Direct naar artikelinhoud

Lokroep zwart geld klinkt luid in voetbal

De voetbalbond belooft maatregelen in een reactie op de Panorama-documentaire over het Belgische voetbal. Daarin vond een fictief bedrijf met de naam Websharks zes Belgische clubs bereid om zaken te doen met zwart tot crimineel geld.

Woensdag 29 augustus, stadion De Leunen in Geel. Verbroedering Geel-Meerhout neemt het in derde klasse op tegen VW Hamme. Tijdens de rust wordt het hoofd van de commerciële cel van Verbroedering aangesproken door twee heren die zich voorstellen als zaakvoerders van de firma Websharks. Ze hebben "een projectje, hier in de streek", ze zeggen interesse te hebben voor sponsoring, er wordt afgesproken voor een lunch op 13 september.

Verbroedering Geel-Meerhout ontstond in 2008 op het puin van Verbroedering Geel, dat zich had laten meeslepen in het omkoopschandaal rond gok-Chinees Zheyun Ye. Hij werkte voor de Chinese gokmaffia, maar werd in tal van bestuurskamers van kleinere clubs verwelkomd als nieuwe investeerder. Redenen waren in Geel hoe dan ook aanwezig om niet nog eens onvoorbereid in zee te gaan met een onbekende investeerder.

"Dankzij het koelbloedige optreden van het hoofd van de commerciële cel, van het hoofd evenementen en van de voorzitter, werd onze club behoed voor een dubieus bedrijf", zo gooide het clubbestuur gisteren op zijn website met bloemetjes naar zichzelf. "Er was er één club die neen zei."

Envelopjes

De naam Websharks werd in de undercoverreportage ook gebruikt bij andere clubs en leidde daar op geen enkel ogenblik tot enige argwaan. Zes van de zeven clubs bleken onmiddellijk bereid een overeenkomst aan te gaan en zwart geld wit te wassen via sponsoring.

De Belgische voetbalbond (KBVB) kondigde gisterenmiddag in het bondsgebouw meteen al een reeks maatregelen aan, want de reportage laat vooral zien hoe zwart geld de clubs binnenkomt via sponsoring en terug buiten gaat in de vorm van de blijkbaar nooit verdwenen traditie met de 'envelopjes'. De clubvoorzitter die op maandag de spelers van zijn team ontvangt en beloont met zwart geld.

Een speler uit vierde klasse getuigt in de reportage anoniem over hoe hij in enkele jaren tijd zo'n 100.000 tot 150.000 euro in het zwart heeft bijverdiend: "Als je in vierde afdeling speelt bij een ploeg die gemiddeld twee keer per maand wint en je af en toe een goal maakt, dan kun je gemakkelijk 2.500 à 3.000 euro per maand in het zwart verdienen." Ondanks alle controlemechanismen en licentiesystemen, blijkt zwart geld nog steeds de motor te zijn van het Belgische betaald voetbal.

"Uiteraard was ik verbouwereerd", zegt Steven Martens, CEO van de KBVB. "Vooral dan toen ik de beelden zag van hoe makkelijk het blijkt te zijn om in het voetbal illegaal geld wit te wassen." Laat ons nu niet berusten in het idee dat het 'allemaal één corrupte boel is en we het voetbal maar moeten afschaffen'. Laat ons dit als een kans zien om ons voetbal eerlijker te maken."

Samen met de Pro League voert de KBVB nu ook een licentiesysteem in voor derde- en vierdeklassers. De bond organiseerde vorig jaar al eens een landelijke roadshow om kleinere clubs te helpen bij hun financiële administratie. De KBVB wil ook werk maken van de modernisering van het vrijwilligersstatuut. Tal van kleinere clubs werken op de dag van de wedstrijd met vrijwilligers en betalen die in het zwart. Martens stuurt aan op een breuk met die oude cultuur.

"Er zijn niveaus waar wij vermoedens van hadden", antwoordde hij. "Maar dit, dit wisten we niet. De zwarte economie is een maatschappelijk probleem. Wij zijn een spiegel van de maatschappij. Het is een illusie te denken dat we dit ooit volledig onder controle gaan krijgen."

Licentiesysteem

Met een licentiesysteem voor clubs in derde en vierde klasse zouden in die reeksen de financieel zwakkere ploegen gaandeweg moeten worden afgestoten. Het systeem leidde de voorbije jaren tot een financieel gezondere Jupiler Pro League en ook tweede klasse, en bande clubs als Lommel en Moeskroen uit de hogere regionen. Toch laat de Panorama-reportage zien dat spelers op dit niveau nog altijd financieel beter worden van zwarte premies. Ploegen die de fiscus oplichten hebben zo een voordeel op ploegen die dat niet doen. Toch lijkt een licentiesysteem op zich geen garantie te zijn op een financieel propere start.

In tweede klasse draait KV Oostende momenteel vlot mee aan de top, ook al lopen tegen de club verschillende rechtszaken van ex-bestuursleden wegens achterstallige lonen. De ploeg zou momenteel tegen een gecumuleerd verlies aankijken van ruim 3,5 miljoen euro. De boekhouding laat onder meer zien dat er sommen zijn betaald aan de directe belastingen, wat normaal enkel kan wijzen op boetes die de fiscus oplegde voor belastingontduiking. Naast KV Oostende kampt ook tweedeklasser FC Brussels met een zorgwekkende schuldenlast. Toch bekwamen beide ploegen vorig jaar hun licentie.

"De licentiecommissie gaat vooral na of er schulden zijn bij RSZ, fiscus of btw", zegt een ex-bestuurslid van KV Oostende. "Wil je als particulier schuldeiser via deze commissie de druk opvoeren, dan moet je ze een brief schrijven. Je moet dat doen voor 1 februari in het jaar voorafgaand aan het komende voetbalseizoen. En dan moet je afwachten of de commissie eventueel rekening zal houden met je brief. Aan de top is de bereidheid om wat te ondernemen tegen financieel geknoei groot. Of de rest van de voetbalwereld bereid is te volgen, moet nog blijken."