Dringend gezocht: noodplan voor Brussel
De mobiliteitscrisis in Brussel nadert een gevaarlijk dieptepunt. Afbrokkelende tunnels, gesloten invalswegen en politiek onvermogen hebben de hoofdstad op het randje van de stilstand gebracht. Alleen met een noodplan en veel geld geraakt Brussel uit de (bouw)put.
De Leopold II-tunnel in Brussel wordt twee weken afgesloten voor nachtverkeer. Aanleiding is het brokstuk dat zondag loskwam en naar beneden viel in de tunnel. Onderzoekers gingen met een hamer op zoek naar broze plekken en ontdekten verschillende probleemzones. "De komende nachten gaan we het plafond verstevigen met speciale veiligheidsnetten", zegt Inge Paemen, woordvoerster van Brussel Mobiliteit.
Het is geen toevallig probleem, want in verschillende tunnels werden de voorbije maanden ernstige incidenten gesignaleerd met vallende brokstukken of scheurtjes. In de Rogiertunnel viel een stuk beton uit het plafond. In de Stefaniatunnel, een belangrijke invalsweg uit het zuiden, werden scheurtjes ontdekt in het plafond. Brussels minister van Mobiliteit en Openbare Werken Pascal Smet (sp.a) besloot vrijdag om de Stefaniatunnel minstens een jaar te sluiten voor renovatie. Maar die beslissing leidde tot een enorme chaos in de buurt van de Louizalaan. De regering laat nu onderzoeken of een tijdelijke heropening mogelijk is.
De beslissing typeert het verkeersbeleid in Brussel. Telkens als er een probleem opduikt, wordt een tijdelijke oplossing gezocht en verplaatst de overlast zich naar een andere locatie. De Brusselse regering steekt intussen zoveel moeite in het blussen van brandjes dat ze amper toekomt aan een deftig beleid. Daarbij komt het feit dat Vlaanderen en Wallonië weigeren te betalen voor de Brusselse verkeersproblemen, hoewel elke dag duizenden pendelaars van daaruit naar Brussel afzakken. De Leopold II-tunnel verwerkt bijvoorbeeld 65.000 auto's per dag, waarvan de meeste uit Vlaanderen komen.
"Wij krijgen 32 miljoen euro per jaar voor het onderhoud van tunnels. Maar als we de onderhoudsachterstand willen inhalen, hebben we 1 miljard euro nodig", zegt Paemen.
Het resultaat is dat verschillende problemen nu plots op één hoop terechtkomen. Zo wordt de geplande uitbreiding van de metro aan een slakkengang voortgezet.
Trams
Intussen zit de realisatie van het Gewestelijk Expressnet (GEN) volledig in het slop. Eigenlijk hadden die spoorlijnen rond Brussel in 2012 al klaar moeten zijn. Maar door het uitblijven van de nodige investeringen werd de deadline opgeschoven naar 2015, 2025 en zelfs 2030. In Wallonië wordt nu de bouw van twee belangrijke lijnen, naar Nijvel en Louvain-la-Neuve, minstens vier jaar uitgesteld omdat het GEN-fonds 75 miljoen euro te kort komt.
Brussel wordt geconfronteerd met de grootste mobiliteitscrisis ooit. Als er niet snel iets gebeurt, slibt de stad volledig dicht. "De rol van Brussel als hoofdstad en als internationaal centrum staat zwaar onder druk", verklaart de Vlaamse ondernemersorganisatie Voka. De organisatie pleit voor een globale aanpak: de nachtelijke renovatie van tunnels, de realisatie van het GEN en van de tramlijnen tussen Vlaanderen en Brussel. Ook moeten de beloofde aanpassingen aan de Brusselse ring worden gerealiseerd. "Die maatregelen verzekeren niet alleen de mobiliteit, maar verhogen ook de leefbaarheid van de stad."
Premier Charles Michel (MR) probeert intussen de gemoederen te sussen. De premier maakte gisteren bekend dat hij het dossier op de agenda van het Overlegcomité heeft geplaatst. In het Overlegcomité, dat morgen samenkomt, zitten vertegenwoordigers van de verschillende regeringen van het land.
Onderzoekscommissie
Het belooft een harde discussie te worden, want MR-vicepremier Didier Reynders en PS-kopstuk Laurette Onkelinx riepen gisteren op tot een nieuwe samenwerking tussen de gewesten. "We moeten samen bekijken hoe we het GEN, de metro en de renovaties van de tunnels kunnen realiseren", zei Reynders. Maar Vlaams mobiliteitsminister Ben Weyts (N-VA) liet al verstaan dat hij niet staat te springen om Brussel zomaar geld toe te stoppen. "Als je bevoegd bent, dan ben je ook verantwoordelijk. Niet alleen voor de lusten, ook voor de lasten."
MR en N-VA hebben elkaar wel gevonden in hun pleidooi voor een onderzoekscommissie in het Brussels parlement. Volgens hen was de slechte staat van de tunnels al tien jaar bekend, maar werd er niets aan gedaan. De PS, die al meer dan 25 jaar in de Brusselse meerderheid zit, ziet een parlementaire onderzoekscommissie echter niet zitten.