Poetin aast op 'Koningin van de Zwarte Zee'
Waarom wordt Odessa, 'Koningin van de Zwarte Zee', de inzet van een geostrategische strijd tussen Oekraïne en Rusland?
Odessa is de belangrijkste handelsstad van Oekraïne. Strategisch gelegen aan de Zwarte Zee is haar haven 's lands belangrijkste transitcorridor voor olie, met tankerterminals en raffinaderijen. Ze vormt ook het beginpunt van de Odessa-Brody-pijplijn, die in 2002 mede dankzij EU-investeringen werd gebouwd om olie uit de Kaspische Zee (met tankers aangevoerd) door te pompen naar Polen en de rest van de EU. In Brody ligt een aansluiting met de Druzhba-pijplijnen, de 'vriendschapspijplijnen' die Russische olie en gas tot diep in Europa pompen. Om meer energie-onafhankelijk te worden van Rusland is het de bedoeling om de Odessa-pijplijn ook door te trekken naar de havenstad Gdansk, zodat de EU rechtstreeks uit de Kaspische voorraden kan tappen.
Hoe belangrijk de energiecorridor ook voor de Russen is, bleek toen er een pro-Russisch regime aan de macht was in Kiev. De Russen gebruikten de pijplijn toen om Russische olie naar de Zwarte Zee te pompen, van waaruit hun tankers vertrokken naar klanten wereldwijd.
Nu vloeit er opnieuw olie uit Azerbeidzjan door naar de EU. De interim-regering in Kiev begon in maart meteen gesprekken met de Polen om ook de Gdansk-aansluiting uit te bouwen. Dat wekt de toorn van het Kremlin.
Ook de emotie speelt voor Moskou mee om er de pro-Russische separatisten te steunen. Odessa ademt Russische geschiedenis.
Ooit bestuurd door de Ottomanen als Khadjibey gaf Catharina De Grote in 1794 de stad haar huidige naam. Tijdens de beruchte Krimoorlog (1853 - 1856) werd de stad door de Engels-Franse vloot gebombardeerd. Tijdens de Eerste Russische Revolutie van 1905 kregen de stakende arbeiders steun van de matrozen van de in Odessa aangemeerde pantserkruiser Potemkin, een heroïsche muiterij tegen de tsaren die in 1925 door de beroemde Sovjetregisseur Sergey Eisenstein werd verfilmd.
Tijdens WOII bloedde de stad onder een nazi-offensief en bezetting, die de Joodse bevolking decimeerde. Daarna werd het één van de belangrijkste havensteden van de USSR, en een populair vakantie-oord. In het hoofd van Vladimir Poetin hoort de 'Koningin van de Zwarte Zee' of het 'Klein Petersburg' thuis in zijn 'Nieuw Rusland'.