Waalse wetenschappers ontwikkelen 'Sociale Dow Jones'
Het voorbije decennium is de sociale onzekerheid in ons land exponentieel gestegen. Dat blijkt uit een nieuwe index, ontwikkeld door het Waalse Instituut voor Duurzame Ontwikkeling (IDD). De index laat toe de evolutie van de sociale (on)zekerheid van de voorbije jaren in kaart te brengen. "Als we de evolutie vanaf 1990 bekijken, stellen we vast dat de sociale onzekerheid bijna parallel stijgt met het bruto nationaal product per inwoner", zegt IDD-voorzitter Paul-Marie Boulanger. "Economische groei betekent dus niet automatisch meer sociale zekerheid, integendeel zelfs. Het wordt tijd dat we dat debat voeren."
Brussel
Eigen berichtgeving
Tom Cochez
Het Institut pour un Développement Durable (IDD) werd in 1996 opgericht door een zeer diverse groep wetenschappers. Economisten, demografen en sociologen, maar ook klimatologen, biologen en historici sloegen de handen ineen met als doel de problematiek van duurzame ontwikkeling in Franstalig België in kaart te brengen, wetenschappelijk gefundeerde suggesties te doen en het debat op gang te brengen.
Voorzitter Paul-Marie Boulanger ontwikkelde de voorbije maanden, samen met Philippe Defeyt, ex-partijsecretaris van Ecolo, een instrument dat de evolutie van de sociale (on)zekerheid in ons land in kaart brengt. "Er bestaan intussen indexen voor zowat alles. Alleen voor de mate van sociale onzekerheid bestond er niets", zegt Paul-Marie Boulanger. "We hebben niet de pretentie om te zeggen dat de index die we hebben ontwikkeld perfect is, verre van. Als er geld en middelen gevonden worden, zullen we trachten de index in de toekomst te verfijnen. We staan ook open voor kritiek. Het is in de eerste plaats onze bedoeling om het debat over het verband tussen sociale (on)zekerheid en economische groei op gang te brengen."
Concreet hanteren de wetenschappers vier parameters om hun index te bepalen: de arbeidsmarkt, de salarissen, de schuldenlast en het consumptiepatroon. "Om de toestand van de arbeidsmarkt in te schatten hebben we rekening gehouden met het aantal werklozen, het aandeel daarin van jongeren, van interim-werkers en deeltijdse arbeid", zegt Paul-Marie Boulanger. "Om de evolutie van de salarissen in te schatten hebben we onder meer de verhouding tussen het minimuminkomen en het gemiddeld inkomen gebruikt. De schuldenlast wordt bepaald op basis van de verhouding tussen de druk van een hypothecair krediet en het gemiddeld gezinsinkomen en op basis van de mate waarin schulden wegen op gezinnen. Voor de evolutie van de consumptie worden de medische kosten voor een gemiddeld gezin in rekening gebracht, samen met de prijs voor water en energie in verhouding tot het gemiddeld gezinsinkomen. Ook de uitgaven die gezinnen maken voor publieke diensten zoals onderwijs worden als criterium gebruikt."
Het geheel aan parameters wordt vervolgens statistisch gewogen en op een schaal tussen 0 en 10 uitgezet. Opvallend is dat de index voor sociale onzekerheid sinds 1990 spectaculair de lucht inschoot. Zeker als de index naast de evolutie van het Bruto Nationaal Product per Inwoner (BNPI) wordt afgebeeld, is de vaststelling opmerkelijk: de mate van sociale onzekerheid stijgt recht evenredig met het BNPI. "Economische groei betekent dus niet automatisch meer sociale zekerheid, integendeel zelfs", zegt Paul-Marie Boulanger. "Er wordt gemakshalve vanuit gegaan dat economische groei automatisch meer sociale zekerheid genereert. De grafieken tonen dat veeleer het omgekeerde het geval is. We gaan ervan uit dat drie parameters - economie, ecologie en sociale zekerheid - belangrijk zijn. Vandaag hanteert men vooral economische parameters en in mindere mate ook ecologische. De sociale parameter wordt absoluut niet in rekening gebracht. We hopen met de ontwikkeling van de sociale onzekerheidsindex het debat op gang te trekken. Niet alleen op politiek niveau, ook binnen de wetenschap is er nauwelijks of geen aandacht voor het thema."
Paul-Marie Boulanger: 'Economische groei betekent niet automatisch meer sociale zekerheid, integendeel zelfs'