Je bent pas acteur met tv op je cv

Het mag dan al een cliché als een huis zijn, maar vroeger was het leven écht eenvoudiger. Zeker voor acteurs. Theateracteurs deden hun ding uitsluitend op de podia van de betere cultuurhuizen. Filmacteurs waren alleen op pellicule te zien. En dan had je nog de televisieacteurs. De laagste kaste binnen het acteursgild bestaand uit heren en dames die in andere categoriëen niet aan de bak kwamen.

Maar tegenwoordig is het veel moeilijker om uit te maken wie waar thuishoort. Theateracteurs duiken op in films, televisieacteurs durven ook al eens op de planken gaan staan en steeds meer filmacteurs duiken op in televisieseries. True Detective is zowat de exponent van dat laatste. Matthew McConaughey is dankzij zijn rollen in oscargenomineerde prenten als Dallas Buyers Club en The Wolf of Wall Street een van de drukst gesolliciteerde acteurs in Hollywood. Ook Woody Harrelson heeft in Tinseltown een indrukwekkend palmares opgebouwd sinds hij zijn plaats aan de toog van Cheers inruilde voor een filmcarrière. Toch duiken de twee nu samen op in True Detective, een nieuwe HBO-reeks die maandag ook bij ons zijn première beleeft op de betaalzender Prime. Daarmee volgen de twee het voorbeeld van steeds meer van hun collega's. Op zoek naar rollen met vlees aan de botten waren eerder ook al gelauwerde filmacteurs als Jeff Daniëls, Glen Close, Steve Buscemi en Kevin Spacey op het televisiescherm te zien.

Bloedarmoede

"Een gevolg van de bloedarmoede bij de grote filmstudio's", legt Jan Verheyen, regisseur en cinefiel pur sang uit. "De Amerikaanse mainstream film kampt met een creatieve crisis. Er worden gewoon te weinig interessante films gemaakt. Acteurs, maar ook regisseurs en producenten blijven op hun honger zitten en gaan op zoek naar alternatieven. En die vinden ze steeds vaker op televisie, waar tegenwoordig steeds meer goede dingen worden gemaakt."

Een theorie die ook Ziggy Moens aanhangt. Moens is verantwoordelijk voor de aankoop van films en series bij kabelbedrijf Telenet en verdiende in een vorig leven zijn boterham bij de filmbedrijven Warner Bros en Sony Pictures. "Amerikaanse filmstudio's kiezen steeds vaker voor zekerheid", vertelt hij. "Ze zijn allemaal op zoek naar franchises. Succesfilms waar ze een vervolg aan kunnen breien of adaptaties van kunnen maken. Dingen als X-Men of de Harry Potter-films waarbij ze uit het laatste boek zelfs twee films hebben gepuurd in de hoop het bioscoopsucces nog wat te verlengen."

Niet alleen zie je daardoor steeds dezelfde gezichten opdraven in die grote Hollywood-producties, die grote succesfilms geven ook niet voldoende creatieve voldoening voor veel acteurs.

Dat is op televisie wel anders. Sinds eind jaren negentig bewees HBO met een pak kwaliteitsreeksen dat ook tv scherp en diepgravend kan zijn. "De rol die de zender op die manier speelde in het opwaarderen van televisie is nauwelijks te onderschatten", zegt Moens. HBO staat synoniem voor kwaliteit, de zender oogst succes met die aanpak en ziet steeds meer concurrenten diezelfde aanpak hanteren. Ook bij ons trouwens. "Wanneer het in Hollywood regent druppelt het hier", zegt Verheyen. "Er worden in Vlaanderen heel sterke televisiereeksen gemaakt en dus ligt de tijd dat de 'echte' acteurs hun neus ophaalden voor televisiewerk ook hier al een tijdje achter ons. Waarom zouden ze ook? De verschillen tussen werken voor film of televisie zijn door de technologische evolutie steeds kleiner geworden. Het tempo ligt vaak iets hoger bij tv, maar dat is het zo ongeveer."

Bovendien kunnen acteurs en regisseurs alleen maar hun voordeel doen met dat televisiewerk. "Hoe meer je op een set staat hoe beter je wordt. Kijk maar naar mensen als Frank Van Mechelen of Hans Herbots die met het grootste gemak tv en film met elkaar wisselen. Als je als regisseur een televisieset in goede banen kan leiden, kan je ook een film draaien."

Dat regisseurs en producers met naam tegenwoordig ook aandachtiger naar tv kijken heeft ook nog een andere oorzaak. Dankzij de digitalisering kan je tegenwoordig immers voor een appel en een ei een batterij special effects bestellen. Dat klinkt als muziek in de oren bij mensen als Michael Bay. De regisseur van onder andere Transformers - pakt vanaf volgende week uit met de piratenreeks Black Sails, wat een van de meest spectaculaire reeksen van het voorjaar moet worden.

Ook de zenders worden beter van die kruisbestuiving. Het koppelen van een grote naam aan een televisiereeks stuwt de kijkcijfers de hoogte in. De eerste aflevering van True Detective bijvoorbeeld was in de States goed voor 2,3 miljoen kijkers, meteen de beste première voor HBO sinds 2010. Toen zorgde de eerste aflevering van Boardwalk Empire -met grote naam Steve Buscemi in een glansrol - voor een kijkcijferpiek van 4,8 miljoen kijkers. Al is het leentjebuur spelen bij de filmindustrie niet zonder gevaar. Ook het terugvallen op succesformules uit het verleden, de praktijk die nu creatieve armoede veroorzaakt in Hollywood, dreigt een vervolg te krijgen op tv. Zo werkt Miramax aan een tv-reeks gebaseerd op de cultfilm From Dusk Till Dawn en worden ook films als Gangs of New York straks naar een reeks vertaald.

True Detective, maandag om 20 uur op Prime Star