Direct naar artikelinhoud

Burgeroorlog aan de feestdis

Volgende donderdag vieren de Amerikanen hun traditionele dankfeest Thanksgiving. Dit jaar worden de messen niet alleen gewet om de kalkoen aan te snijden. Veel families passen de gastenlijst of tafelschikking aan om ruzies tussen voor- en tegenstanders van Donald Trump te vermijden.

Volgende donderdag is het Thanksgiving, een feestdag waar je met de hele familie aan tafel wordt verwacht. Bij ons is dat in Vermont. Normaal schuiven er een aantal nichten aan uit Texas. Dit jaar zijn we niet uitgenodigd." Zangeres Trixie Whitley vertelde gisterochtend op Radio 1 hoe de politieke meningsverschillen in de Verenigde Staten ook haar familie opsplitste in twee kampen die elkaars bloed kunnen drinken. Zo stemde haar grootvader in Texas voor Trump. "Ze hebben mij volledig verbannen omdat ik progressief denk. Het is heel extreem", zei ze. "Door het politieke klimaat hebben we elkaar het laatste anderhalf jaar niet gesproken."

K's Choice-zangeres Sarah Bettens, die in de VS woont, heeft dat probleem niet, maar kan zich de situatie wel goed voorstellen. Ze zal volgende week nog in België zijn voor een optreden, maar haar naaste familie viert in de VS Thanksgiving samen. "Over het politieke debat binnen onze dichte familie maak ik me geen zorgen. Daar hebben we niet dat soort tegenstellingen, maar met de verre familie mogelijk wel."

Bettens prijst zich gelukkig dat ze nu met haar vrouw en kinderen in het meer liberale Californië woont. Vroeger leefden ze in Tennessee, een pro-Republikeinse 'red state'. Ze vertelt dat ze het "moeilijk zou vinden om nu tussen die mensen te zitten". Ook zegt ze zich in te beelden dat haar 21-jarige dochter, die in de conservatieve staat South-Carolina woont, het er met anderen aan de stok kan krijgen. "Haar gedachten zijn nogal zwart-wit. Daar zullen wel verhitte discussies van komen."

De grote polarisering binnen families verklaart Bettens omdat Trump zoveel bevolkingsgroepen rechtstreeks heeft aangevallen. "In tegenstelling tot bijvoorbeeld de verkiezingsoverwinning van George W. Bush heb je niet de indruk dat verwanten gewoon andere politieke denkbeelden hebben, maar het voelt deze keer dat ze tegen jou als persoon hebben gestemd."

Time-out

Whitley en Bettens staan niet alleen. In veel Amerikaanse kranten duiken verhalen op over afgelaste of opgesplitste Thanksgiving-diners. Zelfs de ernstige politieke krant The Hill uit Washington D.C. laat een therapeute aan het woord die tips geeft over hoe je oorlog aan tafel kunt vermijden. "Agree to disagree of neem een time-out als het nodig is", klinkt het advies van Karen Ruskin, auteur van Ten Seconds to Mental Health. "Ga even buiten wandelen of luister naar wat muziek op je telefoon."

Tegelijk is dat vermijdingsgedrag slecht voor het samenlevingsdebat, want net het gebrek aan samenkomsten van families met uiteenlopende meningen vormt een deel van het politieke probleem. De voorbije decennia zijn de VS volgens sociologen in toenemende mate gesegregeerd door klasse, waarbij mensen met een hoger diploma onder elkaar huwen en leven, vooral in de steden. Volgens sociologen is dat een van de redenen waarom Amerikanen de voeling met elkaar zijn kwijtgeraakt, en helpt het ook te verklaren waarom de schok van deze verkiezingsuitslag zo groot is. "Vijftig jaar geleden was de kans groot dat je op een Thanksgiving-diner samenzat met mensen van een verschillende levenswandel", zei Robert D. Putnam, hoogleraar aan Harvard en auteur van Our Kids, een onderzoek naar klasseverschillen in de VS in The New York Times. "Vandaag zitten er veel minder mensen rond de tafel die van ons verschillen."

Of Sarah Bettens zelf met Trump-kiezers aan tafel zou gaan? Even twijfelt ze. "Het hangt er heel erg van af wie het is. Bij sommige mensen moet je maar vijf minuten op hun Facebook of Twitter kijken om te beseffen dat praten geen zin heeft, bijvoorbeeld als ze extreemrechtse standpunten tegen holebi's innemen. Maar ik zou gerust een discussie willen aangaan als het productief kan blijven. Er zijn nu eenmaal veel mensen die voor Trump stemden die niets tegen de anderen hebben, maar omdat hun stem niet werd gehoord of boos zijn omdat ze drie jobs moeten combineren om eten op tafel te krijgen, bijvoorbeeld. Alle Democraten zullen het ermee eens zijn dat we met hen in debat moeten gaan."