Direct naar artikelinhoud

Breivik betreurt 'burgerslachtoffers'

De extreem rechtse terrorist Anders Behring Breivik heeft excuses aangeboden voor de 'burgerslachtoffers' die hij heeft gemaakt bij zijn aanslagen op 22 juli vorig jaar in Noorwegen.

"Zij waren geen legitieme doelen", zei Breivik op de laatste dag van zijn getuigenis in Oslo. De rechts-extremist doelde op een passant die stierf na zijn bomaanslag op het regeringsgebouw in Oslo en anderen die gewond raakten. Breivik betreurt dit omdat zij 'geen connectie hadden met de partijen die multiculturalisme ondersteunen of werkten bij een ministerie'. Breivik heeft zijn aanslagen op de linkse elite, waarbij 77 doden vielen, tot nu toe verdedigd als 'wreed maar noodzakelijk' omdat hij Noorwegen en Europa wil beschermen tegen overname door moslims.

Gisteren noemde hij zijn aanslagen een 'kleine barbaarse daad die een grotere barbaarse daad moet voorkomen'. Nabestaanden luisterden vol afschuw terwijl Breivik verklaarde dat hij het verdriet van nabestaanden begrijpt omdat hij zelf 'alles heeft verloren' op 22 juli, doelend op familie en vrienden die het contact met hem hebben verbroken.

Op de vraag of hij ook excuses aan zou bieden aan de familie van de andere omgekomen slachtoffers, onder wie 69 slachtoffers op Utoya, antwoordde Breivik "Nee. Utoya was een politiek indoctrinatiekamp."

Breivik stelde verder dat de pogingen om hem ontoerekeningsvatbaar te verklaren afkomstig zijn van een 'racistisch complot'. "Niemand zou om een onderzoek naar mijn psychische gesteldheid hebben gevraagd als ik een bebaarde jihadist zou zijn geweest."

Voor één overlevende van Utoya, Adrian Pracon, leverde de getuigenis van Breivik een bizar antwoord op op een vraag die hij al sinds 22 juli bij zich draagt: Waarom richtte Breivik zijn geweer op mij, maar schoot hij niet?

Breivik verklaarde dat hij Pracon niet had neergeschoten omdat hij er 'rechts' uitzag. "Toen ik hem zag, zag ik op veel manieren mezelf. Dat is waarschijnlijk waarom ik hem niet heb neergeschoten."

"Ik had nooit gedacht dat ik een antwoord zou krijgen op deze vraag", zei Pracon. "Nu moet ik het antwoord verwerken. De reden dat ik leef is net zo willekeurig als het feit dat de anderen dood zijn."

Het proces tegen Breivik duurt in totaal tien weken. Belangrijkste vraag is of de 33-jarige Noor ontoerekeningsvatbaar wordt verklaard en gedwongen wordt opgenomen in een psychiatrische instelling. Breivik zelf heeft dat de 'ultieme vernedering' genoemd.

Gisteren was de laatste dag dat Breivik getuigde. Vanaf vandaag komen getuigen, hulpverleners en overlevenden van de twee aanslagen aan het woord.