Duitsland riskeert Europese straf
Het hoge Duitse handelsoverschot zorgt al jaren voor problemen in Europa. De Europese Commissie is nu van plan Duitsland op het matje te roepen. 'Duitsland moet meer besteden in het buitenland.'
De Europese Commissie beslist vandaag of er een onderzoek wordt gestart naar het hoge overschot op de Duitse handelsbalans. Het feit dat Duitsland al jaren meer exporteert dan importeert zou de Europese economie ontwrichten, zo luidt het. Het initiatief is opmerkelijk, want exportkampioen Duitsland boekt al sinds 2007 forse overschotten van rond de 6 procent van het bruto binnenlands product, zonder dat die situatie uitmondde in een onderzoek.
Maar daar komt wellicht verandering in. Olli Rehn, de Finse commissaris die bevoegd is voor Economie en Financiën, zegt dat een onderzoek niet langer een taboe mag zijn. Het onderzoek kan leidden tot een verzoek aan Duitsland om zijn overschot te verkleinen.
"Het is een goede zaak indien Duitsland wordt aangepakt. De Europese Commissie had al veel eerder moeten ingrijpen. Dan hadden we in Europa een nieuwe recessie kunnen vermijden", zegt Paul De Grauwe.
Volgens de professor economie aan de London School of Economics is het Duitse overschot medeverantwoordelijk voor de huidige crisis in Europa. "Als Duitsland zijn overschot vermindert door meer te besteden in het buitenland, wordt het voor eurolanden in Zuid-Europa makkelijker om hun economie uit de crisis te halen."
Obsceen
De hele kwestie ligt bijzonder gevoelig in Duitsland. Berlijn vindt het ongehoord dat het op het beklaagdenbankje terecht zou komen. Dat Duitsland een overschot op zijn handelsbalans heeft, heeft alles te maken met de zwakke economie van de andere eurolanden, wordt daar gezegd.
De rest van Europa zou blij moeten zijn dat de Duitse exportmachine met sterkhouders zoals Audi, BMW en Siemens het zo goed doet: het zorgt immers ook voor bestellingen in andere landen. Een eventuele straf voor de mooie exportprestaties wordt in Duitsland als oneerlijk beschouwd en gezien als een aantasting van zijn sterke concurrentiepositie.
"Duitsland wordt helemaal niet gevraagd om zijn concurrentiepositie op te geven. Het land doet zich voor als beste leerling van de klas. Ten onrechte, want het is obsceen om hoge overschotten te boeken en bestedingen laag te houden", zegt De Grauwe.
Volgens Rehn zou Duitsland meer kunnen doen om de binnenlandse vraag te stimuleren, bijvoorbeeld door de inkomstenbelastingen voor de laagste lonen te verlagen. Het voorstel is alvast voer voor discussie voor de coalitiebesprekingen tussen christendemocraten en sociaaldemocraten in Berlijn.
De Commissie staat onder zware druk van landen in Zuid-Europa om de Duitsers aan te pakken. Op een ogenblik dat de prille heropleving in de eurozone gefnuikt dreigt te worden door zware besparingen, wordt van de Europese Commissie verwacht dat ze Duitsland op zijn verantwoordelijkheid wijst.
Commissievoorzitter José Manuel Barroso erkent het probleem. Hij vindt het Duitse handelsoverschot "abnormaal" hoog en steunt een onderzoek. Maar Barroso stelde de Duitsers meteen ook gerust: Duitsland zal geen boete moeten betalen als onderzoek zou uitwijzen dat het Duitse handelsoverschot schadelijk is voor de rest van Europa.