Geert Noels: ‘Dit plan rammelt aan alle kanten’

Zijn we van onze Griekse zorgen verlost?

“Mocht je er zeker van kunnen zijn dat met het Europese noodkrediet alle problemen zijn opgelost dan is dit een goed akkoord. Maar wie durft dit te zeggen? Het is niet duidelijk hoe het verder moet. Is dit een procedure waar ook andere eurolanden beroep op kunnen doen? Wat als bijvoorbeeld de Spanjaarden in de problemen komen? Wat dan? Dan zal de druk op Duitsers en de Fransen om de Spanjaarden te redden, zeker toenemen. En moeten de Grieken dan op hun beurt de Spanjaarden helpen? Op uitzondering van Duitsland, Nederland, Finland en ook Oostenrijk hebben alle landen die Griekenland geld zullen lenen, zelf grote problemen. Neen, dit is niet het einde van de Griekse saga.”

De Grieken krijgen nu de kans om goedkoper geld te lenen. Dat geeft hen toch ruimte om orde op zaken te stellen?

“De financiering die men de Grieken vandaag geeft, lossen de economische problemen van de Grieken niet op. Athene staat voor een bijzonder harde saneringsoperatie. De komende vijf jaar zullen uitkeringen, weddes van ambtenaren en lonen in de privésector naar omlaag moeten. Dat zal veel tegenstand oproepen. Wat Europa doet is een oplossing aanreiken voor het liquiditeitsprobleem van de Grieken, maar een structurele oplossing blijft achterwege. Het is alsof je een bedrijf een kortlopend krediet geeft zonder dat je een over een businessplan beschikt dat uitzicht geeft op een duurzaam herstel en een positieve cashflow.”

Wat zou er dan moeten gebeuren?

“Geef de Grieken de kans om tijdelijk uit de eurozone te treden en bied hen de mogelijkheid om jaarlijks hun munt met vijf procent te devalueren. Dat schrikt speculanten af. Over een periode van vier à vijf jaar geeft dit scenario de Grieken extra zuurstof. Op die manier krijgen ze de kans om hun economie competitief te maken. Daarna kunnen ze terug intreden in de eurozone. Zolang Griekenland in de eurozone blijft, zal Athene nog meer geld vragen. Vandaag ligt er 40 miljard euro voor hen klaar. Maar de Grieken willen nu al 80 miljard euro. Dat is niet duurzaam. Een plan B is nodig”

Wat met Portugal en Spanje? Kunnen die landen nog buiten schot blijven?

“Met zo’n plan B zou je andere probleemlanden het perspectief bieden om er weer bovenop te komen. Nu zullen de markten testen in hoeverre de eurozone dit kan volhouden.”

Spat de eurozone straks uit elkaar?

“Zolang Frankfurt (de hoofdzetel van de Europese Centrale Bank, JCS) in Duitsland ligt, zal Griekenland sneller uit de muntunie stappen dan omgekeerd. Maar dat het jongste akkoord in Duitsland niet goed onthaald wordt, is duidelijk. De Duitse publieke opinie voelt zich gefopt. Ook onze noorderburen denken er zo over. Landen met een spaartraditie dragen stabiliteit hoog in het vaandel. Hun bevolking is er niet over te spreken dat de Grieken geholpen worden. Ze zien het als een zaak van oplichting: de Grieken gaan op een sluikse manier met hun spaarcenten aan de haal.”

Terecht?

“Dit is geen onschuldig verhaal. De Grieken hebben met valse cijfers een toegangsticket voor de eurozone bekomen. Ze hebben zich als een Trojaans paard in de eurozone gewrongen en zijn erin geslaagd om veel Europees geld binnen te halen. Sinds 1994 krijgen ze acht procent van het EU-budget, goed voor 4 procent van hun bruto nationaal product. Neem de Europese steun weg, en het land zou er nog slechter voorstaan en zou al langer in de problemen zijn geraakt met de terugbetaling van zijn schulden. Het drama is dat ze met al die Europese steun weinig productieve investeringen hebben gedaan. Bovendien kampt het land met een enorm zwart circuit, veel corruptie en een inefficiënte overheid. Zo’n land kan je moeilijk verdedigen.”

Wat betekent dit voor de euro?

“Als er geen verdere problemen komen, dan zorgt dit akkoord voor de nodige opluchting. Maar bij de minste kink in de kabel komt de euro in de problemen. De eenheidsmunt dreigt op termijn te verzwakken. En dat is toch helemaal iets anders dan bij de lancering van de euro was overeengekomen. De afspraak was dat de euro een stabiele munt zou zijn naar Duits model en dat elk land verantwoordelijk zou zijn voor zijn eigen staatsfinanciën. Nu Griekenland geholpen wordt, krijg je straks misschien een nieuw pact waarbij de eurolanden elkaars financieringstekorten dragen. Dat is een drastische ommekeer.”

De Belgische regering zegt dat als ons land geld leent aan de Grieken de Belgische belastingbetaler buiten schot blijft. Akkoord?

“België staat garant voor een lening van 1,1 miljard euro aan de Grieken. Ik acht de kans groot dat de Grieken vroeg of laat de terugbetalingsvoorwaarden van hun schulden eenzijdig zullen wijzigen. Er kunnen wel degelijk verliezen optreden in deze Griekse leningen. Vroeg of laat gaat dit de Belgische belastingbetaler dus centen kosten. Als de Grieken een schuldherschikking moeten doorvoeren en de Griekse schuld daalt pakweg 20 procent in waarde, dan kost dit de Belgische belastingbetaler 220 miljoen euro. Dat is heel veel geld. Misschien wordt het zelfs 440 miljoen euro als de Grieken nog meer centen nodig hebben. We weten in België niet hoe we ons begrotingstekort van meer dan 20 miljard euro en onze oplopende staatsschuld moeten financieren. Ook weten we we niet hoe we de vergrijzing moeten betalen. Maar de Grieken mogen in tussentijd op onze gulheid rekenen.”

Is dit plan goed nieuws voor de Belgische banken?

“De Belgische banken hebben zwaar geïnvesteerd in Griekenland. Als de Griekse leningen in waarde dalen, dan scheuren ze hun broek. De banken kunnen zich niet veroorloven om verliezen te lijden. Door de financiële crisis kampen ze met een gebrek aan kapitaal. In feite kan je zeggen dat de banken dank zij het Europees akkoord voorlopig voor een tweede keer worden gered. Maar dan gaan we er wel vanuit dat er geen verdere ongelukken gebeuren. Want de Belgische banken hebben voor 138 miljard euro belegd in obligaties van riskante landen als Griekenland, Portugal, Spanje, Italië en Ierland.”