Direct naar artikelinhoud

Vaandeldrager van heavy metal

BRUSSEL

Geen verrassing in StuBru’s Zwaarste lijst: voor het derde jaar op rij koos metalminnend Vlaanderen ‘Master of Puppets’ van Metallica tot nummer 1. Metallica is dan ook de grootste metalband uit de muziekgeschiedenis. Maar ook de beste?

1.

Het ‘U2 van de metal’

Het succes is Metallica niet op een dag overvallen. De groep bouwde jarenlang gestaag aan de weg, overlevend op een minder dan karig inkomen. Het schiep een band van een tegen allen, met het onlosmakelijke geloof in eigen kunnen. Niet alleen daarin valt een parallel te trekken met U2.

Net zoals de Ierse stadionrockers generatiegenoten achter zich lieten, werd Metallica genreoverschrijdend. Dat gebeurde met hun titelloze zwarte album uit 1991, waarop ze korte, krachtige songs en eenvoudige, aanstekelijke riffs combineerden met een briljante productie. Nog steeds een mijlpaal in de hardrock. Toen Freddie Mercury kort daarop overleed en Metallica van Queen de gelegenheid kreeg om diens tribute op gang te trekken, waren de ogen van de hele tv-wereld op Wembley Stadium gericht en trof Metallica doel.

In hun drie jaar durende wereldtour (eindigend in Werchter) stak de band Guns N’ Roses definitief voorbij in populariteit. Sindsdien volgden 9 Grammy’s en de Rock and Roll Hall of Fame. Metallica heeft al meer dan 100 miljoen platen verkocht, en van het titelloze Black Album gaan jaarlijks nog steeds bijna een miljoen exemplaren over de toonbank.

2. Hard maar melodieus

Metallica is niet de allerzwaarste metalband. James Hetfield krijst niet alsof hij aan het branden is in de hel en Lars Ulrich drumt evenmin als een onvermoeibare octopus. Het is evenwel ook geen bende mietjes. Metallica scoort bij verschillende generaties hoog op de waardemeter. Oudere metalfans - die opgroeiden met Black Sabbath, AC/DC en Iron Maiden - zien in het Californische viertal een groep die de traditie van die bands voortzet en het genre tegelijk een boost gaf, toen het eind jaren ’80 stond te verdwijnen. Ze waarderen dat Metallica nooit het melodieuze uit het oog verloor, hoe snel en hard de gitaren ook gierden. Jongeren die posters van het gemaskerde Slipknot op hun kamer hebben, kunnen zich eveneens in de grote M vinden.

Imagogewijs is alles dreigend en donker: kogelriem, Flying-V-gitaren, tatoeages, zwarte kledij. Metallicasongs gaan over frustraties waar je in je puberteit een antwoord op zoekt en hun thrashmetal klinkt een stuk ruiger dan wat The Scorpions en Bon Jovi ooit deden. Metallica is kortom de grootste, welja, ‘gemene’ deler.

3.

De eerste live-ervaring

Dat laatste geldt ook als livegroep. Metallica stond al 6 keer op Rock Werchter, Flanders Expo en het Sportpaleis vulden ze in een vingerknip. Metallica is dus de groep bij uitstek waarbij muziekliefhebbers een eerste keer in aanraking kwamen met heavy metal. En zoals het gezegde gaat: je eerste lief vergeet je nooit meer. Metallica maakt shows op stadionformaat (rookbommen, vlammen, vuurwerk) en James Hetfield toont zich bovendien een charismatisch frontman, met liefde voor zijn publiek. Het verklaart waarom de groep zo veel naar onze contreien afzakt.

Te vaak, beweren critici. Maar de tienduizenden die telkens opnieuw in dichte drommen afzakken leveren het bewijs dat Vlaanderen hen nog lang niet beu is. En ze blijven ook presteren. Hun jongste platen kunnen niet tippen aan de hoogdagen, maar na een zware vormcrisis tien jaar geleden - waarbij de groep in therapie ging en Hetfield afkickte van een alcoholverslaving - blijkt de band herboren. Toen Metallica twee jaar geleden Werchter afsloot, kreeg het van de muziekredactie van De Morgen vijf sterren toebedeeld. Hun World Magnetic Tour is intussen door bijna 3 miljoen mensen gezien en de 15de meest verdienende tour ooit (217 miljoen dollar).

4.

Mee met zijn tijd

De episode met Napster (toen Metallica ten strijde trok tegen het illegaal downloaden) was een vergissing, maar verder heeft de groep de vinger steeds aan de pols gehouden. Metallica toonde zich een van de eersten om via hun fanclub speciale acties op te zetten voor de trouwe leden, en heeft een eigen website waarop je alle live-optredens in de beste kwaliteit kan binnenhalen. De groep maakte ook al een aparte versie van het populaire computerspel Guitar Hero om zo nieuwe, jonge fans aan te spreken.

Tegelijk worden ook de roots niet vergeten. Zo stonden Hetfield en co. afgelopen zaterdag nog voor meer dan 50.000 fans in het Californische Indio (waar de week voordien Coachella plaatsvond), om er voor het eerst ooit in de VS samen met Slayer, Megadeth en Anthrax op te treden als de ‘Grote Vier’. “Metallica runt een erg professionele organisatie”, zei Kerry King van Slayer daarover. “Zonder hen zouden we hier niet allemaal samen staan en was er van deze historische dag geen sprake.” Daarom blijft Metallica de vaandeldrager van de heavy metal. En zal de groep ook volgend jaar opnieuw De zwaarste lijst aanvoeren.