultaten uit verschillende korte periodes."

Advocaten wezen er in de Wall Street Journal ook op dat de mededingingswetgeving in de VS veel minder vergaand is dan in Europa. Onder het Amerikaanse recht zijn monopolies niet verboden, het onrechtmatig verkrijgen van een monopoliepositie of misbruik ervan zijn dat wel.

Andere mededingingsadvocaten zijn optimistischer over de kansen van de FTC. "Gezien het enorme marktaandeel van Google lijkt het mij zeer terecht dat de mededingingsautoriteiten verwachten dat het op dezelfde manier omgaat met zijn eigen producten en diensten als met die van concurrenten", stelt advocaat Cozen O'Connor.

Naar verwachting zal het onderzoek van de FTC minstens een jaar in beslag nemen.