Direct naar artikelinhoud

Regels remmen snelle e-bikes af

Snelle elektrische fietsen, die tot 45 kilometer per uur rijden, kunnen volgens de KU Leuven het fileprobleem helpen oplossen. Alleen rijden ze zich nu nog vast in een moeras van ondoorzichtige wetgeving, absurde regeltjes en geschrapte kilometervergoedingen.

Maandagmorgen stapte Frederik Sanders om 5.30 uur in Beernem op zijn fiets. Een uurtje en een zonsopgang langs het kanaal Brugge - Gent later wandelde hij zijn werkplek, het operatiekwartier van het UZ Gent, binnen. Sinds november vorig jaar legt Sanders de 35 kilometer tussen Beernem en Gent af met zijn Stromer ST2, een elektrische fiets met een motor van 500 watt waardoor hij snelheden tot 45 kilometer per uur haalt. En steeds meer mensen volgen zijn voorbeeld. Na de doorbraak van de elektrische fiets is nu de snelle variant ervan, de zogenaamde speed pedelec aan een opmars bezig. Vorig jaar werden in België 450.000 fietsen verkocht, een derde daarvan zijn elektrische fietsen. Speed pedelecs zijn daar voorlopig slechts een fractie van, maar daar kan snel verandering in komen.

Sinds een aantal maanden rijden in Vlaanderen een honderdtal proefpersonen op zo'n snelle elektrische fiets rond om onder andere te bepalen wie er zoal baat zou kunnen hebben bij zo'n speed pedelec. Dat blijkt een verrassend grote groep te zijn. "We zien dat deze fietsen een interessant alternatief zijn voor iedereen die op 15 tot 40 kilometer van zijn werkplaats woont", legt onderzoeker Bram Rotthier uit. "Wat betekent dat 23 tot 32 procent van de werkende Vlamingen zo'n fiets zou kunnen gebruiken voor hun woon-werkverkeer." De voordelen zijn legio: door de hoge snelheid blijft de reistijd beperkt, de ondersteuning van de elektrische motor zorgt ervoor dat je - zelfs bij tegenwind - niet bezweet op het werk aankomt en omdat je ook steeds zelf moet blijven trappen komt het ook de gezondheid ten goede.

Tot daar het goede nieuws. Want wil de speed pedelec ooit een echt alternatief voor de auto vormen, dan moet de regelgever dringend een tandje groter schakelen. De snelle fietsen bevinden zich nu immers in een grijze juridische zone. Ze worden beschouwd als bromfiets klasse B wat betekent dat eigenaars een rijbewijs, motorhelm, verzekering en nummerplaat nodig hebben. Jaagpaden, eenrichtingsstraten en landwegen zijn verboden terrein.

Niet alleen de wegcode is een probleem. Ook fietsvergoedingen voor snelle fietsen zijn een heikel punt. Sanders krijgt die bij het UZ Gent wel uitbetaald. Maar wie bij de stad Gent, het officieel onderwijs of de federale overheid werkt, moet het zonder doen. Alweer de schuld van de wetgever zo blijkt. Een snelle fiets is officieel een bromfiets. "Wanneer we daar een fietsvergoeding voor betalen, wordt die belast", legt Gents schepen van Mobiliteit Filip Watteeuw (Groen) uit. En dat is noch voor werkgever, noch voor werknemer een goede zaak. "Absurd", klinkt het bij Mobiel 21, een centrum voor duurzame mobiliteit. "Wie een elektrische auto koopt, krijgt een premie. Wie een elektrische motorfiets koopt, kan die inbrengen in zijn belastingen. Maar voor een elektrische fiets die harder gaat dan 25 kilometer per uur krijg je geen enkele tegemoetkoming."

Gewone fietshelm

Nochtans is men ook bij de federale overheidsdienst Mobiliteit overtuigd van het potentieel van de speed pedelec. Het voorstel om de wetgeving aan te passen ligt al een tijdje klaar. Bedoeling is om van snelle fietsen een eigen categorie te maken. Het blijven officieel bromfietsen maar ze mogen wel op specifieke fietswegen rijden. Een gewone fietshelm zou dan ook volstaan. Een rijbewijs, verzekering en nummerplaat blijven wel noodzakelijk. Al wordt er van die laatste wel een kleinere versie ontworpen. De nieuwe regelgeving zou dit najaar in voege moeten treden. Op fiscaal vlak bewegen de zaken net iets trager. Ook bij Financiën wordt gewerkt aan een voorstel om de regels aan de speed pedelecs aan te passen, maar een concreet voorstel of een timing is er nog niet. "Jammer", vindt Vlaams Parlementslid Björn Rzoska (Groen) die de voorbije drie maanden met een speed pedelec van Lokeren naar Brussel fietste. "De snelle elektrische fiets biedt zeker mogelijkheden in een land als België. Maar willen we het een kans geven, dan moeten eerst de absurditeiten uit de regelgeving."