Op het strand staat plots een PORSCHE

Het is een mysterie hoe de kanariegele Porsche, met ophanging intact en nog glanzend van de wax, op deze plek is beland. De enige weg naar de chique strandclub Blue Marlin bestaat uit zand, kiezels en venijnige kraters. Het is voorzichtig navigeren in een wolk van stof om op de parking te geraken zonder je knalpijp kwijt te spelen.

De Porsche krijgt gezelschap van een Bentley. Personeel komt aansnellen om de hooggehakte en schaarsgeklede dames op de achterbank uit de cabrio te helpen zonder ongewenste inkijk tussen hun benen. Wie met een dure bolide naar het strand komt, mag de sleutels afgeven. Het plebs moet zelf parkeerplaats zoeken.

Blue Marlin is al meer dan tien jaar het vlaggenschip van de jetset die in steeds groteren getale op Ibiza neerstrijkt. Het is voor hen dat 15-literflessen Armand de Brignac van 50.000 euro en de Belvedere Vodka op de kaart zijn gezet - nergens op het eiland wordt meer champagne gedronken dan in deze bar, zeggen de uitbaters. Het is voor hen dat een aanlegsteiger in de zee is gebouwd zodat je lekker je jacht in de baai kunt laten dobberen, het personeel komt je ophalen met de speedboot. Het is voor hen dat er liefst vier categorieën vip worden gehanteerd, elk met een eigen prijskaartje.

De absolute top zit een beetje (maar niet te veel) verstopt achter de wuivende witte doeken van de champagnelounge, vips van tweede garnituur liggen centraal in het zicht op grote bedden van bamboe. De derde categorie moet het doen met een gigantisch luchtkussen verder weg op het strand. De goedkoopste categorie zijn de standaard zonnebedden in wit plastic.

Maar de bar is open voor iedereen, smoothies kosten 10 euro en kijken is gratis. Er valt heel wat te zien.

Toilet als backstage

Het met houten planken aangelegde strandpad - hoge hakken en mul zand, dat gaat niet - wordt gebruikt als catwalk. De damestoiletten als backstage: er wordt gepoederd, gesmeerd, gekamd en aan lichaamsdelen gesjord tot alles op de juiste plaats zit. Ofwel zit de meest profijtelijke genenpool ter wereld hier toevallig bij elkaar. Ofwel hebben ze allemaal dezelfde plastische couturiers.

De dj speelt iets tussen lounge en house, de muzak van Ibiza. Hij kijkt onbewogen en raakt de enorme muziekinstallatie met geen vinger aan. De man wordt blijkbaar betaald om gewoon achter de booth te staan. Naar verluidt gebeurt het dat de vrouwelijke gasten na het ledigen van voldoende coupes een beetje met hun heupen draaien en een kreetje slaken. Vandaag wordt er niet gedanst en zeker niet geroepen. Er kan bij de meesten amper een glimlach af.

Het leger aan personeel draagt emmers met ijs aan, ijs dat razendsnel smelt en dus voortdurend bijgevuld moet worden om de champagne op de optimale 6 graden te houden. In de zomer zakt de temperatuur op het eiland immers niet onder de 30 graden. Er passeren evengoed plateaus met patatas fritas en simpele sandwiches. Ook dat is Ibiza: je hoeft niet veel geld uit te geven om je in exclusieve kringen te bewegen. De drempel is bijna overal laag, de dresscode nooit opgelegd, strandbars vragen geen entree. Het strand blijft, ondanks verwoede pogingen om het tegendeel te doen uitschijnen, een publieke plek.

Ibiza heeft zich de afgelopen tien jaar heruitgevonden al jetsetplek. Na de invasies van de ravers en de touroperators snakte het eiland naar meer, en vooral: beter. "Ze zijn erin geslaagd om zich te profileren als hippe strandbestemming", zegt hoogleraar toerisme Jan Van der Borg (KU Leuven). "Het eiland biedt een combinatie van zon, zee en een snuifje hippiecultuur. Een paar sterren laten hun gezicht zien, zoals Orlando Bloom, en het imago als coole plek is gezet."

De ommekeer kwam er nadat vooral de stad San Antonio in de jaren 90 overspoeld werd door Britse toeristen, reizend met spotgoedkope all-informules. "Die friet-met-braadworst-etende toerist is in Ibiza niet langer gewenst", zegt Van der Borg. "Dat is logisch: aangezien deze mensen voor een all-invakantie hebben betaald, wordt er ter plaatse steeds minder uitgegeven. De omgeving van San Antonio is op, de toeristische draagkracht bereikt. Verloedering dreigt. Bovendien zorgt de instroom van deze toeristen voor veel overlast."

Cijfers van de sector tonen aan dat Ibiza in zijn opzet geslaagd is. Toeristen verblijven er minder lang dan op de andere Balearische eilanden, Menorca en Mallorca. "Hoe korter het verblijf," zegt Van der Borg, "hoe elitairder de bestemming. Naar de Costa Brava reis je om twee weken lang op het strand te liggen, op Ibiza ga je vijf dagen na elkaar dingen doen. En dus geld uitgeven."

Toeristen geven op Ibiza elke dag 11 euro meer uit dan op Menorca, ze komen minder vaak via een touroperator en kiezen meer voor een verblijf in een bed and breakfast, vakantievilla of appartement dan op hotel. De betonnen resorts worden met mondjesmaat omgebouwd tot luxueuzere (familie)hotels, het aanbod voor big spenders is fors uitgebreid.

In 2004 opende Blue Marlin en nog steeds schieten copycats als paddenstoelen uit de grond. Jachten worden verhuurd tegen 1.200 euro, voor een privé-eiland betaal je 30.000 euro per dag. Sushirestaurants, luxeboetieks, schoonheidsspecialisten die een 'delicate waxbeurt' beloven 'met jachtservice': het is relatief nieuw voor easy going Ibiza, waar slippers nog steeds stilleto's domineren.

Maar de zaken gaan goed: driekwart van de bevolking werkt in het toerisme, dus van afremmen is voorlopig geen sprake. In de eerste zes maanden van dit jaar gaven toeristen weer 3 procent meer uit dan in de zomer van 2014: 726 miljoen euro. Het voorlopige orgelpunt is de - rijkelijk late - opening van Nikki Beach, een Amerikaans product, bij ons vooral bekend van zijn strandclubs aan de Franse Rivièra. Saint-Tropez is letterlijk naar Ibiza gekomen.

Het eilandje oefent al honderd jaar een bijzondere aantrekkingskracht uit op de elite. Al in de jaren 20 vonden Duitse dadaïsten, joodse artiesten en Spaanse schilders, Le Corbusier en Man Ray, de weg naar Ibiza. Schrijvers als Cees Nooteboom stapten in de jaren na de Tweede Wereldoorlog in Barcelona op de ferry, voor een lange reis over de vaak woelige zee. Om zich op het eiland te laven aan het simpele plattelandsleven, de charme van de oude stad en het gezelschap van collega-beatniks om samen absint en andere geestverruimende middelen te consumeren. Britse kolonialen met heimwee naar India, Vietnam-veteranen en Noord-Europese artiesten, adel en leeglopers waren de eerste expats, een bescheiden gemeenschap die zich bezighield met het organiseren van high teas en feesten. En vooral met heel veel drinken.

Na de beatniks kwamen de hippies en na de hippies de hippies-met-villa-en-zwembad. Pink Floyd had een opnamestudio op het piepkleine naburige eiland Formentera. Zangeres Nico van The Velvet Underground overleed op Ibiza. Ze werd aangereden toen ze met de fiets om wiet ging. Hippies, acteurs en locals verbroederden in de embryonale discotheken, vaak niet meer dan veredelde boerderijtjes.

Sergio, Roger, Sofie

Steak eten met Boy George, feesten met Freddy Mercury, Roman Polanski en Grace Jones, aan de toog met Nikki Lauda en een drankje met Kevin Spacey: Patrick 'Soks' Vercauteren kan het allemaal navertellen. De peetvader van de Belgische scene op Ibiza mag trouwens Kevin zeggen tegen meneer Spacey, net zoals wanneer hij praat over superster-dj's Laurent (Garnier) en David (Guetta). Of over Jeroen (Meus), Sergio (Herman), Sofie (Dumont), koks die niet meer van het eiland zijn weg te slaan. "Roger heb ik dit jaar nog niet gezien." Hij heeft het over sterrenchef Roger Van Damme.

Patrick Soks was ooit kapper, daarna marktkramer en sinds 25 jaar partyorganisator. Eerst in Knokke, daarna in Café d'Anvers en nu dus op Ibiza. Hij zit aan de bar van Destino, een hotel/club/zwembad in strakke kasbastijl. Op de zonnebedden in het bijna witte water liggen gebronsde lichamen in zeer kleine zwemkledij. Straks vindt hier een van zijn feesten plaats, de podia worden opgebouwd. Patrick Soks is in het gezelschap van Boris Cossement en zijn vrouw Josephine, een West-Vlaams koppel dat een tweede verblijf heeft op het eiland. "Op den duur kwamen we zo vaak dat we maar een appartement hebben gekocht. Ook voor verhuur, hé." Ze hebben drie jonge dochters. De babysit is ingevlogen. "'t Is ook een beetje werken hier."

Waarom ze precies op Ibiza zijn beland, is niet helemaal duidelijk. Het heeft iets te maken met de sector waarin ze werken. Boris vermeldt een mail van Ibiza-adept Sergio Herman, "niet dat we hem persoonlijk kennen of zo". Ze verkopen afvalverwerkingssystemen voor industriële keukens en aangezien half kokend Vlaanderen op Ibiza rondhangt, is het geen slecht idee om hier te zijn. "Aan de toog wordt meer genetwerkt dan je denkt", zegt Boris en zijn vrouw haalt een flyer van hun bedrijf uit haar gevlochten tas. "We zouden hier graag binnengeraken." Hij bedoelt dat hij afvalverwerkingssystemen wil verkopen aan de Pacha-groep, de eigenaars van het hotel waar hij vandaag aan de toog hangt.

Er wordt nog een rondje spuitwater besteld, en smoothies in felle kleuren met namen als Detox en Purify. "Zo gezond, zeg." Josephine drinkt op de middag al eens graag een roseetje. "Kijk," zegt Patrick, "dat bedoel ik nu als ik over de kwaliteiten van Ibiza spreek." Het mooie meisje achter de bar - alle meisjes achter de bar zijn jong en mooi - heeft de ijsblokjes in zijn glas met een tangetje uit de ijsemmer gevist. "Nooit zul je hier iemand met zijn handen aan het ijs zien zitten. Het begint bij ons stilletjes door te dringen, maar de keren dat ik in België iemand achter de bar van zijn haar in de ijsemmer heb zien gaan..." Zijn neus rimpelt van afschuw.

Rijke Russen

De tijden zijn lang vervlogen dat je hier sterren op de dansvloer tegenkwam of, zomaar, in het wild op het strand. Ze trekken zich terug, achter glas, achter de gordijntjes van de vipbedden, op hun jachten, in hun huizen met hoge poorten en een lange oprit. Toch biedt het eiland volop kansen voor sterrenstofspotters. Hier nam Wham! een videoclip op en in dat hotel snoof Freddie Mercury coke van zilveren schalen. Je kunt er flaneren langs het restaurant in de jachthaven waar acteur Orlando Bloom kindsterretje Justin Bieber op zijn gezicht sloeg nadat het joch een toespeling had gemaakt op zijn ex, model Miranda Kerr. In die strandclub werd Elle MacPherson zonnend gespot, in dat dorp woont Jade Jagger, dochter van Mick. De plaatselijke pers rapporteert trouw wie er met zijn jacht de Balearische waters doorkruist: Naomi Campbell, Roberto Cavalli, Leonardo DiCaprio.

Om BV's te spotten heb je zelfs geen paparazzi nodig. Ze zetten hun vakantiekiekjes zelf online, bij voorkeur voorzien van eigen citaten. Hier at de dochter van chef Sofie Dumont gamba's (#mijnkindeetalles), toonde Joy Anna Tielemans haar 80.000 volgers haar kont in een hoog uitgesneden badpak. In dit witte kerkje aan de steile klif is Sergio Herman getrouwd, in deze beachbar gaf hij zijn huwelijksreceptie en in dat visrestaurant eet hij graag dure scheermesjes.

Werd de komst van de jetset aanvankelijk op gejuich onthaald - liever nouveau riche dan white trash - dan klinkt vandaag voorzichtig gemor. Er zijn plannen voor een tweede golfclub op het kurkdroge eiland. De druk op het schaarse water is al zo hoog dat er water uit de zee wordt gehaald en chemisch bewerkt tot het min of meer drinkbaar is. Maar wel afschuwelijk smaakt. Er is gemor over de massale instroom van jachten die - gratis - hun anker uitwerpen waar ze maar willen en daarmee het kwetsbare, zeer traag groeiende en ondertussen beschermde zeegras uittrekken. Er is ongenoegen over de ongelimiteerde instroom van cashgeld, een privilege dat nog meer rijke Russen naar Ibiza trekt.

Aan de bar van Destino wordt ondertussen gepraat over wie waar op het eiland een huis heeft gekocht, welke bekende gezichten er zijn gespot - Marco Borsato, de man van Katja Retsin (Jan Schepens, al kan niemand onmiddellijk op zijn naam komen) - welke nieuwe contacten er zijn gelegd, dat het veel te druk is geworden op het eiland en dat er dit jaar enorm veel Nederlanders op Ibiza zijn. De Hollanders, zegt Boris, hebben het altijd over de vibe van het eiland. "Dan zeggen ze: voel je de vibe al?" Dat vindt hij hilarisch. Ze praten over het feest dat straks doorgaat, over welke club the place to be is, hoe het uitgaansleven was en hoe het aan het veranderen is. "Je mag niet vergeten dat Ibiza groot geworden is door de muziek", zegt Patrick. "Het leeft nog altijd van de muziek, deze nacht alleen gaan er 25.000 mensen uit." Boris en Josefien gaan ook graag uit. Boris vertelt over een memorabel optreden van dj Armin van Buuren, kopman van de Hollandse stampende trance. "En hij sloot zijn set af met een nummer van Nirvana. Geweldig!"

Vroeger was het eiland authentieker, zegt Patrick, die in 1981 zijn vaste bestemming Saint-Tropez al ruilde voor Ibiza. De West-Vlamingen zijn het volmondig met hem eens. "Het is te hopen dat de authenticiteit bewaard blijft", zegt Boris - in zijn enthousiasme spreekt hij het uit als authentiekiteit. Ook zijn ze het erover eens dat Ibiza nog steeds een bepaalde "puriteit" heeft. Het vlees is puur, "niet zoals in België, waar het er wel goed uitziet maar je nooit zeker weet wat erin zit." Hier gebruiken ze vast veel minder bewaarmiddelen en hormonen, zeggen ze. De vis, ook puur. De mensen, puur. De tortilla, maar dan wel die ene tortilla in dat ene cafeetje in dat kleine dorpje waar nog niet te veel toeristen komen. Of dat barbecuerestaurant waar je vroeger onaangekondigd kon binnenlopen, maar waar je nu weken op voorhand moet reserveren, ook al probeer je via Patrick alsnog een tafel te bemachtigen. Vol is vol, zegt Patrick. "Daar kan ik ook niets aan doen."

Zo gaat dat: het is leuk om vrienden warm te maken voor de geweldige vakantie die je op dat bijzondere eiland hebt beleefd. Tot ze allemaal naar hier komen met nog meer volk in hun kielzog, aangevuurd door Instagram en Facebook. Verborgen plekjes blijven niet lang verborgen in de wereld van geotags. Ze vinden dat het eiland "overspoeld" wordt. "Er komt veel fout volk naar hier." De mensen die mij twintig jaar geleden uitlachten omdat ik naar Ibiza trok, zegt Patrick, kopen hier vandaag huizen. "Volk uit Saint-Tropez. Mannen met rode broeken." Maar je zult het zien, zegt hij. "Volk uit Saint-Tropez kan hier niet aarden. Je uurwerk, je auto, dat doet er op Ibiza niet toe. En dat zal altijd zo blijven."


MAANDAG IN DEEL TWEE: Als de feestneuzen gaan slapen, verandert Ibiza in een kinderparadijs. Voor hun ouders wacht de strandbar met ijsemmer. 'We hebben al veel blote borstjes gezien.'