'De Block kan 480 miljoen besparen op medicijnen'

Hier betaalt een apotheker voor de cholesterolverlager Atorvastatine 16,03 euro. In Nederland is dat amper 2,7 euro. Mochten we hier kunnen genieten van die Nederlandse prijzen, zou dat meteen een besparing van 21,61 miljoen euro opleveren, becijferde arts Dirk Van Duppen (Geneeskunde voor het Volk/PVDA).

De cholesterolverlager is trouwens niet het enige medicijn dat volgens hem goedkoper kan. Van de 25 geneesmiddelen die onze staat het meeste geld kosten, kan het merendeel in prijs dalen. "Mits de overheid de farmabedrijven tegen elkaar zou uitspelen", zegt Van Duppen.

Hij doelt op het zogenaamde kiwimodel, waarbij regeringen openbare aanbestedingen uitschrijven voor geneesmiddelen en uiteindelijk voor het goedkoopste kiezen. Dat kan voor geneesmiddelen waarbij het patent is verlopen, maar ook bij innovatieve medicijnen van dezelfde kwaliteit kunnen bedrijven tegen elkaar uitgespeeld worden.

"Dit systeem moet opnieuw op de politieke agenda komen", vindt Van Duppen, die al jaren ijvert voor de invoering van het kiwimodel. "Zeker nu er steeds meer peperdure medicijnen onze richting uit komen." Mocht België voor die top 25 Nederlandse prijzen mogen betalen, zou dat volgens zijn berekening een besparing betekenen van 480 miljoen euro.

"Een piste die het waard is het om serieus te onderzoeken", zegt gezondheidseconoom Lieven Annemans (Universiteit Gent). "Want met de huidige manier van werken halen we misschien niet het onderste uit de kan. Voorwaarde is natuurlijk dat het gaat om medicijnen die kwalitatief even goed zijn. Als een geneesmiddel gewoon beter werkt dan een ander, is het ook logisch dat je er meer voor betaalt. Het kan niet de bedoeling zijn dat we inboeten aan kwaliteit."

Een ander risico van het kiwimodel volgens Annemans is dat wanneer je het systeem te ver doordrijft, farmabedrijven minder gestimuleerd zullen worden om aan innovatie te doen.

Op het kabinet van minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld) klinkt dat het gewoon niet mogelijk is dit model in te voeren. "Wij hebben nu eenmaal een ander systeem dan Nederland", zegt woordvoerster Els Cleemput. "Rudy Demotte (PS) heeft ooit geprobeerd het kiwimodel hier te lanceren, en het is mislukt. Onze wetgeving laat het niet toe."

Ze benadrukt dat wij andere methoden hebben om de prijs te drukken. "Zo zijn artsen verplicht om het goedkoopste medicijn voor te schrijven en onderhandelen wij grote kortingen met de industrie. Of er is de patent cliff(zodra een geneesmiddel niet meer onder patent staat, daalt de prijs, SV). Met alle maatregelen die wij hebben, kunnen we 1,4 miljard euro vrijmaken. Geld dat we herinvesteren in nieuwe, innovatieve medicijnen."

Strikte medische nood

Toch vragen experts zich af of het - ondanks de technieken die in België bestaan - toch niet nog een pak goedkoper kan. Professor Rene Westhovens (KU Leuven) zag de voorbije vijftien jaar het ene na het andere innovatieve reumamedicijn op de markt komen. "De meeste van die behandelingen zijn gelijkaardig en kosten zo'n 15.000 euro per jaar", zegt hij. "Pas nu er een aantal patenten vervallen, gaat de prijs eindelijk wat omlaag. Maar hoe kan het dat het al die tijd zo hoog bleef terwijl de strikte medische nood afnam? Het moet toch mogelijk zijn om de concurrentie wat meer te laten spelen?"

Een analyse die Annemans deelt. "Alle ideeën om het budget onder controle te houden, zijn waardevol. Al zullen we naast de prijs zeker ook naar dat andere grote probleem in ons land moeten kijken: de volumes. Belgische artsen schrijven niet alleen veel voor, de Belg vráágt ook veel medicijnen. We hebben ook maatregelen nodig die daarop inspelen."