Stijgende energieprijzen beheersen begroting

Wat is het omgekeerde cliquetsysteem?

De ‘omgekeerde cliquet’ maakt dat de piekende prijzen aan de pomp voor benzine en diesel dalen omdat de accijnzen naar beneden gaan. Het systeem is ‘budgetneutraal’, zo verzekert pleitbezorger en vicepremier Guy Vanhengel (Open Vld), omdat de meerontvangsten aan btw ‘opgegeten worden’ door die dalende accijnzen. Dat dit systeem geen invloed heeft op het budget, is meteen de hoofdreden waarom het zonder veel voorbehoud kan worden ingevoerd door een regering van lopende zaken. Open Vld, MR en N-VA zijn openlijke pleitbezorgers van het systeem. PS en CD&V willen het mechanisme ‘zeker bespreken’, maar zijn nog geen uitgesproken fans. Voor CD&V kleeft aan het systeem wel een onaangename ‘paarse’ bijsmaak omdat het door Verhofstadt II werd ingevoerd.

Ook de piekende elektriciteitsprijzen bezorgen de regering kopbrekens. De energieprijzen wegen zwaar door in de prijzenkorf van de index en zijn er dus mee verantwoordelijk voor dat de lonen in België sneller stijgen dan in de buurlanden. Premier Yves Leterme (CD&V) opperde eerder al de mogelijkheid om de prijsschommelingen op de energiemarkt, in overleg met de producenten en leveranciers, uit te vlakken. Minister van Energie Paul Magnette (PS) gaat na hoe hij de energieprijzen transparanter kan maken en de CREG, de toezichthouder op de gas- en elektriciteitsmarkt, een grotere rol kan toebedelen.

Wanneer gaat het erom spannen?

De premier en zijn vices zijn al een tijdje bezig achter de schermen met de begrotingsopmaak. Morgen buigt het kernkabinet zich nogmaals over die voorbereidingen, volgende week gaat het er echt om spannen. Dan volgt waarschijnlijk een traditioneel begrotingsconclaaf met marathonvergaderingen en een nachtje doortrekken voor alle ministers.

Hoe streng is Europa?

Of Europa zich voortaan als een strenge of lakse controleur van de lokale begrotingen zal gedragen, daarover lopen de meningen sterk uiteen. Voor de huidige regeringspartijen zijn de nieuwe, Europese eisen voor een meerjarenbegroting tot 2015 niet meer dan een ‘intentieverklaring’. “Het gaat om een moreel, geen juridisch engagement”, zegt CD&V-fractieleider Servais Verherstraeten. “De volgende regering kan dat engagement met één pennentrek wijzigen”. N-VA staat lijnrecht tegenover die minimalistische interpretatie. “Wie beweert dat je geen beleidskeuzes moet maken, houdt de mensen voor onnozelaars”, luidt het. “Europa lacht er echt niet mee en kan boetes opleggen die tot 700 miljoen euro oplopen.” Morgennamiddag doet Leterme in het parlement uit de doeken hoeveel speelruimte Europa laat binnen de meerjarenbegroting. De deadline voor dit zogenaamde ‘Europese semester’ valt al midden april.

Waarom bezit de begrotingsdiscussie alle ingrediënten voor een politieke rel?

De doorgaans saaie begrotingsdiscussie zit dit jaar vol springstof. Omdat de huidige regering geen meerderheid heeft aan Vlaamse kant, omdat ze de grenzen van de lopende zaken noodgedwongen steeds meer verlegt en, vooral, omdat de N-VA een beslissende stem opeist in de begrotingsopmaak. “Wij willen echt bij de onderhandelingen betrokken worden en niet zomaar in het parlement een papiertje tekenen dat de regering beschreven heeft.” Het zint de regeringspartijen - inclusief de klassieke bondgenoot CD&V - absoluut niet dat N-VA zichzelf heeft uitgenodigd voor de begrotingsopmaak.