President van Wit-Rusland 'voert slavernij weer in'
De Wit-Russische president Aleksandr Loekasjenko heeft een methode gevonden tegen arbeidsmigratie naar Rusland: draconische boetes en verplichte tewerkstelling. 'Loekasjenko voelt zich geroepen de slavernij weer in te voeren', zeggen critici.
Bij een bezoek vorige week aan een houtfabriek kondigde Loekasjenko een verbod af om ontslag te nemen. "Dan word je veroordeeld tot gedwongen arbeid en teruggehaald naar de fabriek", waarschuwde hij.
Deze week werd een decreet van kracht dat arbeiders in de houtindustrie bij ontslag verplicht het totaal verdiende salaris terug te betalen - dezelfde verplichting geldt voor bouwvakkers. Maar ook al voordat dit decreet werd ingevoerd, lieten de houtfabrieken hun werknemers niet meer gaan. De maatregel heeft betrekking op circa 15.000 arbeiders. Als de nood aan de man komt kan de wetook in andere delen van de economie toegepast worden, zeggen experts.
De kern van het probleem is arbeidsmigratie naar buurlanden. Wit-Rusland ligt ingeklemd tussen landen (Polen, Litouwen, Rusland) waar de gemiddelde maandlonen fors hoger zijn dan de Wit-Russische (200 dollar). Een miljoen mensen, bijna een kwart van de beroepsbevolking, is werkzaam in het buitenland, zegt de onafhankelijke Wit-Russische econoom Jaroslav Romantsjoek. Wit-Russen werken vooral in Rusland, vaak als tijdelijke arbeidsmigranten: de lonen liggen er stukken hoger, er zijn geen visa nodig en Wit-Russen zijn er gewild vanwege hun werklust. De arbeidsmigratie is verder toegenomen sinds de devaluatiecrisis vorig jaar, die het effectieve inkomen van de Wit-Russen halveerde.
Nikolaj Pochabov, het hoofd van een vakbond in Borisov, zei op Radio Free Europe dat de dwangmaatregel in de houtindustrie averechts zal uitpakken. "De overheid probeert de problemen ten koste van de werknemers op te lossen. Zo zullen nog meer werkers naar elders uitwijken of hier protesten organiseren."
De nieuwe regels zijn een "absolute schending van elementaire arbeidsrechten", zeggen internationale experts. Maar dat argument heeft Loekasjenko in het verleden nooit tegengehouden. De Wit-Russische economie sleept zich van crisis naar crisis: 2013 is uitgeroepen tot 'Jaar van de Soberheid'.