Direct naar artikelinhoud

Stemmenkanon zonder stemmen

Hij is de gedroomde minister-president van de Vlaming, maar dat vertaalt zich niet in stemmen. Meer dan ooit hangt het minister-presidentschap van Kris Peeters (CD&V) aan een zijden draadje.

Als u wil dat Kris Peeters minister-president blijft, stem dan op ons." Wouter Beke zei het een maand geleden quasi letterlijk voor de camera's van Reyers Politiek op Canvas. Een smeekbede was het bijna.

Naar het eerste deel van zijn boodschap luisterde de kiezer. De studenten willen Peeters opnieuw op het Martelarenplein (DM 14/5), net zoals de kiezer van eender welke politieke kleur (DM 23/4). Is Peeters niet de eerste keuze, dan toch zéker de tweede.

Peeters straalt vertrouwen uit, hij staat voor rustige vastheid. Zijn concurrenten? Daar weet men het niet zo van. In het slechtste geval ruiken ze naar instabiliteit. En als er iets is dat de Vlaming niet meer wil, is het wel een remake van de vorige regerinsgvorming. Peeters is de veilige keuze.

Walk-over

Maar om minister-president te worden, zijn er stemmen nodig. En daar knelt dus het schoentje. Peeters komt dan wel op in het hol van de leeuw, voor de campagne echt losbarstte dacht CD&V de kloof met N-VA nog wel tot een aanvaardbare afstand te kunnen verkleinen. Maar hoe verder de campagne vordert, hoe meer terrein Peeters verliest. Hoe meer ook de moed de minister-president zichtbaar in de schoenen zakt.

De duels van afgelopen zondag zitten daar zeker voor iets tussen. Wekenlang heeft Peeters aangedrongen op een debat met De Wever. Toen het eindelijk zo ver was, had hij wellicht gewild dat de N-VA-voorzitter nooit op zijn gepor was ingegaan. Was het geen walk-over van De Wever, de overwinnaar was Peeters toch zeker niet. "Ik ben speciaal niet opgekomen in Vlaanderen om uw concurrent niet te zijn", benadrukte De Wever achteraf nog eens fijntjes zijn clementie.

Peeters zit deze campagne niet goed in zijn vel. Hij is geen campagnedier, heeft nog nooit echt kiezers moeten overtuigen. In 2004 werd hij als wit konijn tot minister gebombardeerd zonder zelfs maar kandidaat geweest te zijn. In 2009 werd hij herkozen zonder echte concurrenten gehad te hebben. Met Kris was het perfect, toch?

Dat is dit keer anders. De presidentiële aanpak waar Peeters zijn handelsmerk van gemaakt heeft, slaat niet aan. Blijven doen alsof je de grootste bent terwijl er een reus boven je uittorent is niet geloofwaardig. Het heeft zelfs iets pijnlijk pathetisch.

En dus veranderde CD&V het geweer drie weken geleden op haar congres van schouder. Plots kozen de christendemocraten ervoor om N-VA frontaal aan te vallen. Een strategie die Peeters voor eigen publiek nog met verve uitvoerde, maar die eigenlijk haaks op zijn persoonlijkheid staat. Een dag later ontplofte de nieuw ingeslagen weg overigens al in het gezicht van CD&V, toen N-VA op exact dezelfde locatie congresseerde. "Gisteren was er hier een bijeenkomst over de N-VA, vandaag van de N-VA", klonk het toen smalend.

Plan C

Heel belangrijk voor CD&V worden de resultaten in de rest van Vlaanderen. Om de verhoopte grens van de 20 procent te ronden, moet CD&V hopen dat Antwerpen een eenzame negatieve uitschieter is. Zeker West-Vlaanderen wordt cruciaal. Als de populaire Hilde Crevits (CD&V) daar stand kan houden tegen Geert Bourgeois (N-VA) of zelfs meer, moeten de christendemocraten niet helemaal wanhopen.

Valt ook West-Vlaanderen serieus tegen, dan is dat niet alleen problematisch voor CD&V maar ook voor N-VA. N-VA rekent op een sterk genoeg CD&V om samen een regering te vormen. Bij voorkeur met twee, als het moet ook met Open Vld. Het is exact om het scenario te vermijden waarbij CD&V degradeert tot meeloper, dat De Wever geen zin had in een duel met Peeters. Bij een CD&V dat veel kleiner is dan 20 procent zijn ook de Vlaams-nationalisten niet gebaat.

Voor zijn partij hoeft deze uitslag niet allesbepalend te zijn, voor Peeters zelf hangt er iets meer vanaf. De kans dat hij zichzelf kan opvolgen als minister-preisdent wanneer het resultaat in Antwerpen zo tegenvalt, is uiterst miniem. De Vlaamse regeringsleider wil liever niet reageren op de uitslag van de peilingen. De campagne van zijn partij ligt tot zondagavond helemaal stil door het plotse overlijden van Jean-Luc Dehaene.

Begin deze week zei hij in het VRT-programma Het Beloofde Land nog wel dat hij "zo hard bezig is met plan A" dat hij niet aan optie B en C denkt. Maar dat die uitwijkmogelijkheden concreet in zijn hoofd zitten, bevestigde de minister-president evenzeer. Vakminister worden onder een andere regeringsleider ziet hij immers niet zitten. Minister-president worden bij gratie van de N-VA, daar is Peeters al evenmin de man naar. Het premierschap is nog een mogelijkheid. Ook al sluit hij die optie zelf uit, de kaarten kunnen na 25 mei nog vreemd vallen.