'Obama schendt ons vertrouwen'
De Duitse regering eist 'volledige opheldering' van de VS over het mogelijke afluisteren van een van de smartphones van bondskanselier Angela Merkel. Ook Frans president François Hollande reageert verontwaardigd. 'Tussen vrienden moet er vertrouwen zijn. Dat is geschonden.'
Hoewel president Obama bondskanselier Merkel woensdagavond vertelde dat Amerika haar mobieltje "niet bespioneert en ook in de toekomst niet zal monitoren", gelooft niemand in Berlijn die woorden nog. Misschien loog Obama niet: hij sprak in de tegenwoordige en toekomstige tijd, en repte niet over het verleden.
De VS-ambassadeur in Berlijn, John Emerson, mocht het gisterenmiddag persoonlijk uitleggen aan de Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Guido Westerwelle. Ondertussen hield het parlementair comité dat de Duitse inlichtingendiensten overziet een spoedzitting.
Na afloop daarvan verklaarde voorzitter Thomas Oppermann dat overleg had plaatsgehad met Der Spiegel - dat materiaal van klokkenluider Edward Snowden gebruikte. Volgens hem zijn de voorgelegde documenten 'plausibel'.
"Dat houdt in dat wat de VS ons vertellen, met name de garantie dat het mobieltje van de bondskanselier niet werd afgeluisterd, wellicht niet klopt", vervolgde Oppermann.
Sommigen willen daarom stringente maatregelen. Als het aan de Duitse minister van Justitie Sabine Leutheusser-Schnarrenberger ligt, komt er een opschorting van het gezamenlijke Europees-Amerikaanse programma voor het monitoren van financiële transacties van terrorismeverdachten.
Nationaal belang
Bovendien had de Franse president François Hollande de afluisterkwestie ook hoog op de agenda gezet van de EU-top die gisteren in Brussel aanving.
Nog voor de top begon tweette de Franse Eurocommissaris voor Financiële Regulering Michel Barnier dat "te veel te veel is. Tussen vrienden moet er vertrouwen zijn. Dat is geschonden. We verwachten snel antwoorden van de Amerikanen", aldus Barnier.
Later op de dag hadden Merkel en Hollande in de wandelgangen van de top een privé-ontmoeting over de affaire. Hollande werd immers eerder deze week via Le Monde geconfronteerd met het bericht dat de telefoongesprekken van miljoenen Fransen door de NSA zijn afgeluisterd.
In juni bleek uit door Snowden geopenbaarde documenten ook al dat de Amerikaanse spionagedienst NSA op grootschalige wijze naar Duitse datagegevens hengelt. Het zou maandelijks gaan om een half miljard gegevens. Toen bleef Merkel relatief rustig. Gisteren vroegen vele Duitsers zich dan ook af "wat het verschil is tussen uw mobieltje, mevrouw Merkel, en het onze. Waarom zouden we nu bozer moeten zijn?"
Een aantal Duitse commentatoren wijst erop dat "we voorlopig geen bewijzen hebben en voorzichtig moeten blijven", terwijl iemand als de gewezen baas van de Franse inlichtingendienst, Bernard Squarcini, zei versteld te staan over "zoveel zorgelijke naïviteit".
"De inlichtingendiensten weten perfect dat elk land, zelfs als het met andere naties samenwerkt rond terrorismebestrijding, zijn bondgenoten bespioneert. De Amerikanen bespioneren ons op het commerciële en industriële niveau, net zoals wij dat met hen doen. Het is immers in ons nationaal belang om onze bedrijven te beschermen", stelt Squarcini.