Er heerst chaos in de ether
Het frequentieplan van cultuurminister Sven Gatz (Open Vld) moest voor rust zorgen in het radiolandschap. Maar een hele reeks juridische procedures en de afkalvende politieke steun voor de hertekening van het radiolandschap zorgen voor net het omgekeerde effect.
Dat het radiolandschap wel wat bijsturing kon gebruiken, daar is zowat iedereen het over eens. Maar de manier waarop Gatz het nu doet stuit op steeds meer weerstand. Het idee is nochtans simpel. De vier netwerkradio's - zenders met een semilandelijke dekking - die Gatz in het leven roept, moeten het evenwicht tussen de openbare en de commerciële zenders verbeteren. Tegelijk worden ook de erkenningen voor de lokale zenders tegen het licht gehouden. Door in die lokale spelers te snoeien krijgen de overblijvers niet alleen een groter zendgebied en meer overlevingskansen, het is ook een manier om ketenradio's zoals Hit FM, TOPradio en Club FM, die de frequenties van tientallen lokale radio's opkochten, een halt toe te roepen.
Ondanks die duidelijke principes krijgt het plan nu meer tegenwind dan Gatz had kunnen vermoeden. TOPradio was de eerste om de kat de bel aan te binden. Toen duidelijk werd dat ze daar naast een vergunning als netwerkradio grepen, liet de directie van de zender meteen weten dat ze de selectieprocedure die tot die beslissing leidde zouden aanvechten bij de Raad van State. Hun voorbeeld kreeg navolging, want ondertussen zetten ook Radio Maria, ROXX, Club FM en Family Radio die stap.
Twijfelaars
En dat zorgt voor politieke hoogspanning. Niet iedereen is er immers van overtuigd dat de manier waarop de vergunningen werden uitgedeeld de toets van de Raad van State zal doorstaan. Bart Caron (Groen), voorzitter van de mediacommissie, is een van die twijfelaars. "De criteria waar de kandidaten moesten aan voldoen zijn door de Vlaamse regering vastgelegd, maar de manier waarop die daarna naar concrete vragen zijn vertaald hebben, volgens mij, onvoldoende wettelijke basis." Ook de motivering die duidelijk moet maken waarom de ene kandidaat wel een frequentie krijgt en de andere niet schiet volgens Caron tekort. "De klagers zouden dus weleens gelijk kunnen krijgen."
Wanneer dat gebeurt dreigt complete chaos. Een uitspraak van de Raad van State wordt immers pas over een aantal maanden verwacht. Op dat moment zijn de nieuwe netwerkzenders al in de lucht en zitten stations als TOPradio en Club FM al een aantal maanden zonder publiek. Wanneer de Vlaamse regering dan verplicht wordt om met erkenningen te schuiven dreigt dat een stroom aan schadeclaims op gang te brengen.
Een doemscenario waar ook de regeringspartijen voor vrezen. De voorbije weken werden zowel vanuit CD&V als N-VA bedenkingen geformuleerd bij het plan. Deze week nog zaten de meerderheidspartijen samen om een uitstel van de uitvoering van het frequentieplan te bespreken. Het plan pas na de uitspraak van de Raad van State in laten gaan zou de grootste problemen kunnen vermijden. Maar Gatz houdt voet bij stuk. Nu ingrijpen en de lanceringsdatum voor de nieuw erkende radio's met een paar maanden opschuiven kan niet meer, vindt hij. Ook dat zou trouwens tot schadeclaims kunnen leiden.
Een behoorlijk forse catch 22 dus. En het wordt nog erger. Want ondertussen wachten ook 75 lokale radiostations nog op nieuws over hun erkenning. Bij de Antwerpse stadsradio Minerva bijvoorbeeld weten ze halfweg november nog steeds niet of ze op 1 januari nog in de ether zullen zijn. "Er zijn nog vier andere kandidaten voor onze frequentie", vertelt Frank Boekhoff. "We kunnen enkel hopen." De minister belooft de erkenningen voor de lokale radio's eind november, begin december af te hebben. "Maar ook dan zullen er winnaars en verliezers zijn", waarschuwt Caron. "En het valt te vrezen dat er dan opnieuw een hele reeks klachten bij de Raad van State zullen volgen."