Direct naar artikelinhoud

'Fuck it! We gaan door tot negen uur 's ochtends!'

Deze week raakte bekend dat de legendarische Gentse Culture Club zijn gebouw verliest aan een zeepfabriek. Het onderstreept het definitieve einde van wat een van de origineelste muziektempels van ons land was. We halen herinneringen op met een aantal hoofdrolspelers. 'Het was Tomorrowland avant la lettre. Maar met een complexer verhaal.'

Culture Club ontstond in 2002 niet zomaar vanuit het niets. De wortels groeien tot diep in de Gentse clubondergrondse, helemaal terug tot aan legendarische partyconcepten zoals Eskimo en de Belmondo-feestjes in het S.M.A.K. Uit die rijke clubcultuur boetseerden Dirk De Ruyck, Rudy Victor Ackaert en Thierry Bogaert Culture Club, niet alleen maar een plek waar je kon dansen, maar een wervelende clash van mode, design, kunst en popmuziek. De Dewaele-broers hielden er hun 2manydjs-project boven de doopvont. Dj/rapper TLP leerde er het clubpubliek naar r&b luisteren.

Die laatste voelen we aan de tand over het hoe en waarom van Culture Club. Ook oprichter Dirk De Ruyck vragen we om opheldering, evenals Bart Roman (de man achter WeCanDance en ooit de rechterhand van Rudy Victor Ackaert) en Fredo De Smet, één helft van Fredo & Thang, lange tijd resident-dj's van Culture Club. Dj en dancekenner Nadiem Shah was dan weer guest-dj in de club en kwam er jarenlang als nieuwsgierige partyganger over de vloer. Het geheim van Culture Club in 6 stappen.

Het begin

TLP: "Ik draaide r&b op de Club 69-feestjes in Gent, wat goed aansloeg bij de vrouwen. Ik heb Thierry Bogaert ooit meegenomen naar de Club Royal aan de Afrikalaan in Gent en daar heeft hij het licht gezien. 'Ik ga hier een club oprichten', zei hij."

Dirk De Ruyck: "Ik had geen concrete ambitie. Muzikaal zat de dance vast in een vicieuze cirkel. Ik was het routineuze van die cultuur beu. Wij waren met totaal andere dingen bezig. We hielden van een muzikale mix die pas veel jaren later populair werd. Het succes van Culture Club ligt bij het feit dat we de enige waren in België. Daarom kwamen de mensen vanuit heel het land naar ons toe. Een tweetal jaar later staken copycats zoals Dirty Dancing in Brussel de kop op, in wezen een afkooksel van Culture Club."

Bart Roman: "Mijn verhaal is er rond 2003 begonnen. Ik ging graag en veel uit, heb gestudeerd in Gent, woonde er. Dus ik was van bij het begin van Culture Club een bezoeker. Ik kende ook veel mensen ten tijde van Eskimo en Belmondo, dus het was een aangename verrassing toen Rudy Victor Ackaert mij opbelde met de vraag of ik bij het team wilde komen. Ik heb marketing gestudeerd en ik hield van de clubs, dus het was een geweldige kans."

Nadiem Shah: "Het was the place to be. The Glimmers én 2manydjs die als residents draaiden? Geschift. Ik heb nochtans lang geaarzeld vooraleer ik naar Culture Club durfde te gaan. Je hoorde dat de mensen er toch vooral naar elkaar stonden te kijken om te beslissen wie de hipste en de meest stijlvolle was (lacht). Ik stond niet te springen om in de juiste outfit met de hipste schoenen in de coolste club heel veel geld aan een glas champagne uit te geven. Toen ik voor Studio Brussel begon te werken, kwam ik snel in aanraking met de Culture Club-dj's. Ik stelde toen het radioprogramma De Maxx samen waarin de Culture Club-compilatie-cd's werden voorgesteld, dus op die manier werden die kerels vrienden."

Fredo De Smet: "Fredo & Thang kwamen meteen na de eerste generatie Culture Club-dj's. Samen met Starski & Tonic hoorden wij bij de nieuwe lichting. De mensen van Culture Club wilden ons coachen omdat ze vonden dat we talent hadden. Het was aan ons om de muzikale erfenis te verdedigen. Ik was zo nerveus toen ik de eerste keer moest draaien. Dirk stond gewoon achter ons terwijl we speelden. Hij wilde dat we trouw bleven aan de Culture Club-stijl en hij vertelde ons welke platen we moesten opleggen. (lacht) Heel leerrijk. Dirk is een soort van genie als het op dansmuziek aankomt. Een aparte kerel, hè. Hij vertelde ons zelfs waar we moesten mixen en overschakelen."

De troeven

De Ruyck: "We zijn lang heel uniek geweest. De internationale dancescene was eentonig geworden. Men vergeet weleens dat de eerste zes maanden van Culture Club de zaal amper halfvol geraakte. Nu goed, daar kwam verandering in. We waren in elk geval heel blij met de mix van mensen, van heel jong tot ouder volk: een fijne selectie die bijdroeg tot die uniciteit. We wilden vermijden dat we een saaie club werden."

TLP: "Het was de perfecte mix tussen house, eightiesrevival, rock, hiphop en r&b. Je zag dat niet in de andere clubs in België. Dat samengaan van rock en dirty clubmuziek was eigenlijk eerder iets voor op de festivals. Maar we stonden wél aan de wieg van de mash-upcultuur, waarmee 2manydjs groot zijn geworden en waarvan zij tot de godfathers zijn uitgegroeid. Dat gevoel van rockers die zich plots in de dance waagden, was bijna heiligschennis. Rock in een club? Hallo?"

De Smet: "Het was een soort Tomorrowland avant la lettre maar dan met een complexer verhaal. De boodschap was niet zozeer: wij willen samen een nieuwe toekomst voor de wereld scheppen. Nee, het verhaal was donkerder, met een grote hoek af en avant-gardistisch. Het was ook: lekkere drank, veel drugs, superveel m'as-tu-vu, een wondermooi interieur, lichtmannen die hun klassiekers kenden en op de groove meegingen met hun lichtspots."

Roman: "Het geheim van Culture Club moet je bij de basis zoeken. Mensen die een club willen beginnen, vergeten weleens dat die het best geworteld zit in een community: van Soulwax, dat internationaal aan het ontploffen was, over Felix Van Groeningen, die het als regisseur aan het maken was, tot architect Glenn Sestig, voor wie Culture Club het eerste grote prestigeproject was. Ook vormelijk deden we andere dingen. Culture Club was de eerste club die twee zalen had met twee totaal verschillende muziekstijlen. De verpakking was radicaal anders. Geen arena met negenhonderdduizend lampen aan de muur. De dranken waren anders, het licht was minimalistisch, het geluid was totaal anders voor een discotheek. Maar alle hoofdrolspelers hadden een voorgeschiedenis. Ze gingen vroeger samen pintjes drinken in de Club 69."

Shah: "Je kwam elkaar altijd tegen in Gent. Je wisselde platentips uit. Als op woensdag alle nieuwe platen in de muziekwinkels terechtkwamen, hield je elkaar op de hoogte. Zo zal ik 'Drop the Pressure' van Mylo altijd associëren met de scene rond Culture Club. Ik weet niet of dat nog bestaat, die link tussen liedjes en een hele gemeenschap."

Het publiek

De Ruyck: "Het was een mengelmoes. Heel artistiek. Mensen uit mode, design en de kunstwereld. We hebben zelfs ooit eens een avond georganiseerd met de Parijse boetiek Colette. Nu ja, we bleven natuurlijk een club waar de mensen kwamen dansen. Het was niet zoals Andy Warhols Factory, waar kunst werd gemaakt, of een Studio 54 in New York, die om celebrity's draaide. Hoe dan ook: de juiste mensen op de juiste plaats."

TLP: "Dat publiek was niet normaal. Dat waren niet alleen de coiffeurs maar ook de fashion scene, rockartiesten, bekende Nederlandse artiesten, noem maar op. De knapste vrouwen zaten in de Culture Club. Ingrid Parewijck, Grietje Troch, An Oost, Delphine Bafort: topmodellen die op de cover van Vogue en I.D. stonden. Ze waren rock-'n-roll zoals Trixie Whitley vandaag rock-'n-roll is."

De Smet: "Van de meeste mensen die toen naar de feestjes kwamen, sta ik versteld dat ze vandaag met hun twee voeten op aarde zijn terechtgekomen en kinderen hebben gemaakt (lacht). Het volk dat kwam dansen was jong, hongerig en vaak belachelijk mooi. Een beetje zoals een clichématige Hollywood-film het ideale clubpubliek zou tonen."

Roman: "Ik stond zelf zes jaar aan de deur bij de portier. Ook dat was anders dan bij reguliere clubs. Wij beslisten wie al dan niet binnen mocht. In Culture Club kwamen alle trendsetters en opiniemakers samen. Het probleem met dat type bezoekers is dat zij het na een half jaar beu zijn en naar iets anders op zoek gaan. Als Club kun je vier à vijf jaar hoge toppen scheren maar daarna moet je een andere koers varen. Nieuwe stromingen komen en gaan."

Hoogtepunten

Roman: "We zijn op veel vlakken een inspiratiebron geweest. Denk aan de thema-avonden zoals Rock 'n' Roll High School of Lunapark, waarbij we een botsautotent hadden waarin dj's draaiden."

TLP: "Ik herinner me die avond van Colette: tweehonderd Parijzenaars met de bus naar Gent. Die avond was decadent, ik zweer het je. Veel drugs, seks en rondspuitende champagneflessen. Ze zouden er een film over moeten maken."

De Smet: "Ik krijg kippenvel als ik er over vertel. In Culture Club heb ik een totaal nieuwe manier van dansmuziek leren kennen. De feestjes waren er superluid. Maar heel modern, met een enorme power."

De Ruyck: "De meest memorabele avond was die met The Avalanches. Ze waren in Brussel voor interviews en 's avonds kwamen ze bij ons draaien. Absurd goed. Ze gingen van Daft Punk naar de punkrock van MC5, een beetje zoals 2manydjs maar dan beter. Het was hun hiphopachtergrond die het hem deed. Echt een hoogtepunt."

Shah: "Mijn coolste herinnering? Jacques Lu Cont die er eens op het einde van een seizoen kwam draaien. Toen scheerde hij de hoogste toppen, ook al omdat het zijn topperiode was. Ik herinner me dat hij afsloot met zijn Thin White Duke-remix van 'Mr. Brightside' van The Killers. Wauw! Wat een beestige avond."

TLP: "(fel) I swear: a motherfucking bitch tried to suck my dick under the dj booth! Dé fantasie van elke dj. Maar het gebeurde niet want ik was toen toevallig net naar een homoseksuele kameraad aan het kijken. Beetje een afknapper toch. (lacht) De mooiste momenten waren 's ochtends. Ik was 'the early morning specialist'. 's Ochtends draaide ik meestal r&b-classics en zo zag ik een groot stuk van mijn bekendheid groeien. Ik speelde 'All Night Long' van Lionel Ritchie en de boel ontplofte. Er waren mensen die speciaal om vier uur 's ochtends naar Gent trokken omdat ze wisten dat ik voor vuurwerk zou zorgen."

Het einde

De Ruyck: "We wisten op elk vlak wat we wilden. Onze resident-dj's waren ijzersterk. We hadden een duidelijke visie. Maar toen kwam plots Live Nation, dat Body To Body organiseerde, met techno-dj's zoals T-Quest, die plots een groen masker opzette en zich Dr. Lektroluv noemde. Toen was het voor mij gedaan. Ik heb persoonlijk niets tegen die dj's maar als ik het moet analyseren, is dat het breekpunt."

Roman: "Ik heb de hoogdagen meegemaakt maar ook de pijnlijke momenten. Financieel deed de club het vaak allesbehalve goed. Culture Club werd gerund vanuit een buikgevoel. Zo van: 'We willen iets doen wat anders is dan de rest en achteraf zien we wel of we er geld mee kunnen verdienen.' Emotioneel en wat imago betreft was dat een enorm succes, maar de rationele, cijfermatige kant liet te wensen over. De club is een eerste keer failliet gegaan in 2005, ook omdat er toch wel wat schimmige figuren rondhingen zoals de eigenaar van het gebouw, die mentale problemen had en zich uiteindelijk van het leven heeft beroofd. Rudy heeft met de beste bedoelingen geprobeerd het schip drijvende te houden maar dat is helaas anders uitgedraaid."

De Smet: "Nu moet ik wel toegeven dat het gemakkelijk is om Culture Club te overschatten. Ik herinner me een bijna lege zaal bij een fantastisch optreden van Metro Area. Culture Club werkte binnen een zelfuitgetekend, eigenzinnig kader. Als je dat écht niet begreep, bleef je natuurlijk gewoon thuis."

Roman: "Wat er de laatste maanden met de club is gebeurd, vind ik heel jammer. Om eerlijk te zijn - en misschien zullen sommige mensen mij dit kwalijk nemen - vind ik dat het merk Culture Club beter stopt op die locatie en wordt begraven. Het heeft zijn beste tijd gehad."

De Ruyck: "Het doet me niets. Ik leef niet in het verleden maar in de toekomst. Nee, er is geen emotionele band."

De Smet: "Voor mij en voor veel andere Gentenaars is Culture Club al langer dan vandaag voorgoed ingeslapen. Het is zoals mijn vrouw ooit zei over mijn kat: ze was al lang dood voor we haar hebben begraven. Arm beest (lacht). Nu ja, ik heb respect voor alle mensen die er de voorbije jaren zo veel energie in hebben gestoken. Laat me het vergelijken met de nieuwe Star Wars-films: het bleef toch wat artificieel."

TLP: "Het is pijnlijk. Het is het einde van een tijdperk. Kijk, ik ben vandaag buitengesmeten in een Antwerpse club omdat ik te rock-'n-roll was: omdat ik gewoon vijf minuutjes langer wilde draaien. Ten tijde van de Culture Club had ik geroepen: (schreeuwt) FUCK THIS SHIT! WE'LL KEEP GOING UNTIL 9 IN THE MORNING! En we deden het ook. FUCK THE LAW! Gent is de definitie van rock-'n-roll in België. Zelfs dj's uit New York vinden dat die Gentse evenementen helemaal knetter waren."

De erfenis

Roman: "Ik blijf het een fantastische naam vinden: Culture Club. Het ging niet alleen over muziek. Bij de opening had je Fuse, waar je techno kon vinden, Zillion was een Disneyland by night, La Rocca was waar de Pimps & Hoes op zondagavond naartoe gingen, de Carré was voor de voetballers. Maar in Culture Club ging het niet over blingbling maar over cultuur. Onze slogan was niet voor niets 'Nightlife is Lifestyle is Nightlife'.

Shah: "Ik zit echt te wachten op iets soortgelijks. Een hele avond feesten op goeie muziek, los van het genre? Geweldig. Als je vandaag een feestje zou organiseren met die mix zou de zaal volgens mij vollopen."

TLP: "Die symbiose van rock en clubcultuur vind je niet meer, behalve misschien op de festivals. De clubs zijn te proper vandaag."

De Smet: "De clubcultuur heeft zich er van zijn oude kader bevrijd: geen hokjesdenken meer. Plotseling kon alles. Het leidde tot een grote verbondenheid. We waren een nieuwe wereld aan het creëren. Ja, dat klinkt heel hippie-achtig maar toch voelde het zo aan. Kijk, ik ga die mensen van weleer niet meteen aanklampen als ik hen op straat tegenkom maar als ik hen op vakantie in het buitenland zou ontmoeten, vallen we elkaar ongetwijfeld in de armen."