'Fiscus zet ons schaakmat'

"De jacht op de zelfstandige ondernemer is gestart. Zij die hard werken worden vogelvrij verklaard." De petitie die deze week door de Limburgse fiscalist Eddy Claesen werd gelanceerd, laat er geen twijfel over bestaan: de manier waarop de belastingdiensten kleine ondernemers en zelfstandigen in België aanpakken gaat ver over de schreef.

Rechtstreekse aanleiding voor het protest is de reactivering van een monsterboete van 309 procent voor bedrijfsleiders die privéuitgaven verkeerdelijk als beroepsuitgaven boeken. Voor 1 juli van dit jaar kon de ondernemer die hiervan beticht werd, het nog op een akkoordje gooien met de fiscus. Maar sinds deze week geldt een nultolerantie. Als belastingcontroleurs bijvoorbeeld kunnen aantonen dat een smartphone die volledig op kosten van het bedrijf werd geboekt ook voor privéredenen werd aangewend, volgt een monsterboete.

Ondernemers spreken van een heksenjacht, waartegen geen kruit gewassen is. "Je kan alleen maar hopen dat je boekhouder geen fout heeft gemaakt en ze (de belastingdiensten, JCS) bepaalde zaken niet aanzien als privégebruik", zegt een boze ondernemer op het forum stopdefiscaleonzin.be, dat Claesen aan zijn petitie heeft gelinkt.

"Momenteel zitten alle bedrijfsleiders in Vlaanderen met de schrik voor een controle. Voor controleurs is het een koud kunstje om iets te vinden waarop ze een monsterboete kunnen heffen", zegt een bedrijfsleider, die anoniem wenst te blijven.

"Ik ga een keer per maand op restaurant. Dat doe ik om stiel- kennis van collega's op te doen. En toch aanvaardt de fiscus niet dat ik mijn restaurantbezoek volledig aftrek", klaagt een West-Vlaamse ondernemer. "Als iets de belasting- controleurs niet aanstaat, beginnen ze te schrappen. In het verleden heb ik al flinke boetes gekregen. Met die monsterboete wordt het alleen maar erger."

De monsterboete wordt gezien als een van de nieuwe maatregelen waarmee de overheid meer belastinggeld wil ophalen bij kleine ondernemers en zelfstandigen.

Ze volgt op de hogere taks op bedrijfswagens, een maatregel die de regering-Di Rupo enkele maanden geleden trof.

Jaloezietaks

In de petitie wordt die maatregel omschreven als een "jaloezietaks", die ondernemers zwaar treft. Een restaurateur uit het Antwerpse getuigt: "Ik heb een Bentley die ik gebruik voor trouwpartijen. Vroeger betaalde ik 5.000 euro belasting per jaar op die wagen. Met de nieuwe taks is dat 50.000 euro. Mijn Bentley staat nu te koop. De fiscus verandert de spelregels tijdens het spel. Door op deze manier te werk te gaan zet de fiscus ondernemers schaakmat."

Ruim 2.000 ondernemers zetten deze week hun handtekening onder de petitie. In de commentaren op het forum wordt niet alleen woede geventileerd over de monsterboete en jaloezietaks. Ook weerklinkt er heel veel afgunst ten aanzien van loontrekkenden. "Zelfs voor puur zwartwerk heft men geen boete van 309 procent."

Ook over het grote verschil in belastingdruk tussen grote en kleine ondernemingen wordt geklaagd. "De kleine ondernemers worden zwaarder belast dan mastodonten als Electrabel", zegt een misnoegde ondernemer. "Ik betaal tien procent van de aanslag van Electrabel, maar mijn bedrijfsbalans is slechts 0,001 procent van die van de stroomproducent."

Wat de ondernemers en zelfstandigen het hoogst zit, is het feit dat ze aanzien worden als fraudeurs. "Mensen denken dat het makkelijk is voor zelfstandigen om te frauderen, maar in de praktijk zijn de meeste zelfstandigen eerlijk", luidt het op het forum. Die stigmatisering heeft perverse gevolgen, zegt een Antwerpse ondernemer. "Tientallen mensen parkeren dagelijks hun wagen voor mijn zaak op een plek waar dat niet mag, zonder dat ze daarvoor worden beboet. Als ik hetzelfde doe, al is het maar een minuut, krijg ik een boete. Ondernemers worden met een scheef oog bekeken."

Terug in loondienst gaan, vertrekken naar het buitenland of de zaak verkopen: dat zijn de oplossingen die de gefrustreerde ondernemers voorzien als er geen beterschap komt. Andere pleiten voor harde actie en willen een week staken. "De vakbonden hadden allang het land volledig plat gelegd. Waar blijven de acties!"

Uit sympathie

Verscheidene tienduizenden mensen bezochten ondertussen Claesens website. Het aantal ondertekenaars van de petitie is echter een stuk bescheidener. Vrijdagnamiddag stond de teller op 2.400 mensen. De schrik om bij de fiscus tegen de lamp te lopen zit er dik in. "Voor elke ondernemer die de petitie tekent, zijn er tien die niet durven uit vrees voor fiscale inquisitie", is te horen.

Bij de ondertekenaars zijn er nauwelijks ondernemers of zelfstandigen te vinden die met hun verhaal in de krant willen komen. Slager Filip Waterloos uit Sint-Martens-Latem is een van de uitzonderingen. "Ik heb de petitie ondertekend uit sympathie", zegt hij. "Ondernemen wordt almaar moeilijker. Personeel heb ik al lang niet meer, want dat kost te veel. De grote luxe hebben we niet nodig, maar het is toch ver gekomen nu we niks meer kunnen aftrekken."